Αποζημίωση ειδικού σκοπού και αναστολή οφειλών - Για ποιους παραμένει

Τα νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας για τον μήνα Μάιο, καθώς ξεκινά η σταδιακή άρση του lockdown λόγω κορωνοϊού παρουσίασε το απόγευμα της Πέμπτης 30 Απριλίου 2020 ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.

Ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να παίρνουν το επίδομα των 800 ευρώ (σ.σ. αποζημίωση ειδικού σκοπού) για όσο χρονικό διάστημα βρίσκονται σε αναστολή λόγω του κορωνοϊού.

Συγκεκριμένα, ο υπουργός Οικονομικών παρουσίασε ένα νέο πακέτο -στοχευμένων αυτήν τη φορά- μέτρων, μεταξύ των οποίων είναι και η παράταση έως το τέλος Ιουλίου του καθεστώτος προστασίας της α' κατοικίας, αλλά και η υποστήριξη, μέσω επιδότησης, δανειοληπτών ακόμη και με εξυπηρετούμενα δάνεια που επλήγησαν από την πανδημία. Τα νέα μέτρα ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης οικονομικής αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού, με τη σταδιακή άρση των περιορισμών από την προσεχή Δευτέρα 4 Μαΐου.

Ειδικότερα, ο υπουργός ανακοίνωσε ότι:

1. Η αποζημίωση ειδικού σκοπού θα συνεχιστεί για όσους εργαζόμενους παραμείνουν σε καθεστώς προσωρινής αναστολής της σύμβασής τους, σε συνάρτηση με το χρονικό διάστημα που θα διαρκέσει η αναστολή. Οι επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση του μέτρου αυτού, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις του προσωπικού τους, ώστε να διασφαλίζεται η διατήρηση των θέσεων εργασίας και του είδους της σύμβασης εργασίας.
2. Οι αναστολές βεβαιωμένων οφειλών προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία εξακολουθούν να υφίστανται τον Μάιο για το σύνολο των επιχειρήσεων που έχουν πληγεί έως σήμερα.
3. Η έκπτωση 40% επί του ενοικίου της επιχείρησης, όπως και της α' κατοικίας και της φοιτητικής κατοικίας τέκνων των εργαζομένων της, συνεχίζει να υφίσταται και τον Μάϊο, για το σύνολο των έως σήμερα πληττόμενων επιχειρήσεων. Για τις επιχειρήσεις που θα ανοίξουν τον Μάιο, το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα επαναληφθεί για τους επόμενους μήνες.
4. Θεσπίζεται, ανάλογα κaι με τη χρονική στιγμή υλοποίησης των σχετικών ευρωπαϊκών αποφάσεων, μηχανισμός υποστήριξης της απασχόλησης με τη μορφή οικονομικής ενίσχυσης της εργασίας, με στόχο την τόνωση των εισοδημάτων των εργαζομένων. Για τον σκοπό αυτό θα αξιοποιηθεί πρωτίστως το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE.
5. Δρομολογείται εντός των επόμενων δύο μηνών μία δεύτερη «επιστρεπτέα προκαταβολή», όπου μπορούν να συμμετάσχουν όλες οι επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι, στην α' φάση της «επιστρεπτέας προκαταβολής» περισσότερες από 90.000 επιχειρήσεις- με 430.000 εργαζόμενους- που έκλεισαν με κρατική εντολή ή επλήγησαν, εκτιμάται ότι θα ενισχυθούν έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας με περίπου 1 δισ. ευρώ. Από αυτές, η συντριπτική πλειονότητα (το 99%) απασχολεί έως 50 εργαζόμενους. Οι συγκεκριμένες, πολύ μικρές, μικρές οι μεσαίες επιχειρήσεις θα εισπράξουν ποσά τουλάχιστον της τάξης των 2.000 ευρώ, των 4.000 ευρώ, των 8.000 ευρώ και των 15.000 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων τους.
6. Υλοποιούνται εντός του Μαΐου στοχευμένες κλαδικές πολιτικές σε τομείς που υφίστανται τα μεγαλύτερα οικονομικά πλήγματα, όπως είναι, ενδεικτικά, ο τουρισμός, οι μεταφορές και τμήματα του πρωτογενούς τομέα.
7. Παρατείνεται η προστασία της α' κατοικίας -με τα χαρακτηριστικά του υφιστάμενου νόμου- για 3 ακόμη μήνες, έως το τέλος του Ιουλίου. Στο σημείο αυτό, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε πως ο υφιστάμενος νόμος για την προστασία της α' κατοικίας ψηφίστηκε την 1η Απριλίου 2019 και ενεργοποιήθηκε τον Ιούλιο 2019. Ο νόμος αυτός προστατεύει την α' κατοικία για όσους είχαν «κόκκινο δάνειο» έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018 και δεν προστατεύει τους μεταγενεστέρους «κόκκινους δανειολήπτες».

Εντούτοις, είπε ο υπουργός, παρά τις πολλές και σημαντικές βελτιώσεις που επήλθαν στο μεσοδιάστημα των παρατάσεων- νομοθετικές και λειτουργικές- και την άμεση ενεργοποίηση της κρατικής επιδότησης για την προστασία των ευάλωτων πολιτών, το πλαίσιο προστασίας δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, έως το τέλος του Μαρτίου, υποβλήθηκαν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα μόλις 3.198 αιτήσεις, όταν οι δυνητικοί δικαιούχοι, σύμφωνα με τα στοιχεία των τραπεζικών ιδρυμάτων, είναι περίπου 90.000. Την ίδια χρονική περίοδο- από τον Ιούλιο 2019 έως τον Μάρτιο 2020, ρυθμίστηκαν διμερώς με τράπεζες και διαχειριστές δανείων, συνολικά περίπου 210.000 δάνεια.

Ο υπουργός Οικονομικών επεσήμανε ότι «η κουλτούρα πληρωμών πρέπει να διατηρηθεί και να ενισχυθεί». Πρόσθεσε, όμως, πως συνυπολογίζοντας ότι εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης οι δυνητικοί δικαιούχοι αδυνατούν να υλοποιήσουν τις διαδικασίες υποβολής αίτησης, καθώς και τη νέα οικονομική πραγματικότητα, η κυβέρνηση ενσωμάτωσε στην δρομολογούμενη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου διάταξη για την παράταση του υφιστάμενου πλαισίου έως το μέχρι τέλος Ιουλίου. Προκειμένου να δοθεί μια τελευταία ευκαιρία αξιοποίησής του σε όσους το επιθυμούν.

Παράλληλα, δρομολογείται και θα υλοποιηθεί ένα νέο πρόγραμμα υποστήριξης δανειοληπτών. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, το κράτος θα επιδοτεί, για ορισμένο χρονικό διάστημα, σημαντικό μέρος των μηνιαίων δόσεων όσων πλήττονται από τις συνέπειες του κορoνοϊού και έχουν δάνεια με υποθήκη στην α' κατοικία.

Το πρόγραμμα θα καλύπτει όλα τα «κόκκινα δάνεια», τόσο αυτά που δημιουργήθηκαν πριν το τέλος του 2018, όσο και αυτά που μεταγενέστερα προέκυψαν έως σήμερα για τους πολίτες που επλήγησαν από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης. Καλύπτει, παράλληλα, και τα εξυπηρετούμενα δάνεια όλων των πολιτών που επλήγησαν από την πανδημία. Ενώ, θέτει δικλείδες ασφαλείας, ώστε να μην επωφεληθούν της επιδότησης οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.

Έτσι, είπε ο υπουργός Οικονομικών, το κράτος αναλαμβάνει με συγκεκριμένες και διορατικές πρωτοβουλίες, για ένα χρονικό διάστημα, ένα μεγάλο μέρος των υποχρεώσεων των δανειοληπτών που έχουν πληγεί από την πανδημία του κορoνοϊού.

Ειδικότερα, με το νέο πρόγραμμα, εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού, επιπροσθέτως προς την παράταση του υφιστάμενου πλαισίου:

1. Ενισχύονται, για πρώτη φορά, οι συνεπείς δανειολήπτες με εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι έχουν πληγεί από την πανδημία.
2. Υποστηρίζεται το σύνολο των δανειοληπτών που επλήγησαν από την υγειονομική κρίση και έχουν «κόκκινο» δάνειο, ακόμη και μετά το τέλος του 2018.
3. Καλλιεργείται η κουλτούρα πληρωμών.
4. Αποτρέπεται η εκμετάλλευση του νέου πλαισίου από στρατηγικούς κακοπληρωτές.
5. Περιορίζεται ο κίνδυνος δημιουργίας μιας νέας γενιάς «κόκκινων» δανείων.
6. Ενισχύεται η κοινωνική συνοχή.
7. Καλύπτονται πολλαπλάσιοι δανειολήπτες σε σχέση με το υφιστάμενο πλαίσιο.

Ο κ. Σταϊκούρας έκανε ειδική αναφορά και στα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί έως σήμερα, λέγοντας ότι το συνολικό κόστος των μέτρων που βρίσκονται σε εφαρμογή ή θα υλοποιηθούν το προσεχές διάστημα ανέρχεται σε περίπου 12,5 δισ. ευρώ, και η προστιθέμενη αξία τους σε 17,5 δισ. ευρώ.

Στο συγκεκριμένο πλαίσιο:

• Ήδη έχει καταβληθεί η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 800 ευρώ σε 800.000 μισθωτούς. Την επόμενη εβδομάδα, θα καταβληθεί και σε άλλες, ειδικές κατηγορίες πολιτών.
• Σήμερα πιστώθηκε η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 800 ευρώ σε 374.000 ελεύθερους επαγγελματίες. Ακολουθεί τις επόμενες ημέρες η καταβολή και για τους υπόλοιπους, μετά από έλεγχο των αιτήσεων.
• Πιστώθηκε η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 600 ευρώ σε 155.000 επιστήμονες. Ενώ, άνοιξε το σύστημα και για τους υπόλοιπους δικαιούχους των σχετικών κλάδων.
• Καταβάλλονται επιδόματα ανεργίας και υλοποιούνται ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης σε 500.000 ανέργους και μακροχρόνια ανέργους.
• Καταβλήθηκε Δώρο Πάσχα σε 114.000 συμπατριώτες μας στο χώρο της υγείας και στον τομέα της πολιτικής προστασίας.

Με αποτέλεσμα, είπε ο κ. Σταϊκούρας, στην πρώτη φάση αντιμετώπισης της κρίσης το κράτος κατέβαλε έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε περισσότερους από 2.000.000 πολίτες, προστατεύοντας ταυτόχρονα και την απασχόληση.

Επιπλέον, επιστρατεύεται κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό μέσο, όπως είναι η «επιστρεπτέα προκαταβολή», εγγυοδοτικοί μηχανισμοί, επιδοτήσεις επιτοκίου, κεφάλαια κίνησης, προκειμένου να τονωθεί η ρευστότητα των επιχειρήσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο μέτρων θα προστεθούν το επόμενο διάστημα νέες πρόνοιες που συνδέονται και με την αξιοποίηση ευρωπαϊκών ταμείων, όπως είναι:

• Η ενίσχυση της απασχόλησης μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος SURE,
• η αξιοποίηση εγγυοδοτικών εργαλείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,
• το νέο πλαίσιο επιδότησης των δανειοληπτών που έχουν πληγεί από τον κορονοϊό,
• η ενίσχυση κλάδων της οικονομίας, όπου απαιτείται, έως το τέλος του έτους.

Το συνολικό κόστος των μέτρων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 24 δισ. ευρώ.

Χαρακτηρίζοντας, τέλος, την επανεκκίνηση της οικονομίας- όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς- ένα άκρως απαιτητικό και δύσκολο στοίχημα (απαιτητικό, διότι η ύφεση που θα αφήσει πίσω της η πανδημία θα είναι βαθιά και δύσκολο, διότι η επίτευξή του θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης, την πιθανή μελλοντική επανάληψή της και την ταχύτητα εύρεσης κατάλληλης ιατρικής αντιμετώπισης του ιού), ο υπουργός είπε ότι «ωστόσο, οι αντιξοότητες αυτές δεν μας καταβάλλουν».

Μετά την κρίση, ανέφερε, οι μηχανές της οικονομίας πρέπει να ξαναπάρουν μπροστά, το συντομότερο και με τη μέγιστη δυνατή ισχύ, ώστε σταδιακά να ανακτηθεί η δυναμική που είχε αναπτύξει η ελληνική οικονομία στις αρχές του 2020.

Και κατέληξε, λέγοντας, πως το βάρος της επανεκκίνησης της οικονομίας να επιμεριστεί, με αίσθημα δικαίου και αλληλεγγύης, μεταξύ κράτους, επιχειρήσεων και κοινωνίας. «Το κράτος θέτει τις βάσεις για την επανέναρξη της οικονομικής δραστηριότητας. Η επιχειρηματική κοινότητα οφείλει να αξιοποιήσει με αποτελεσματικότητα και κοινωνική υπευθυνότητα την κρατική συνδρομή, να ενισχύσει την ανταγωνιστική της θέση, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τις θέσεις απασχόλησης» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Και πρόσθεσε: «Η κοινωνία, από την πλευρά της, καλείται να διατηρήσει τη συνοχή και την υπευθυνότητα που επέδειξε στη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, συμμετέχοντας στη διαφύλαξη της κουλτούρας πληρωμών».