Βερύκιε ιδού ο στρατός σου

Πολλά γράφτηκαν την εβδομάδα που μας πέρασε για την ανάρμοστη ραδιοφωνική επίθεση του δημοσιογράφου Δήμου Βερύκιου σε βάρος ενός ανοιχτά ομοφυλόφιλου συγγραφέα. Η κατακραυγή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπήρξε έντονη, ταυτόχρονα όμως πέρασε απαρατήρητη μια είδηση που δείχνει πως η θεσμική στάση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων δεν διαφέρει και τόσο από τη νοοτροπία που εκφράζει ένας δημοσιογράφος που αφιέρωσε την καριέρα του στο λεγόμενο «στρατιωτικό» ρεπορτάζ. Παραφράζοντας τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο θα μπορούσαμε να πούμε «Βερύκιε ιδού ο στρατός σου».

Σύμφωνα λοιπόν με το Κέντρο Στρατηγικών Μελετών της Χάγης, μια ολλανδική δεξαμενή σκέψης που ειδικεύεται σε αμυντικά ζητήματα, ο ελληνικός στρατός συγκεντρώνει τη χαμηλότερη βαθμολογία από όλες τις χώρες της Ευρώπης (πλην Ρωσίας και Τουρκίας) ως προς την αντιμετώπιση των ομοφυλόφιλων στρατιωτικών. Το Κέντρο έδωσε πριν λίγες ημέρες στη δημοσιότητα την πρώτη παγκόσμια έρευνα για την ισότητα των ΛΟΑΔ ατόμων στις ένοπλες δυνάμεις 103 χωρών του πλανήτη. Όπως μπορείτε να διακρίνετε και στον παρακάτω χάρτη, με βαθμολογία 56% η Ελλάδα υπολείπεται όχι μόνο των υπόλοιπων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ακόμα και γειτονικών βαλκανικών χωρών όπως η Σερβία και η Αλβανία! Όσο πιο σκούρο γίνεται το χρώμα, τόσο χειρότερη είναι η βαθμολογία που συγκεντρώνει η κάθε χώρα...

Ο δείκτης συνυπολογίζει μια σειρά από παραμέτρους ώστε να προκύψει η τελική βαθμολογία της κάθε χώρας. Οι παράμετροι αυτές περιλαμβάνουν το κατά πόσο η πολιτική του στρατού εναντίον των διακρίσεων περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου· κατά πόσο η ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων έχει λάβει ρητή θέση για την καταπολέμησή τους· κατά πόσο γίνεται ανεκτή η λειτουργία ομάδων που ασχολούνται με τα δικαιώματα των ΛΟΑΔ στρατιωτικών· κατά πόσο οι παροχές του στρατού (π.χ. συντάξεις πεσόντων ή απομάχων) παρέχονται και στους συντρόφους ίδιου φύλου· κατά πόσο η ομοφυλοφιλία και η διαφυλικότητα θεωρούνται λόγοι εξαίρεσης ή αποπομπής των ενόπλων από το στράτευμα· κατά πόσο ο στρατός τις αντιμετωπίζει ως ψυχοπαθολογικές διαταραχές· ακόμα και το κατά πόσο οι ένοπλες δυνάμεις συμμετέχουν στις εκδηλώσεις υπερηφάνειας των ομοφυλόφιλων πολιτών (κάτι που όπως μαθαίνουμε, ισχύει σε 12 χώρες του κόσμου).

Χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, ο αποκλεισμός ανοιχτά ομοφυλόφιλων οπλιτών και αξιωματικών από τον ελληνικό στρατό δεν επιβεβαιώνεται επίσημα, θεωρείται όμως πολύ πιθανό ότι ισχύει με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία. Όλοι θυμόμαστε π.χ. την αποκάλυψη των στοιχείων ενός στρατιωτικού που διατηρούσε προφίλ σε ιστοσελίδα γκέι γνωριμιών πριν από λίγα χρόνια, με αρκετά μέσα ενημέρωσης να ζητούν δημόσια την αποπομπή του. Είναι επίσης κοινός τόπος ότι αντίστοιχη πολιτική άρρητου αποκλεισμού όσων δηλώνουν ή αποκαλύπτονται ως ομοφυλόφιλοι δεν ισχύει μόνο στις ένοπλες δυνάμεις, αλλά και σε άλλους «νευραλγικούς» τομείς του ελληνικού κράτους όπως η δικαιοσύνη και η διπλωματία...

Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, οι δέκα χώρες που προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώματα των ΛΟΑΔ στρατιωτικών είναι η Νέα Ζηλανδία, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία, η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Δανία, το Βέλγιο, το Ισραήλ και η Γαλλία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο αποκλεισμός των ομοφυλόφιλων στρατιωτικών καταργήθηκε μόλις το 2011, βρίσκονται στην 40η θέση αφού ακόμα και σήμερα δεν απαγορεύουν ρητά τις διακρίσεις σε βάρος όσων ομοφυλόφιλων εκδηλώνονται στον στρατό, ενώ συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τη διαφυλικότητα ως ψυχική διαταραχή. Eννοείται πως και σε αυτές τις χώρες δεν έχουν λείψει οι αντιδράσεις, όπως η δήλωση ενός νατοϊκού αξιωματούχου πριν λίγα χρόνια ότι η αποχώρηση των ολλανδών κυανόκρανων που επέτρεψε τη σφαγή των αμάχων στη Σρεμπρενίτσα της Βοσνίας οφείλεται στην κάμψη του ηθικού τους λόγω της παρουσίας ομοφυλόφιλων στρατιωτών...

Αφού λοιπόν στην απολογία του ο Δήμος Βερύκιος δηλώνει πως «στηρίζει μέχρι παρεξηγήσεως τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων», ιδού η χρυσή ευκαιρία για να εξιλεωθεί τόσο ο ίδιος όσο και οι συνάδελφοί του δημοσιογράφοι αλλά και οι ευαίσθητοι για τα ανθρώπινα δικαιώματα βουλευτές, θέτοντας επίσημα το θέμα στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας και ρωτώντας τον ποια μέτρα σκοπεύει να λάβει ώστε να ξεκολλήσουν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από την τελευταία θέση στην Ευρώπη και να αντιμετωπιστούν ισότιμα και χωρίς διακρίσεις τόσο οι ομοφυλόφιλοι έφεδροι που υπηρετούν την πατρίδα όσο και εκείνοι που επιλέγουν να κάνουν καριέρα στις ένοπλες δυνάμεις.

Το ίδιο ισχύει και για τις οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα που δια της σιωπής τους συνεχίζουν να ανέχονται τακτικές όπως το outing δημοσίων προσώπων ως θεμιτό μέσο για να «ανοίξει η συζήτηση» σχετικά με τη θέση των ομοφυλόφιλων στη χώρα μας. Γιατί σε ένα κράτος όπως η Ελλάδα όπου η ομοφοβία δεν είναι ζήτημα ατομικών νοοτροπιών αλλά διατηρεί θεσμική υπόσταση, τακτικές όπως το outing τελικά λειτουργούν αυτοκαταστροφικά για την ίδια την κοινότητα. Φτάνει να ρωτήσουν ποιες υπήρξαν οι συνέπειες σε βάρος οποιουδήποτε γκέι στρατιωτικού, δικαστικού ή διπλωμάτη που «αποκαλύφθηκε» παρά τη θέλησή του...