«Δεν μπορώ να ανασάνω»

2014
Στις 17 Ιουλίου 2014 στη Νέα Υόρκη αστυνομικοί έριξαν βίαια στο έδαφος και ακινητοποίησαν τον 43χρονο μαύρο Έρικ Γκάρνερ, με την υποψία ότι πουλούσε λαθραία τσιγάρα. Ο παχύσαρκος, ασθματικός Γκάρνερ, που αντιστάθηκε στη σύλληψη αλλά δεν οπλοφορούσε, έχασε τις αισθήσεις του και λίγο αργότερα ξεψύχησε. Το ερασιτεχνικό βίντεο της σύλληψης του Γκάρνερ, έκανε τον γύρο του κόσμου. Ακούγεται καθαρά ο Γκάρνερ, πατέρας έξι παιδιών, να ψελλίζει: «Δεν μπορώ να ανασάνω».

Στις 9 Αυγούστου του 2014, ο 18χρονος Μάικλ Μπράουν, ο οποίος ήταν άοπλος και είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά, πυροβολήθηκε από αστυνομικό στο Φέργκιουσον του Μιζούρι, σύμφωνα με μαρτυρία. Οι αρχές υποστήριξαν ότι είχε επιτεθεί σε αστυνομικό και προσπάθησε να του κλέψει το όπλο. Ο θάνατος του Μάικλ Μπράουν πυροδότησε μεγάλες ταραχές στο μικρό προάστιο του Σεντ Λούις, όπου ζει κατά πλειοψηφία πληθυσμός αφροαμερικανών, αλλά όπου σχεδόν όλοι οι αστυνομικοί είναι λευκοί.

Τον Νοέμβριο του 2014, ο 28χρονος λευκός αστυνομικός Ντάρεν Ουίλσον ο οποίος προκάλεσε την έκρηξη οργής και βίας στο Φέργκιουσον του Μιζούρι με τη δολοφονία του αφροαμερικανού, παραιτήθηκε από το αστυνομικό σώμα. Ωστόσο με απόφαση ενός σώματος ενόρκων απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες και δεν του ασκήθηκε ποινική δίωξη. Η απόφαση προκάλεσε συγκλονιστικές ταραχές και οδομαχίες. Ο θάνατος των Γκάρνερ και Μπράουν οδήγησε στην ανάδυση του κινήματος “Black Lives Matter” στις ΗΠΑ.

2015
Ο Φάρελ Ουίλιαμς στην 57η τελετή των βραβείων Grammy ερμήνευσε το γνωστό τραγούδι του "Happy" συνοδευόμενος από χορευτές που φορούσαν φούτερ με κουκούλες και σήκωναν «ψηλά τα χέρια» κατά τη διάρκεια της τελετής, σε μία αναφορά στη βία κατά των μαύρων θυμάτων της αστυνομικής βίας.

2016
Τον Σεπτέμβριο του 2016 ο Colin Kaepernick, αστέρας του αμερικανικού φούτμπολ, αποφάσισε να γονατίσει διαμαρτυρόμενος για την αστυνομική βία, κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου των ΗΠΑ. «Δεν πρόκειται να σταθώ όρθιος και να κοιτάξω με υπερηφάνεια τη σημαία μιας χώρας που καταπιέζει τους μαύρους και τους έγχρωμους ανθρώπους. Για μένα το θέμα είναι μεγαλύτερο από το ποδόσφαιρο και θα ήταν εγωιστικό από πλευράς μου να κάνω πως δεν βλέπω. Υπάρχουν πτώματα στους δρόμους και άνθρωποι παίρνουν άδεια μετ΄ αποδοχών και αθωώνονται για φόνο» ανέφερε ο γνωστός αθλητής για την ενέργειά του.

2018
H Nike επιλέγει τον Kaepernick ως το κεντρικό πρόσωπο για τα 30 χρόνια της καμπάνιας «Just Do It». Η σύνδεση του κεντρικού σλόγκαν της Nike με την ιστορία του Kaepernick είναι σαφής. Η λεζάντα που επέλεξαν η εταιρεία και ο αθλητής για τη συνεργασία τους γράφει: «Believe in something. Εven if it means sacrificing everything».

2019
Το 2019 η διοικητική δικαστής Ρόζμαρι Μαλντονάντο που ανέλαβε την υπόθεση Γκάρνερ του 2014 στη Νέα Υόρκη, με μια εισήγηση 46 σελίδων, εκτίμησε ότι ο αστυνομικός Ντάνιελ Πανταλίο που σκότωσε τον Έρικ Γκάρνερ, έδωσε «μη ευλογοφανείς και ψευδείς» εξηγήσεις. Παράλληλα, χαρακτήρισε «μη αξιόπιστες» τις μαρτυρίες των συναδέλφων του. Το αποτέλεσμα της εσωτερικής έρευνας οδήγησε στην απόλυση του Παντάλιο από το αστυνομικό σώμα, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Γκάρνερ.

Τι κοινό έχουν οι ανθρωποκτονίες των Γκάρνερ και Μπράουν; Την μη άσκηση ποινικής δίωξης των φυσικών αυτουργών για ανθρωποκτονία!

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποφάσισε να μην ασκήσει ποινική δίωξη σε βάρος του κατηγορούμενου αστυνομικού, για τον θάνατο του Γκάρνερ. Η εκτενής έρευνα δεν κατέληξε στο «να καθορίσει οριστικά εάν ο αστυνομικός με δόλο υιοθέτησε ανάρμοστη συμπεριφορά, ένα άκρως "απαραίτητο στοιχείο" για την άσκηση ποινικών διώξεων».

Το «Δεν μπορώ να ανασάνω» δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου κοινωνικής, οικονομικής και νομικής αδικίας. 

2020
Οι τέσσερις αστυνομικοί που εμπλέκονται στην υπόθεση του Τζόρτζ Φλόιντ, πατέρα δύο παιδιών, που κατέληξε κατά τη διάρκεια βίαιης σύλληψης του στη Μινεσότα, αποπέμφθηκαν την Τρίτη 26 Μαΐου από το σώμα, αλλά παραμένουν ελεύθεροι όσο παραμένει ανοικτή η έρευνα. Η αστυνομία φέρεται να έχει στοιχεία ότι ο Φλόιντ προσπάθησε να περάσει για αληθινό ένα πλαστό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων σε εστιατόριο και αντιστάθηκε στη σύλληψη.

Το βίντεο της σύλληψης του Φλόιντ, το οποίο τράβηξε περαστικός, δείχνει έναν αστυνομικό να τον ακινητοποιεί στο έδαφος και να κρατά επί αρκετά λεπτά το γόνατό του πάνω στον λαιμό του. Ο Φλόιντ ακούγεται να λέει: «Δεν μπορώ να αναπνεύσω», όμως ο λευκός αστυνομικός του απαντά να παραμείνει ήρεμος. Μετά από πολύ λίγο, ο Φλόιντ παύει να κινείται και μοιάζει να έχει χάσει τις αισθήσεις του.

Χωρίς το βίντεο που αναρτήθηκε σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, οι αστυνομικοί «θα είχαν παρουσιάσει μια ψευδή εκδοχή των γεγονότων και θα είχαν κρύψει την υπόθεση κάτω από το χαλί», κατήγγειλε ο Μπέντζαμιν Κραμπ, δικηγόρος της οικογένειας του θανόντος. Η οικογένεια του Τζορτζ Φλόιντ ζήτησε να απαγγελθούν κατηγορίες για ανθρωποκτονία εναντίον τους.

Ο σταρ του NBA Λεμπρόν Τζέιμς ανήρτησε στο Instagram μια φωτογραφία του Κόλιν Κέπερνικ, γονατισμένου, και μία του Τζορτζ Φλόιντ ακινητοποιημένου στο έδαφος με τη λεζάντα: «Να γιατί. Καταλαβαίνετε ΤΩΡΑ; Ή εξακολουθεί να σας μπερδεύει;».

Μισό αιώνα και πλέον από τον χαμό του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, και παρά την κατοχύρωση ατομικών δικαιωμάτων, την εκλογή μαύρου Προέδρου, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών και η άσκηση ακραίας αστυνομικής βίας εις βάρος τους παραμένει σημαντικό πρόβλημα στις ΗΠΑ. Ακόμη κι αν οι ίδιοι οι Αμερικανοί δεν το παραδέχονται, οι διακρίσεις και οι διώξεις ει βάρος του μαύρου πληθυσμού συναρτώνται άμεσα με την ποιότητα της −υποτίθεται πιο φιλελεύθερης− Δημοκρατίας της εποχής μας.

23 εκατομμύρια μαύροι και λατινογενείς Αμερικάνοι περίπου ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Πολλοί από τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς της πανδημίας προέρχονται απ’ αυτή την τάξη −των μη προνομιούχων- που ζουν σε άθλιες συνθήκες.

Το «Δεν μπορώ να ανασάνω» δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου κοινωνικής, οικονομικής και νομικής αδικίας. Να δούμε αν αυτή τη φορά θα σπάσει στην υπόθεση Τζόρτζ Φλόιντ.