Η «Μεγάλη Ιδέα» της Ελλάδας και της Ευρώπης

Το 2020 είναι μία πολύ ιδιαίτερη χρονιά για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Στο εσωτερικό, η  κυβέρνηση καλείται να αντιμετωπίσει δύο κρίσιμα ζητήματα: την τουρκική προκλητικότητα και την απειλή του Κορωνοιού. Στην Ευρωπαική Ένωση, εν τω μεταξύ, έπρεπε να δώσουν μία καθολική απάντηση για την τόσο αμφισβητούμενη ευρωπαική αλληλεγγύη.

Και στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες οι αποφάσεις ήταν αυτές που έπρεπε. Η ελληνική διοίκηση απέδειξε ότι χειρίζεται αποφασιστικά τις προκλήσεις της Άγκυρας και την υγειονομική κρίση. Ταυτόχρονα η Κομισιόν ενέκρινε έναν πακτωλό χρηματοδότησης για όλα τα μέλη της, πείθοντας τους πάντες πως η Ευρώπη έχει πολλές ευκαιρίες ακόμα για να μην διαλυθεί.

Και η ζωή συνεχίζεται. Με τις προκλήσεις να εμφανίζονται συνεχώς σε έναν τεράστιο κόσμο που συνεχώς μικραίνει γύρω μας επικίνδυνα. Με την Κίνα να εξαπλώνεται  παντού, με τον πληθυσμό της  Ινδίας να ξεπερνάει το 1,3 δισεκατομμύριο και με την «υπερδύναμη» των ΗΠΑ να στηρίζεται πλέον, σε ξύλινα πόδια. Αλλά και με περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Τουρκία και η Ρωσία να προσπαθούν να επεκταθούν.

Το μόνο σίγουρο είναι πως και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη το μέλλον δεν είναι ρόδινο. Μιλάμε προφανώς για γερασμένες κοινωνίες , από τις οποίες λείπουν οι δυναμικές οικονομίες, ενώ ο κρατισμός αποτελεί ακόμα την ασφαλιστική τους δικλείδα. 

Και για τη εθνική μας κοινότητα στην άκρη της Μεσογείου αλλά και για την μεγάλη μας υπερεθνική χώρα της γηραιάς ηπείρου, χρειάζεται μια νέα «Μεγάλη Ιδέα». Ένα όραμα που θα στρέψει τα βλέμματα 450 εκατομμυρίων ανθρώπων σε έναν κοινό και «μεγαλειώδη» σκοπό. 

Στην περίπτωσή μας, ο εορτασμός του 2021, θα μπορούσε να είναι η απαρχή μιας νέας εκκίνησης. Ένα κοινό νεοελληνικό και ταυτόχρονα ευρωπαικό πλάνο σε ορίζοντα εκατονταετίας. Που θα σκιαγραφούσε έναν σύγχρονο Έλληνα με ομοιότητες περισσότερο στον ταξιδιώτη Οδυσσέα και όχι στον ηρωικό Αχιλλέα… Με μία νέα «ιδεολογία» που θα συνδύαζε την εξωστρέφεια, την ανάπτυξη, την αγορά, την επιστημονική δεξιότητα, τις δημοκρατικές αξίες και την αποφασιστικότητα στην διακυβέρνηση της εθνικής κοινότητας. 

Την ίδια στιγμή, στις Βρυξέλλες, μετά το πακέτο στήριξης είναι καιρός και για κάτι πιο μεγάλο στις σκέψεις των Ευρωπαίων. Για ένα γενναίο ξεκίνημα σε ό τι αφορά την καλλιέργεια μιας ευρωπαικής συνείδησης απαλλαγμένης από τοπικισμούς και εθνοτικά σύνδρομα. Ένα κίνημα στηριγμένο σε κοινά εκπαιδευτικά συστήματα και συνεχείς θεσμικές αλλαγές που θα δημιουργούσε τον δυναμικό Ευρωπαίο.

Μπορεί κανείς να φανταστεί μία χώρα 450 εκατομμυρίων με κοινή οικονομία, κοινή εξωτερική πολιτική, κοινή άμυνα, κοινή παιδεία και κοινή επιστημονική κοινότητα! Και κοινή πολιτική συνείδηση των κατοίκων της που θα διέθεταν την ευρωπαική ιθαγένεια και το πανίσχυρο ευρωπαϊκό διαβατήριο.

Πώς θα ένιωθε ο Πορτογάλλος και ο Έλληνας κάτω από τη σημαία της πιο ισχυρής δύναμης στον κόσμο, απαλλαγμένος πλέον από τις ανασφάλειες του εθνικά περιορισμένου που περιμένει τις αθλητικές διοργανώσεις για να "ψηλώσει"; Πως θα αισθανόταν ο Γερμανός ή ο Γάλλος, όταν θα απέβαλε το άγχος του μεγάλου που φοβάται μην αποτύχει και χάσει τα προνόμια, από τους μικρούς;

Δείτε τι γίνεται στην σαθρή αμερικάνικη κοινωνία της δήθεν παγκόσμιας υπεροχής. Ο Ευρωπαίος όμως, έχει ανάγκη από περισσότερη αυτοπεποίθηση. Η Ευρώπη του ΑΕΠ των 16 τρισεκατομμυρίων ευρώ και των πιο δημιουργικών ανθρώπων μπορεί να την εξασφαλίσει σε κάθε πολίτη των εθνών της. Αυτή η Ευρώπη των  λαθών αλλά και του πολιτισμού που έστησε στα πόδια του τον άνθρωπο, μπορεί να γίνει η παγκόσμια υπερδύναμη που θα αναλάβει και πάλι τις τύχες του πλανήτη. Ξεπερνώντας ίσως τις ΗΠΑ και εξασφαλίζοντας ποιοτική δημοκρατία στις κοινωνίες της.