«Η τυραννία των μειοψηφιών»

Σχετικά με το κύμα αντιδράσεων που προκάλεσε στις ΗΠΑ η εν ψυχρώ δολοφονία του Τζώρτζ Φλόιντ, είδα στο διαδίκτυο μια φωτογραφία χωρισμένη στα δύο: Από τη μία ήταν ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ να μιλά σε ένα πλήθος που τον άκουγε και από την άλλη ορισμένοι να λεηλατούν καταστήματα στην Νέα Υόρκη. Τι ήθελε να μας πει ο ποιητής;

Ότι αυτοί που διαμαρτύρονται σήμερα στις ΗΠΑ για τις διακρίσεις κατά των «Αφροαμερικανών» δεν είναι καλοί σαν αυτούς που διαμαρτύρονταν το 1968 για τις διακρίσεις κατά των «μαύρων Αμερικανών»; Ή μήπως να ταυτίσει τη διαμαρτυρία με τις λεηλασίες; Πόσο ανόητος ή τραμπιστής πρέπει να είναι κάποιος για να ισχυρίζεται κάτι παρόμοιο; Η λογική της φωτογραφίας θέλει να εξισώσει όλους όσοι διαμαρτύρονται –νέους, λευκούς, μαύρους, φτωχούς, πλούσιους, εξασφαλισμένους, ανέργους, ελίτ, μορφωμένους, αναλφάβητους ακόμη και χιλιάδες αστυνομικούς− με τους λίγους που λεηλατούν τα καταστήματα. Βεβαίως αυτοί που αναρτούν παρόμοιες ανοησίες ξεχνούν, ή μάλλον αγνοούν, πως οι ίδιοι που άκουγαν ευλαβικά τον Κινγκ το 1963, τον Απρίλιο του 1968 μετά τη δολοφονία του έκαιγαν για πάνω από δέκα μέρες την Αμερική. Μια εξέγερση που με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς άφησε πίσω της πάνω από 50 νεκρούς.

Σύμφωνα με πολλούς η πολιτική ορθότητα έχει οδηγήσει τον σύγχρονο κόσμο να κυβερνάται από τις μειοψηφίες. Με αφορμή τη δημοκρατική αντίδραση των πολιτών στις ΗΠΑ απέναντι στον ρατσισμό όλων των ειδών (φυλής, φύλου, τάξης, έθνους, θρησκείας, σεξουαλικών προτιμήσεων) και με πρόσχημα τις υπερβολές της πολιτικής ορθότητας που αντικατέστησε την πολύ πιο ανοικτή και προοδευτική πολιτική του «χωνευτηρίου», γινόμαστε σήμερα μάρτυρες μιας νέας βαθύτατα συντηρητικής στάσης, ιδίως μεταξύ των μεσαίων στρωμάτων που έχουν χάσει την παλιά αίγλη και δυναμική τους. Μια στάση που μιλά ανερυθρίαστα στο όνομα του ορθολογισμού για την «τυραννία των μειοψηφιών». Ούτε καν που θα φανταζόταν αυτός ο αριστοκράτης στη θέση και φιλελεύθερος στην αρχή Αλέξις ντε Τοκβίλ, πως η δική του θεωρία για την «τυραννία των πλειοψηφιών» θα μετατρεπόταν σήμερα απ’ όλο και πιο φοβισμένους και ρηχούς ανθρώπους σε θεωρία «της τυραννίας των μειοψηφιών». Στα μάτια μιας όλο και πιο συντηρικοποιούμενης κοινωνίας μεσαίων και κατώτερων στρωμάτων αυτή η «τυραννία» απειλεί τη μίζερη και έμπλεη μίσους ζωή τους. «Τύραννοι» που δολοφονούνται σαν ποντίκια από τους «τυραννισμένους» τους.

Γιατί όμως αντιδρούν στις ΗΠΑ; Μήπως γιατί είναι λάτρεις της βίας σαν τους «αγανακτισμένους» και τους χρυσαυγίτες; Μήπως γιατί υποστηρίζουν την από αδαείς αποκομμένη από τα συμφραζόμενα φράσης του Καρλ Μαρξ περί της βίας «ως μαμή της ιστορίας»;* Ή μήπως γιατί είναι θιασώτες του Μαξ Βέμπερ που δεν θεωρεί απλά τη βία μονοπώλιο του κράτους αλλά ειδοποιό στοιχείο γενικά της πολιτικής; Ή μήπως, ακόμη χειρότερα, γιατί είναι «κατσαπλιάδες», «φασιστοειδή antifa»; Όχι φυσικά.

Αντιδρούν και διαμαρτύρονται γιατί από τη μία έχουν να κάνουν με μια ακόμη δολοφονία ενός ανθρώπου που είχε την «τύχη» να είναι μαύρος, φτωχός, άνεργος και λιγότερο ικανός/άξιος να παρακολουθήσει τους ρυθμούς της αγοράς. Είχε δηλαδή την «τύχη» να μην ανήκει στους «αρίστους» της κοινωνίας, όπως φαντασιώνονται ότι είναι ορισμένα ανθρωπάκια της μεσαίας τάξης. Διαμαρτύρονται για τη δολοφονία ενός ανθρώπου που την προκάλεσε όχι μόνο ο ρατσισμός αλλά και η «θεωρία» της τυραννίας των μειοψηφιών. Διαμαρτύρονται κατά αυτού του μίσους.

Από την άλλη όμως διαμαρτύρονται γιατί αν το 1968 είχαν να κάνουν μόνο με τον ρατσισμό, σήμερα που τα πράγματα είναι απείρως καλύτερα για τους Αφροαμερικανούς, αντιμετωπίζουν και έναν επικεφαλής των ΗΠΑ που θέλει «να καβαλήσει» την άποψη της «τυραννίας των μειοψηφιών» για να συνεχίσει άλλα τέσσερα χρόνια να τυραννά τη μεγαλύτερη δημοκρατία του Δυτικού Κόσμου. Έναν άνθρωπο που διχάζει για να συνεχίσει να κυβερνά. Αυτοί που στο όνομα της ορθής καταδίκης της βίας στο πλαίσιο των δημοκρατικών κοινωνιών καταδικάζουν ή μάλλον φοβούνται από τις αντιδράσεις, ξεχνούν πως στην Αμερική οι συγκεντρωμένοι δεν καταδικάζουν μόνο τον ρατσισμό, αλλά και τους κινδύνους από την κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών στη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου. Διαμαρτύρονται δηλαδή κατά της μεγαλύτερης απειλής που προέρχεται από τον ίδιο τον Λευκό Οίκο. Αυτή η απειλή είναι η πραγματική βία της εκτελεστικής εξουσίας κατά της Δημοκρατίας.

Η καταδίκη της βίας, απ’ όπου και αν προέρχεται, δεν πρέπει να ξεχνά πως αυτό ισχύει όταν λειτουργούν οι δημοκρατικοί θεσμοί. Διαφορετικά το καθήκον των πολιτών είναι να υπερασπιστούν τη Δημοκρατία. Παλιά σε αυτήν εδώ τη χώρα το έλεγαν 1-1-4. Και εδώ δεν αναφέρομαι στον διαχωρισμό της βίας σε καλή και κακή, όπως στρεψόδικα μιλούν ορισμένοι για να «στριμώξουν» την άποψη που βλέπει και την άλλη όψη της βίας. Αναφέρομαι στη «δίκαιη βία» που υπερασπίζεται το Κράτος Δικαίου, όταν αυτό απειλείται από την άδικη βία της εκτελεστικής εξουσίας. Η πλειοψηφία όλων όσοι διαμαρτύρονται για τη δολοφονία του Φλόιντ, εξωθούμενοι από μια αντιδημοκρατική εκτελεστική εξουσία, διεκδικεί ένα Κράτος Δικαίου. Είναι «νέοι που τους έλεγαν αλήτες», άνθρωποι δηλαδή που διεκδικούν την ανθρωπιά τους. Η Αμερική του Ομπάμα και της θεσμικής ανυπακοής του Θορό, ο προοδευτικός κόσμος είναι μαζί τους. Χωρίς μεν αλλά.

* Ο Μαρξ έγραφε πως «η βία είναι η μαμή κάθε παλιάς κοινωνίας που κυοφορεί μια καινούργια». Αναφερόταν στη συγκεκριμένη βία που ασκούν «οι μέθοδοι πρωταρχικής συσσώρευσης που χρησιμοποιούν την κρατική εξουσία, τη συγκεντρωμένη και οργανωμένη βία της κοινωνίας για να επιταχύνουν σαν σε θερμοκήπιο τη διαδικασία μετατροπής του φεουδαρχικού τρόπου παραγωγής σε κεφαλαιοκρατικό» (24ο κεφάλαιο του Πρώτου Τόμου του Κεφαλαίου). Δεν μιλά για καμία βία έτσι γενικά ως μαμή της ιστορίας.