Την προηγούμενη Πέμπτη, ένας αναγνώστης σχολίαζε: «Να τα ξεπουλήσουμε όλα λοιπόν, και την ΕΡΤ στους Παγκοσμιοποιητές και τη ΔΕΗ να έρθουν ανεμογεννήτριες να δολοφονούν τα πουλάκια, να κλείσουμε τα στρατόπεδα, να διαλύσουμε και το στρατό, να μην πληρώνουμε και τους παπάδες και τότε τι θα μείνει από την πατρίδα μας;»
Αυτή την «πατρίδα μας» είναι όλοι πρόθυμοι να την υπερασπιστούν. Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης εκφωνεί λόγο μπροστά σ’ ένα πανό που γράφει «Πουλάνε το νερό, πουλάνε τη ΔΕΗ, σε λίγο θα πουλήσουνε και την Κομοτηνή». Την ίδια Πέμπτη, 3 βουλευτές του Σύριζα που ήταν βουλευτές του Πασόκ αλλά κατέβηκαν τώρα στο γήπεδο με τη φανέλα του Σύριζα, και ένας βουλευτής του Πασόκ που κατά λάθος είναι ακόμα Πασόκ και δεν έχει πάει στον Σύριζα, καταγγέλλουν την κυβέρνηση γιατί κλείνει τους 23 οργανισμούς που κλείνουν από το 2010 κι ακόμα ανοιχτοί είναι. «Αν καταργηθεί ο Οργανισμός Αποξήρανσης της Κοπαΐδας θα ξυπνήσουμε ένα πρωί και δεν θα υπάρχει Κοπαΐδα. Η Διεθνής Ακαδημία Ελευθερίας Μεσολογγίου είναι ένας φορέας που ομόφωνα αποφάσισε η Βουλή, γιατί η Ελλάδα αξίζει να στέλνει το μήνυμα ότι το Μεσολόγγι εκφράζει ένα λαό που μάτωσε για την ελευθερία. Πώς καταργείτε το Κέντρο Μελετών Θεόδωρος Κολοκοτρώνης; Μας απελευθέρωσε, θα τον ξεχάσουμε κιόλας; Θα ξεχάσουμε την ιστορία μας;» Αναρωτιέμαι, απαντάει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πρέπει να δημιουργείται ένας δημόσιος οργανισμός για κάθε ήρωα της Επανάστασης του 1821; Να φτιάξουμε τότε ένα νομικό πρόσωπο και για τον Καραϊσκάκη, τον Ανδρούτσο.
Την ίδια μέρα, ένας βουλευτής του Πασόκ στη Βουλή καταγγέλλει τους υπεύθυνους της κρίσης, το ανεξέλεγκτο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, τον καπιταλισμό-καζίνο, τα παιχνίδια με τα τοξικά ομόλογα. Να κατηγορεί κάποιος στην Ελλάδα τις αγορές για τη χρεοκοπία είναι σαν να κατηγορούσε για την κρίση του 2008 στην Αμερική ο κύριος Lehman Brothers τις υπηρεσίες του Δημοσίου που είναι σπάταλες. Δεν χρεοκοπήσαμε από υπερβολική απορρύθμιση των αγορών. Αλλά από υπερβολικό δανεισμό του Δημοσίου. Οι εκπρόσωποι του κρατισμού και του χρεοκοπημένου πελατειακού συστήματος μοιάζουν με τους τελευταίους ηγέτες του «υπαρκτού σοσιαλισμού», τους διάφορους Τσαουσέσκου. Την ώρα που οι λαοί τους στέναζαν από την έλλειψη βασικών αγαθών, αυτοί κατηγορούσαν τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και το διεθνή καπιταλισμό.
Έτσι επιστρέφουμε στη βασική ερώτηση: Τι είναι δεξιό και τι αριστερό στην Ελλάδα σήμερα; Ακόμα καλύτερα, τι είναι συντηρητικό και τι προοδευτικό; Η Ευρώπη έχει πρόβλημα. Γερνάει. Δηλαδή χάνει σε παραγωγικότητα, χάνει σε ανταγωνιστικότητα. Όπως κάθε γερασμένος οργανισμός, έχει βαρύνει, γραφειοκρατικοποιείται, προσπαθεί να διατηρήσει τον πλούτο όχι να τον δημιουργήσει, σκέφτεται την ασφάλεια και φοβάται το ρίσκο. Το ρίσκο όμως είναι προοδευτικό, αυτό επιτρέπει την κοινωνική κινητικότητα. Όχι η διατήρηση των προνομίων, των προσόδων, των κεκτημένων μιας άλλης εποχής όταν κυριαρχούσε στον κόσμο. Η Ευρώπη και η Ελλάδα ακόμα περισσότερο, γιατί δεν έχει κάνει ούτε καν τις μεταρρυθμίσεις που οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες έκαναν εδώ και 30 χρόνια, έχει πρόβλημα. Και ένα δύσκολο στοίχημα αν δεν θέλει απλώς να φτωχύνει και να περάσει στο περιθώριο της ιστορίας. Να μειώσει το κόστος της γραφειοκρατίας, να ελαφρύνει τις δομές, να ανανεώσει τα αρτηριοσκληρωτικά συστήματά της, αλλά να μπορέσει συγχρόνως να διατηρήσει το ευρωπαϊκό κεκτημένο για το οποίο τη ζηλεύουν όλοι. Δηλαδή το κοινωνικό κράτος, τα εργασιακά δικαιώματα, τις ελευθερίες. Να υπερασπίσει δηλαδή τη δουλειά και την κοινωνική πρόνοια, αλλά όχι τη γραφειοκρατία και τα προνόμια.
Εδώ είναι το πρόβλημα. Γιατί οι ισχυροί μέσα στην κοινωνία δεν θέλουν να χάσουν τα προνόμιά τους. Η κρατική γραφειοκρατία και η κομματοκρατία προσπαθούν να διατηρήσουν το χρεοκοπημένο καθεστώς μεταφέροντας τα βάρη στους ασθενέστερους. Κόβουν τις δημόσιες επενδύσεις οι οποίες βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο και δημιουργούν θέσεις εργασίας. Μειώνουν τις κοινωνικές δαπάνες, δηλαδή κάνουν την ζωή για τους ασθενέστερους εφιαλτική. Η προπαγάνδα ότι η φτώχεια είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα των μνημονίων είναι το άλλοθι για να κρύψουν την αλήθεια. Η κατανομή των δημόσιων δαπανών και η κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών είναι η αιτία που η χώρα μας υφίσταται οξύτερα τα αποτελέσματα της ύφεσης. Αν έκλειναν οι εκατοντάδες άχρηστοι φορείς, αν οι υπηρεσίες του κράτους έκαναν τη δουλειά τους, αν το κράτος δηλαδή παρείχε τις υπηρεσίες που όφειλε, το κέρδος για τους πολίτες θα ήταν απτό. Δεν θα πλήρωναν 5,2 δις το χρόνο για φροντιστήρια, ας πούμε. Δεν θα πλήρωναν, ανά νοικοκυριό, τη μεγαλύτερη ιδιωτική δαπάνη για την υγεία στην Ευρώπη. Αλλά δεν λένε γι’ αυτά τα προβλήματα, που υπήρχαν και πριν την κρίση. Λένε για τον ΟΠΑΠ. Δεν λένε για τους άνεργους που παίρνουν επίδομα ανεργίας ο ένας στους εννιά. Λένε για τα Αμυντικά Συστήματα και την Ακαδημία Ελευθερίας. Δεν λένε για τους ασφαλισμένους του ΤΕΒΕ που έμειναν εκατοντάδες χιλιάδες ανασφάλιστοι, λένε για τις συντάξεις άγαμων θυγατέρων.
Δεν έκαναν ποτέ απεργία για τα φακελάκια, γιατί παίρνεις ραντεβού σε 4 μήνες στα νοσοκομεία, γιατί μια εγχείρηση κοστίζει 10 φορές παραπάνω από τη Γερμανία, γιατί πληρώνουμε για φάρμακα λες και είμαστε χώρα 80 εκατομμυρίων. Δεν έκαναν ποτέ μια απεργία γιατί τα σχολεία έγιναν πάρεργο και η εκπαίδευση έκανε απαραίτητα τα φροντιστήρια. Δεν έκαναν ποτέ μια διαδήλωση γιατί η γραφειοκρατία κοστίζει το 8% του ΑΕΠ, 15 δις, το διπλάσιο και τριπλάσιο από τις άλλες χώρες. Κάνουν μόνο για να έχει μια χρεοκοπημένη χώρα δεκάδες κανάλια και ραδιόφωνα χρηματοδοτούμενα από το δημόσιο χρήμα. Για να έχουν τα κόμματα ως περιουσία τις επιχειρήσεις που πληρώνει ο λαός με τους φόρους του. Κάνουν αγώνες για να διατηρήσουν τους άχρηστους φορείς, στα ΔΣ να βολεύεται η κομματική ελίτ και οι πελατειακοί στρατοί στις πολυτελείς θέσεις. Ζητάνε νέες προσλήψεις στο Δημόσιο και νέες πρόωρες συνταξιοδοτήσεις. Κάθε μέρα οι εφημερίδες βγαίνουν με τίτλο «σύνταξη στα 50».
Κάνουν δηλαδή αγώνες για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους. Γιατί προνόμια είναι, αφού δεν τα έχουμε όλοι. Μπορούμε να τα έχουμε όλοι; Εδώ με τους μισούς και χρεοκοπήσαμε. Αυτή είναι η ιστορία των 5 χρόνων κρίσης. Η διάκριση μνημόνιο-αντιμνημόνιο εφευρέθηκε για να κρύψει το δίλημμα αλλαγή ή στασιμότητα. Η μεγαλύτερη νίκη του συστήματος εξουσίας ήταν ότι έφτιαξε μια δήθεν αντιπολίτευση που δεν ήθελε την ανατροπή, αλλά την παλινόρθωσή του. Που δεν αντιμετώπιζε τη χρεοκοπία, αλλά τη δανειακή σύμβαση που μας γλίτωσε από την ολοκληρωτική χρεοκοπία και δεν μας άφησε να γίνουμε Αργεντινή.
Όλα αυτά τα χρόνια η προσπάθεια που έγινε ήταν να διασωθεί το πελατειακό κράτος, να διασωθεί η κρατική γραφειοκρατία, να διασωθούν οι κρατικές-κομματικές εταιρείες και οι προμηθευτές τους, να διασωθούν τα προνόμια και οι πρόσοδοι που οι διάφορες συντεχνιακές ομάδες είχαν πετύχει μέσα στο κουβάρι των πελατειακών σχέσεων. Εις βάρος της πλειοψηφίας.
Αυτό άλλωστε είναι το πραγματικό πρόβλημα της Κεντροαριστεράς. Δέσμια του πελατειακού κράτους, δεν μπορεί να πει τις οδυνηρές αλλά χρήσιμες αλήθειες. Την υπεράσπιση του χρεοκοπημένου συστήματος την κάνει επιθετικότερα η συντηρητική Αριστερά. Δεν τολμάει να πει ότι τη δεκαετία του ’90, όταν η Γερμανία ήταν ο ασθενής της Ευρώπης, ήταν ο Σρέντερ με τις μεταρρυθμίσεις που έβαλε τα θεμέλια για τη σημερινή γερμανική ευημερία. Ότι ο Ολάντ πριν λίγους μήνες εξήγγειλε στροφή στην ανάπτυξη με μείωση των κρατικών εξόδων. Ότι ο Ματέο Ρέντσι ανακοίνωσε λιτότητα για την κρατική γραφειοκρατία και όχι για τους πολίτες. Αλλά ο Ρέντσι είχε το θάρρος να πει την περιεκτική και αποκαλυπτική φράση: «Η πολιτική συνήθιζε να διευρύνει το πεδίο δράσης της και οι πολίτες αναγκάζονται να πληρώνουν». Επειδή δεν μπορούν να το πουν αυτό, λένε όλοι μαζί «όχι στη λιτότητα». Εννοούν τη δική τους λιτότητα. Γιατί η δική μας είναι δεδομένη, κάποιος πρέπει να πληρώνει. Αυτό, οι βολεμένοι «ριζοσπάστες» της κρατικής επιχορήγησης, αποφεύγουν να το αναφέρουν. Η προοδευτική παράταξη θα δημιουργηθεί, όταν πει όλα τα πράγματα με το όνομά τους.
Tο βιβλίο του Φώτη Γεωργελέ «Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Με συλλογή άρθρων τα οποία αποτυπώνουν την Ελλάδα της κρίσης, μιλάνε με τόλμη για τα κακώς κείμενα της σύγχρονης νεοελληνικής πραγματικότητας και διακρίνονται για την διεισδυτικότητα και τη διορατικότητά τους.
18°
Tο βιβλίο του Φώτη Γεωργελέ «Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
