Ο Μάνος Βουλαρίνος γράφει για τη σημασία της υποχρεωτικής διδασκαλίας των Οικονομικών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Πολύ συχνά πολλοί συμπολίτες που είτε επειδή δεν έχουν τίποτα να πουν για κάποιο θέμα, είτε επειδή δεν θέλουν να πουν κάτι, καταφεύγουν στη φράση-καταφύγιο «είναι θέμα παιδείας» η οποία είναι σαν την Κόκα την Κόλα (ή και την Πέπσι): πάει με όλα.
Κάποια γουρούνια παρκάρουν στο πεζοδρόμιο-Είναι θέμα παιδείας
Συμπολίτες δεν έχουν μάθει τη χρήση του καλαθιού των αχρήστων-Είναι θέμα παιδείας
Οι περισσότεροι που οδηγούν παπάκια δεν φοράνε κράνος-Είναι θέμα παιδείας
Δεν σέβονται τις διαβάσεις αναπήρων-Είναι θέμα παιδείας
Οι πολίτες που χρησιμοποιούν αυτή τη φράση δεν έχουν απολύτως άδικο. Μπορεί να μην εννοούν αυτό, αλλά όντως η αιτία για όλα τα παραπάνω (και τα όμοια τους) είναι η απουσία ενός από τα πιο βασικά συστατικά της παιδείας: η τιμωρία. Συνεπώς η σωστή φράση – απάντηση είναι το «είναι θέμα τιμωρίας». Η υπόλοιπη εκπαιδευτική διαδικασία έχει συντελεστεί και όλοι ξέρουν ότι δεν πρέπει να παρκάρουν στο πεζοδρόμιο, ότι δεν πρέπει να πετούν τα σκουπίδια τους κάτω και ότι δεν πρεπει να κλείνουν τις θέσεις των αναπήρων. Απλώς δεν έχουν ποτέ τιμωρηθεί όταν έχουν κάνει κάτι από τα παραπάνω, οπότε το ξανακάνουν και το ξανακάνουν και θα συνεχίσουν να το κάνουν μέχρι να έρθουν αντιμέτωποι με την τιμωρία.
Με λίγα λόγια, τα περισσότερα προβλήματα με τα οποία τρακάρουμε κάθε μέρα είναι «θέματα τιμωρίας» ειδικώς και όχι «θέματα παιδείας» γενικώς και αορίστως.
Υπάρχει όμως ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα το οποίο είναι όντως «θέμα παιδείας» με την γενική έννοια του όρου και οφείλεται στο πιο μεγάλο και σημαντικό κενό που έχει η εκπαίδευση: οι περισσότεροι συμπολίτες δεν έχουν ιδέα πώς δουλεύει η οικονομία. Δεν ξέρουν ούτε τα βασικά από αυτά που τόσο καθοριστικά είναι για τη ζωή τους.
Το διαπίστωσα και πάλι καθώς έβλεπα ειδήσεις και στο ρεπορτάζ για τις ουρές έξω από τα γραφεία της ΔΕΗ ένας συμπολίτης (ο οποίος αντί να μπει στο ίντερνετ και να τακτοποιήσει τις υποχρεώσεις του σε 5’ είχε στηθεί ώρες στην ουρά) έλεγε με πάθος «εγώ θέλω το χρήμα ζεστό, πραγματικό και όχι πλαστικό, ψεύτικο, λογιστικό».
O συμπολίτης δεν φταίει. Όπως δεν φταίνε και όλοι οι συμπολίτες που δεν ξέρουν τι είναι το χρήμα, τι κάνουν οι τράπεζες, πώς παράγεται ο πλούτος κλπ. Είτε δεν τα διδάχτηκαν ποτέ, είτε τα διδάχτηκαν στα πεταχτά σε κάποια τάξη στο Λύκειο.
Κι αυτό που δεν διδάχτηκαν (ή διδάχτηκαν στα πεταχτά στο Λύκειο) δεν είναι μια ειδική γνώση, δεν είναι κάτι που μπορεί να φανεί ή να μη φανεί χρήσιμο. Το πώς λειτουργεί η οικονομία καθορίζει όσο λίγα πράγματα το πώς λειτουργεί ο κόσμος. Καθορίζει το πώς ζούμε, το πώς εργαζόμαστε,το πώς αμοιβόμαστε, το πώς πληρώνουμε... (για να πω τα πολύ βασικά, γιατί αν συνεχίζω μπορώ να γράψω σχεδόν τα πάντα αφού σχεδόν τα πάντα εξαρτώνται και από την οικονομία – προσοχή στο «και»).
Είναι τραγικό το ότι το σχολείο από μικρή ηλικία μπορεί να σου διδάσκει μέχρι και εκκλησιαστικούς μύθους, αλλά όχι το πιο βασικό για την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζείς. Είναι τραγικό το ότι μπορείς να περάσεις χρόνια μαθαίνοντας από αδιάφορα και άχρηστα εώς πολύ ενδιαφέροντα και χρήσιμα, αλλά όταν παίρνεις το απολυτήριο ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΜΑΘΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΥΡΩ ΣΟΥ.
Και με αυτή την θεμελιώδη άγνοια καλείσαι να γίνεις πολίτης, να έχεις άποψη για την πολιτική, να ψηφίσεις. Σα να σου δίνουν να οδηγήσεις αυτοκίνητο στην εθνική χωρίς να έχεις πιάσει ποτέ τιμόνι στα χέρια σου.
Λογικό είναι να πιστεύουν τόσοι άνθρωποι σε λεφτόδεντρα ή σε καταπιστεύματα της Τράπεζας της Ανατολής, λογικό είναι να χάνουν λεφτά σε αεροπλανάκια και φούσκες, να ακούν με προσοχή και να πιστεύουν τους Βαρουφάκηδες και τους Σώρρες και διάφορους αντισυστημικούς τσαρλατάνους. Αν κανείς δεν σε έχει μάθε από μικρή ηλικία ότι 1+1=2 γιατί να μην πιστέψεις αυτόν που σου λέει πως το αποτέλεσμα αυτής της πρόσθεσης είναι το 8;
Φίλες, φίλες και οι υπόλοιποι, καμία εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν θα είναι σοβαρή αν δεν κάνει το σχολείο αυτό που πρέπει πριν από όλα να είναι: ο χώρος που μας βοηθάει να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο κόσμος στον οποίο θα ζήσουμε και θα εργαστούμε και θα αποφασίσουμε για το μέλλον του με την ψήφο μας. Και ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί αυτό είναι τα Οικονομικά να γίνουν μάθημα που θα ξεκινάει από την πρώτη του Δημοτικού και θα τελειώνει στην τρίτη του Λυκείου.
18°
