Κρυμμένος ρατσισμός

Ένας αστυνομικός πιέζει με το γόνατο του μέχρι θανάτου το λαιμό ενός τρομοκρατημένου ανθρώπου. Είναι ο μαύρος George Floyd. Η κάμερα ενός κινητού καταγράφει.

Ένας έλληνας αστυνομικός θα ζηλέψει τον αμερικανό συνάδελφο του και θα επαναλάβει  τη σκηνή λίγες μέρες μετά στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Ευριπίδου. Το θύμα είναι αλλοδαπός. Η κάμερα του κινητού καταγράφει.

Την προηγούμενη Κυριακή αστυνομικοί κακοποιούν ένα 24/χρονο στα Σεπόλια. Οι αστυνομικοί διώχνουν το ασθενοφόρο που έχουν καλέσει οι περαστικοί. Η κάμερα του κινητού καταγράφει.

Ένα 24χρονο παιδί κάνει τζόκιν σε μια μικρή πόλη της Αμερικής. Ένας λευκός πατέρας με τον λευκό γιό του τον δολοφονούν εν ψυχρώ. Είναι ο μαύρος Ahmaud Arbery. Ένα κινητό καταγράφει.

Ένα άλλο παιδί στο κέντρο της Αθήνας εγκλωβίζεται σε ένα κοσμηματοπωλείο. Δυο καταστηματάρχες τον δολοφονούν με ιδιαίτερα απεχθή και βίαιο τρόπο. Είναι ο gay Ζακ Κωστόπουλος. Οι κάμερες των κινητών καταγράφουν.

Μια έγκυος δέχεται απίστευτη λεκτική και σωματική βία. Είναι γυναίκα και πρόσφυγας. Η κάμερα καταγράφει.

Ατελείωτη η λίστα των ρατσιστικών επιθέσεων και πολλοί οι αποδέκτες. Από το χρώμα του δέρματος, το σεξουαλικό προσανατολισμό, την καταγωγή, το φύλο. Όλοι καταδικάζουμε αυτές τις επιθέσεις. Αυτά τα βίαια γεγονότα. Αυτές τις εν ψυχρώ δολοφονίες. Γιατί όμως εξακολουθούν και υπάρχουν αφού τα καταδικάζουμε; Αφού δεν τα θέλουμε; Γιατί τα ανεχόμαστε; Πως γίνεται αντί να επέμβουμε να βοηθήσουμε να βγάζουμε τα κινητά και να καταγράφουμε; Τι άνθρωποι είμαστε; Τι πολιτισμό έχουμε δημιουργήσει;

Τώρα το ένα βίντεο μετά το άλλο δείχνουν τους Αμερικανούς να έχουν ξεσηκωθεί. Πόλεις να καίγονται από τους διαδηλωτές που ξεσπούν. Ξεσπούν όμως μόνο για να εκδηλώσουν την αντίθεση τους στο ρατσιστικό έγκλημα ή γιατί πλέον οι κοινωνίες μας δεν μπορούν να κρύβουν άλλο τα προβλήματα κάτω από το χαλί; Απεγνωσμένοι και πληγωμένοι άνθρωποι ξεσπούν τον θυμό τους καταστρέφοντας. Οι αντιθέσεις στην κοινωνία είναι τεράστιες. Οι ανισότητες έχουν γίνει αξεπέραστες και το χάσμα βαθαίνει επικίνδυνα. Οι «Ζώνες της Σκουριάς» όπως αποκαλούνται οι Βορειοανατολικές και Μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ λόγω της οικονομικής τους κατάρρευσης επεκτείνονται επικίνδυνα και στην Ευρώπη.

Το μίσος και ο θυμός αντικαθιστούν τη λογική και την ανθρωπιά. Αν ακούσουμε αυτούς που έχουν δεχτεί βία, όχι μόνο τη βία της αστυνομίας αλλά τη βία του ρατσισμού από ανθρώπους σαν κι εμάς θα τρομάξουμε για το τι άνθρωποι είμαστε. Αυτούς που αποκαλέσαμε χωριάτες, αμόρφωτους, δεύτερους. Τις γυναίκες, τα προσφυγόπουλα,  τα παιδιά που εκφόβισαν παιδιά στο σχολείο. Τα σχόλια μόνο στο facebook να διαβάζεις είναι αρκετά για να καταλάβεις το κρυμμένο θυμό, το συγκαλυμμένο φασισμό της κοινωνίας μας.

Ποια κοινωνία όμως μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για αλλαγή σήμερα; Ποια κοινωνία μπορεί να γίνει το παράδειγμα που θα μας βγάλει από τις πολλαπλές κρίσεις; Που θα μας οδηγήσει σ’ ένα όμορφο μέλλον; Υπάρχει τέτοια κοινωνία; Κοινωνία με αξίες;  

Πιστεύω ότι η κοινωνία είμαστε όλοι εμείς και η αλλαγή ξεκινάει από μας. Ξεκινάει από το να μην καταπιέζουμε κανέναν άλλο άνθρωπο, να μην εκμεταλλευόμαστε κανένα άλλο άνθρωπο, να μην περιφρονούμε κανένα άλλο άνθρωπο, να μην προσβάλουμε κανένα άλλο άνθρωπο. Να μην είμαστε αλαζόνες. Να μην θεωρούμε ότι είμαστε καλύτεροι από τους άλλους. Ότι αξίζουμε περισσότερα. Να αγανακτούμε με το άδικο. Να διαμαρτυρόμαστε όταν το βλέπουμε, να μην μένουμε σιωπηλοί, κοντολογίς να μην κοιτάμε μόνο τη δουλειά μας.

Ξεκινάει από το να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι «αυτό δεν γίνεται». Ναι γίνεται να μην ανεχόμαστε τις Μανωλάδες. Γίνεται να μην ανεχόμαστε να υπάρχουν άστεγοι απ’ τη μια, και άδεια σπίτια από την άλλη, γίνεται να μην υπάρχουν ανασφάλιστοι, γίνεται να μην ανεχόμαστε τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων, γίνεται να απαιτήσουμε το τερματισμό των πολέμων. Γίνεται να μην υπάρχουν πεινασμένα παιδιά, φοβισμένοι άνθρωποι. Γίνεται να μην δείχνουμε καμία ανοχή στην εμφανή και συγκαλυμμένη βία. Στην επίσημη και ανεπίσημη βία. Γίνεται να μην υπάρχει τίποτα απ’ όλα αυτά που καταδικάζουμε στα λόγια.

Ας ξεκινήσουμε παρατηρώντας τι γίνεται γύρω μας και να αντιδρούμε, να μην προσπερνάμε αδιάφορα. Αυτή είναι η μια πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και είναι τώρα. Δεν έχουμε χρόνο. Κοιτάζω τις εικόνες καταστροφής στην Αμερική και θυμάμαι την Αραβική Άνοιξη...

(Χρησιμοποιώ τη λέξη «μαύρος» αντί για έγχρωμος επειδή είναι η λέξη που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας. Και οι λέξεις σηματοδοτούν και τον τρόπο που σκεφτόμαστε.)