Ο Άρης και το Ισλαμικό Τέμενος

Ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων Άρης Σπηλιωτόπουλος επιμένει στη διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος με το ερώτημα εάν θα πρέπει να γίνει τζαμί στα όρια του Δήμου Αθηναίων ή όχι. Η αυθάδεια της άγνοιας, θα πείτε. Ή μήπως απλώς ο λαϊκισμός ενός υποψηφίου της λαϊκής Δεξιάς που νιώθει ότι η πολιτική του καριέρα μπορεί να τερματιστεί δύο δεκαετίες νωρίτερα από τότε που ήλπιζε να συμβεί αυτό, δηλαδή στο 67ο έτος της ηλικίας του σύμφωνα με το όριο της συνταξιοδότησης των πολιτικών που ο ίδιος αυθαιρέτως «νομοθέτησε» για να απαλλαγεί από τον πολύ πιο προσεκτικό και πολύ πιο διαβασμένο ομόσταυλο ανθυποψήφιό του.

Θα προσπαθήσω να εστιάσω την κριτική μου μόνο στην τοποθέτηση του υποψήφιου δημάρχου υπέρ της διεξαγωγής τοπικού δημοψηφίσματος για την ανέγερση Ισλαμικού Τεμένους. Επισημαίνω πολύ συνοπτικά τα εξής:

1. Ο νόμος 3512/2006 που εισηγήθηκε η κυβέρνηση Καραμανλή και ψήφισε με ευρύτατη πλειοψηφία η Βουλή –ανάμεσά τους και ο βουλευτής Άρης Σπηλιωτόπουλος– προβλέπει την ανέγερση Ισλαμικού Τεμένους στα όρια του Δήμου Αθηναίων και συγκεκριμένα στην περιοχή του Βοτανικού. Από προσεκτική ανάγνωση των πρακτικών της Βουλής δεν προκύπτει ότι ο υποψήφιος δήμαρχος Άρης Σπηλιωτόπουλος διατύπωσε αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις (κάτι που έκανε το κόμμα ΛΑ.Ο.Σ.) σχετικά με την ανάγκη ανέγερσης Ισλαμικού Τεμένους ή με την περιοχή που τελικώς επελέγη.

2. Ο τότε υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Άρης Σπηλιωτόπουλος, στο πλαίσιο του παραπάνω νόμου, ενέκρινε την από 31/8/2009 Προγραμματική Σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, του Δήμου Αθηναίων, του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (Ο.Ρ.Σ.Α) και της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (Κ.Ε.Δ), αντικείμενο της οποίας είναι η ανέγερση Ισλαμικού Τεμένους στον Δήμο Αθηναίων, στην περιοχή του Βοτανικού, για την κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών των Μουσουλμάνων που διαβιούν στην Αθήνα και στην ευρύτερη περιοχή.

3. Η Διεύθυνση Σχεδίου Πόλεως του Δήμου Αθηναίων τήρησε την από τον νόμο προβλεπόμενη διαδικασία δημοσιοποίησης της από 8.12.2010 ομόφωνης απόφασης της Ε.Ε. του Ο.Ρ.Σ.Α., όπως προβλέπεται από τον νόμο (δημοσίευση σε δύο εφημερίδες). Η προθεσμία παρήλθε χωρίς ο Άρης Σπηλιωτόπουλος να υποβάλει ένσταση.

4. Κρίσιμη παρατήρηση. Δεν επιτρέπεται αντικείμενο ενός δημοψηφίσματος να είναι ο περιορισμός θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου, όπως στην περίπτωσή μας είναι η θρησκευτική ελευθερία που κατοχυρώνεται στο άρθρο 13 του Συντάγματος, και περιλαμβάνει αφενός την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και αφετέρου την ελευθερία εκδήλωσης των θρησκευτικών πεποιθήσεων με σαφή αναφορά στην ανεμπόδιστη άσκηση της λατρείας κάθε γνωστής θρησκείας. Θυμίζω στον υποψήφιο δήμαρχο Άρη Σπηλιωτόπουλο ότι η αρχή της πλειοψηφίας γνωρίζει στα Συντάγματα όλων ανεξαιρέτως των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών δυτικού τύπου περιορισμούς, οι οποίοι κυρίως τίθενται από τις διατάξεις για την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.

5. Η άποψη για τη διενέργεια δημοψηφίσματος δεν είναι δημοκρατική αλλά εξόχως αντιδημοκρατική. Γιατί Δημοκρατία δεν είναι μόνο η αρχή της πλειοψηφίας, αλλά πολύ περισσότερο η Ελευθερία που κατοχυρώνεται κατ’ ελάχιστον στις Συνταγματικές διατάξεις που προστατεύουν τα ατομικά δικαιώματα. Η Δημοκρατία χωρίς ατομικά δικαιώματα μετασχηματίζεται σε τυραννία της πλειοψηφίας.

Ο Άρης Σπηλιωτόπουλος αφού αντιπαρήλθε το πραγματικό θέμα της θρησκευτικής ελευθερίας ψελλίζοντας ότι τάχα δεν είναι αυτό το θέμα, εν συνεχεία μας επεσήμανε το «θέμα» θέτοντας το ρητορικό ερώτημα «αντέχει η Αθήνα τζαμί;», υπονοώντας βεβαίως την απάντηση: «δεν αντέχει». Δεν έχει σημασία εάν σε άλλη συνέντευξή του υποκριτικά υποστήριζε, κρατώντας πισινή, ότι άλλο η προσωπική του άποψη –την οποία υποτίθεται ότι αποκρύπτει για να μην επηρεάσει τους Αθηναίους– κι άλλο η άποψή του ως υποψηφίου δημάρχου. Μόνο που δεν μας ενδιαφέρει η προσωπική άποψη του Άρη Σπηλιωτόπουλου, ειδικά εάν αυτός δεν την εκφράζει δημόσια, αλλά όσα αυτός δημόσια υποστηρίζει. Στο σημείο αυτό θέτω κι εγώ μερικά ρητορικά ερωτήματα:

– Η Αθήνα αντέχει να αρνείται σε μια θρησκευτική ομάδα το δικαίωμα να έχει τους δικούς της νόμιμους χώρους προσευχής και λατρείας;

– Υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που να μην έχουν οι μουσουλμάνοι της, ή οποιαδήποτε άλλη γνωστή θρησκευτική ομάδα, τους δικούς τους νόμιμους λατρευτικούς χώρους;

– Είναι αρκετός ένας μόνο λατρευτικός χώρος για τους χιλιάδες μουσουλμάνους που ζουν στην Αθήνα;

– Η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είναι περισσότερο εφικτή όταν υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός λατρευτικών χώρων ή όταν σε κάθε γειτονιά της Αθήνας δημιουργούνται ανεξέλεγκτα –πλην όμως απολύτως δικαιολογημένα– εκατοντάδες αυτοσχέδια τζαμιά;

– Οι όροι και οι κανόνες ασφαλείας για το κοινό τηρούνται στους νόμιμους ή στους παράνομους χώρους λατρείας και προσευχής;

Ο υποψήφιος δήμαρχος έχει ασφαλώς το αναφαίρετο δικαίωμα να επιχειρεί να καλύψει τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του λέγοντας ό,τι ακραίο του κατέβει στην κεφαλή. Αντιστοίχως κι εμείς έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα να μην αφήνουμε αναπάντητα τα όσα ακραία και αβάσιμα υποστηρίζει. Το ευτύχημα είναι πως με τέτοιες δηλώσεις εκ μέρους των κορυφαίων στελεχών της Νέας Δημοκρατίας οι πολίτες φιλελεύθερων φρονημάτων συνειδητοποιούν έστω και καθυστερημένα ότι το κόμμα αυτό έχει προ πολλού πάρει διαζύγιο από τις ιδέες της ελευθερίας.