Η Sue διδάσκει αγγλικά, εδώ και χρόνια, στην Ελλάδα. Όταν ο φίλος της τη ρωτάει γιατί κόβει όλο το ποσόν στις αποδείξεις σε όλους τους μαθητές της, απαντάει «μονολεκτικά», σύμφωνα με την παιδεία και την πολιτική της συνείδηση: «Το κράτος είμαι εγώ».
Αντίθετα, η ψυχολόγος Μαρία, παρά το γεγονός ότι έζησε πολλά χρόνια στη Γερμανία, υποστηρίζει ότι «δεν βγαίνει» και δηλώνει μόνο τα μισά της εισοδήματα. Οι δικαιολογίες πολλές: Οι πελάτες της δεν αντέχουν την αύξηση, η δουλειά που κάνει είναι πολύ σημαντική για τη συνοχή της κοινωνίας, οι κάρτες της είναι φορτωμένες γιατί τα έφτιαξε όλα μόνη της...
Αν για τη Μαρία η αντίληψη ότι οι περισσότεροι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έχουμε συμβάλει στην καταστροφική πορεία της χώρας είναι «ενοχική» και βολικά την απορρίπτει, το ζητούμενο είναι τι επίπτωση θα έχουν τα μέτρα λιτότητας στην εξάπλωση αυτής της νοοτροπίας. Αν δηλαδή η αναπόφευκτη ύφεση οδηγήσει όλο και περισσότερους να επικαλούνται το «αφού περνάει κι ο άλλος με κόκκινο, θα περάσω κι εγώ»...
Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας δείχνει προς το παρόν να αντιλαμβάνεται ότι η «συμφωνία της ανοχής» (σας αφήνω να κλέβετε πολλά, αν αφήνετε και μένα να κλέβω λίγο) δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να οδηγήσει τη χώρα στην ξέρα. Κι αν η παραοικονομία, που υπολογίζεται στο 30% του ΑΕΠ, είναι τραγικά πολλαπλάσια των δυσβάστακτων εξοπλισμών (του 4%), το ζητούμενο είναι πώς θα διαμορφωθεί το κοκτέιλ ανάπτυξη/ κρατικά έσοδα/ ανεργία.
Για πολλές εκφάνσεις της νεοπλουτικής ζωής των Ελλήνων, η κρίση είναι ήδη ευεργετική. Δυστυχώς, τη νύφη την πληρώνουν πάντα οι αδύναμοι. Οι χειρισμοί Παπανδρέου στην παγκόσμια επίθεση κατά του ευρώ (με όχημα αρχικά την Ελλάδα) επικρίνονται μεν, αλλά οι όποιοι άλλοι «διεκδικητές» καλύτερων λύσεων ωχριούν, βουτηγμένοι στον επαρχιωτισμό τους. Προς το παρόν, κύριος υπεύθυνος θεωρείται η ολιγωρία της Μέρκελ και οι όποιοι ερασιτεχνισμοί στο εσωτερικό πεδίο, μαζί με τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις (κυρίως στην επάνδρωση κρίσιμων θέσεων), περνούν σε δεύτερη μοίρα. Όχι για πολύ όμως.
Αν θέλουμε να δούμε κι άλλο φως στην άκρη του τούνελ, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει τον καταλύτη για μια παγκόσμια μεταμόρφωση του οικονομικού μοντέλου. Επίσης, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις ότι το χρέος μας δεν συμμαζεύεται με τίποτα (αν δεν φύγουμε από το ευρώ), έχουν αρχίσει και ακούγονται φωνές που υποστηρίζουν ότι η συνεχής διολίσθηση του ευρώ συμφέρει μια χώρα που προσπαθεί να «υποτιμηθεί».
Αν θέλουμε να ανησυχήσουμε κι άλλο όμως, δεν έχουμε παρά να δούμε μια ολοένα αυξανόμενη μηδενιστική τάση του εκλογικού σώματος, που αντί να προτείνει και να αναδείξει νέες λύσεις, αρκείται στην απόρριψη και στην αποχή. Ο Έλληνας εξακολουθεί και καταφεύγει στην «ιδωτεία», αντί να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Και δυστυχώς, φλερτάρει και με λύσεις εξωθεσμικές ή αντιδημοκρατικές, σκάβοντας ακόμα περισσότερο το λάκο του μέλλοντός του.
Η τραγική και απαράδεκτη βία στη Μαρφίν της οδού Σταδίου ανέδειξε, με το χειρότερο τρόπο, μερικές από τις παθογένειές μας: Επιχειρηματίες που θέλουν προκλητικά να «παραγοντίσουν» και αυτοπαγιδεύονται στο θράσος τους. Πολιτικοί που οδηγούνται σε «σκυλοκαβγά», που μοιάζει άκρως συντεχνιακός, αντί να ξεκαθαρίσουν τα όρια και να κάνουν και αυτοί την αυτοκριτική τους. «Προοδευτικές» δυνάμεις που υπεραμύνονται όλων των άλλων, πλην της ανάγκης να καταδικαστεί αμετάκλητα η βία. Και ένα κοινωνικό σώμα που συνειδητοποιεί, σοκαρισμένο, πόσο «το ξέφραγο αμπέλι» παντού έχει οδηγήσει στην κατρακύλα.
Αν οι τρεις νεκροί προσωρινά «πάγωσαν» τις κοινωνικές αντιδράσεις, ο Ιούνιος προμηνύεται δύσκολος. Αν πράγματι αρχίσει ουσιαστική διαδικασία απόδοσης ευθυνών, με την εξεταστική για την οικονομία και άλλες κινήσεις, ενδεχομένως θα αρχίζει να ικανοποιείται το (εγχώριο και πανευρωπαϊκό) αίτημα για κάθαρση.
Οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες πρέπει να αποδοθούν συγκεκριμένα και ονομαστικά – και όχι να διαχέονται «απολίτικα» και μπερλουσκονικά προς όλους, ώστε τελικά να μη φταίει κανείς. Ωστόσο, το πιο σημαντικό άλμα που πρέπει να γίνει είναι και το δυσκολότερο: Το πολιτικό και κομματικό προσωπικό, διαπλεκόμενο ευθέως με τις χειρότερες δυνάμεις της κοινωνίας, είναι γενικώς χαμηλότατου επιπέδου και σέρνει τη χώρα προς τα πίσω. Κι επειδή η αυτοκάθαρση μοιάζει λίγο ουτοπική, σημαντικότερη όλων είναι η ευθύνη της κοινωνίας, που οφείλει με επιμονή «ψείρας» να ξεκαθαρίσει και να αναδιατάξει το πολιτικό σκηνικό, στέλνοντας πολλούς σπίτι τους...
Τα λάθη και η πελατειακή νοοτροπία είδαμε πού μας οδήγησαν. Οι επιλογές που γίνονται σήμερα θα καθορίσουν αν θα αφήσουμε οριστικά πίσω μας την κρίση ή αν θα ξαναμπούμε στον φαύλο κύκλο.
10°
