Ένα πρωινό με Survivors στο Μέγαρο Μαξίμου

Πέμπτη, 12.00 το μεσημέρι. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στο γραφείο του. Λίγο πριν η διευθύντρια επικοινωνίας - passpartout, Κύρα Κάπη, και η γραμματέας ποιότητας ζωής και εθελοντισμού της ΝΔ, Πίστη Κρυσταλλίδου, τον είχαν ενημερώσει για τις ιστορίες καθενός από τα παιδιά που θα περνούσαν μετά από λίγη ώρα την πύλη του Μεγάρου Μαξίμου. Η αλήθεια είναι πως όταν λίγες μέρες πριν μου πρότειναν να είμαι η μόνη δημοσιογράφος που θα κάλυπτε τη συνάντηση με τα παιδιά και να μπω κι εγώ μέσα, ένιωσα λίγο περίεργα. Ένα τόσο ευαίσθητο θέμα πώς να το χειριστείς αμιγώς δημοσιογραφικά, σκεφτόμουν. Το ασανσέρ σταματάει στον 1ο. Είναι ο όροφος όπου βρίσκεται η αίθουσα συσκέψεων, ο χώρος όπου συνεδριάζει το υπουργικό συμβούλιο, το γραφείο του διευθυντή του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη, και το γραφείο του Κυριάκου Μητσοτάκη. Διασχίζω τον διάδρομο και γρήγορα διαπιστώνω ότι η ευφορία που επικρατούσε ήταν ασυνήθιστη για το πάντα αθόρυβο κτίριο της Ηρώδου Αττικού. Βλέπω μπροστά μου την Κύρα, που μαζί με τους ακούραστους Δημήτρη Παπαμήτσο και Αλέξη Παπαχρήστο (ο φωτογράφος και ο καμεραμάν του πρωθυπουργού) μιλούσαν γλυκά στα πιτσιρίκια που είχαν έρθει για τη συνάντηση. Λίγο πιο πέρα ο Κώστας Μπαρδάκας μαζί με τον Άγγελο Ηλία, οι φύλακες- άγγελοι του Μαξίμου που φροντίζουν για κάθε τεχνική λεπτομέρεια, παίζουν με κάποια από τα παιδιά και σιγά-σιγά όλοι μαζί αρχίζουμε να γινόμαστε μια παρέα που γελάει δυνατά. Άρχισα να αναρωτιέμαι πώς γίνεται αυτά τα παιδιά να έχουν περάσει μια τόσο δύσκολη περιπέτεια και τίποτα απολύτως να μην έχει «γράψει» στα προσωπάκια τους. Άραγε να συμβαίνει το ίδιο και με την ψυχή τους; Θα το διαπίστωνα λίγη ώρα μετά. 

Μπαίνουμε στην αίθουσα συσκέψεων, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το γραφείο του πρωθυπουργού. Ο Αργύρης Παπαστάθης, αναπληρωτής διευθυντής του γραφείου τύπου, έχει αναλάβει τις συστάσεις. Ρωτάει τις ηλικίες των παιδιών, τους κάνει τρυφερά πλάκα, τα βοηθάει να αισθανθούν άνετα, μιλάει με τους γονείς τους και συλλέγει μεθοδικά πληροφορίες που θα αποδεικνύονταν χρήσιμες λίγη ώρα μετά.

Μπαίνουμε στο πρωθυπουργικό γραφείο, το οποίο τα παιδιά παρατηρούν μάλλον εντυπωσιασμένα: Το λάπτοπ που βρίσκεται πάνω στο γραφείο, μία πολυκαιρισμένη ατζέντα, το φλιτζάνι με τον καφέ του, την τεράστια τηλεόρασή που, όπως σχολιάζει ένα πιτσιρίκι, «βρίσκεται τόσο μακριά από το γραφείο, που φαίνεται ότι σπάνια την ανοίγει», τις υπέροχες vintage Eames πολυθρόνες. Κοιτούν αφηρημένα κάθε λεπτομέρεια. Οι γονείς τους συστήνονται στον πρωθυπουργό, ο οποίος κοιτάζει τρυφερά τα παιδιά και αυτόματα τα χαρακτηριστικά του γλυκαίνουν. Έχει βγάλει σακάκι και γραβάτα και κάθεται χαλαρός μαζί τους στον καναπέ. Τους ζητάει να του συστηθούν. Η 10χρονη Νεφέλη, ο συνομήλικός της Αντώνης, η 15χρονη Κατερίνα, ο 10χρονος Φίλιππος, η 28χρονη Χρυσούλα και το μωρό της παρέας, η 5χρονη Τζοβάννα. Λείπει όμως ένα παιδί! Και ο λόγος, όπως μας εξηγούν, είναι ότι είχε εξεταστική. «Είναι πολύ αισιόδοξο, αν το σκεφτείς» λέει ο κ. Γιάννης Λιάρος, ιδρυτής της ΑμΚΕ Karkinaki και μπαμπάς της Νεφέλης. Είναι η πρώτη φορά που συναντούν πρωθυπουργό, ο οποίος τους λέει πόσο περήφανος είναι για αυτούς και πως στόχος της συνάντησης είναι «να στείλουμε το μήνυμα ότι ο παιδικός καρκίνος θεραπεύεται!»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητάει από τα παιδιά να του διηγηθούν τις προσωπικές τους ιστορίες. Η πιο μεγάλη της παρέας, η Χρυσούλα, ξεκινάει πρώτη μιλώντας με ωριμότητα που σε κάνει να ζηλεύεις: «Το έχω αφήσει πίσω μου, νιώθω όμως τυχερή που μου συνέβη γιατί μου άλλαξε τη ζωή και αισθάνομαι ότι έχω την ευθύνη να βοηθήσω και άλλα παιδιά που το βιώνουν. Εφόσον ξεπεράστηκε μόνο τύχη νιώθω, αλλά θέλω να βοηθήσω». Οι γονείς των παιδιών συμφωνούν «παρά το ότι τα παιδιά μας το ξεπέρασαν, κάναμε μία επιλογή να μην το αφήσουμε πίσω μας χωρίς να μας νοιάζει τι θα γίνει στη συνέχεια». Αρχίζουν να εξηγούν τις δυσκολίες στο πολύπαθο ελληνικό σύστημα υγείας. «Υπάρχει κενό στην ψυχολογική υποστήριξη μετά τη στιγμή που συμβαίνει το γεγονός. Αφότου περάσει η μπόρα και αρχίζουν να βγαίνουν τα προβλήματα». «Τα φάρμακα με τα οποία γίνονται καλά τα παιδιά μας είναι 50-60 ετών». Ο Κ.Μ. ρωτάει να μάθει λεπτομέρειες, ενώ δείχνει και ο ίδιος αρκετά ενημερωμένος. Άλλωστε στο θέμα του καρκίνου έχει και μια προσωπική ευαισθησία, αφού η μητέρα του Μαρίκα είχε δώσει μάχη με τη νόσο. Τα στοιχεία πάντως για τον παιδικό καρκίνο είναι ενθαρρυντικά. 4 στους 5 θεραπεύονται, 9 στις 10 λευχαιμίες, που είναι ο κύριος τύπος που προσβάλλει τα παιδιά, επίσης θεραπεύονται. Τα περιστατικά πλέον που παραπέμπονται στο εξωτερικό είναι ελάχιστα, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την οικονομική επιβάρυνση των οικογενειών. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τέσσερις κλινικές στην Ελπίδα, δύο κλινικές σε Ιπποκράτειο και ΑΧΕΠΑ και μία στο Ηράκλειο της Κρήτης. 

«Πρόεδρε, η Νεφέλη κάτι θέλει να σας δώσει: “Είναι δώρο, κάτι κίτρινα κορδελάκια που φτιάξαμε με τους συμμαθητές μου και τα φοράμε στις 15 Φεβρουαρίου που γιορτάζουμε την ημέρα παιδικού καρκίνου”». Τα παίρνει στα χέρια του, αρχίζει να τα περιεργάζεται, υπόσχεται πως όπου κι αν βρεθεί το Σάββατο θα τα φοράει πάνω του και μετά κοιτάζει τη 10χρονη Νεφέλη ρωτώντας την πότε τελείωσε η περιπέτειά της. «Δεν θυμάμαι» του λέει σηκώνοντας τους ώμους με αφοπλιστική παιδική ειλικρίνεια, που μας κάνει να κοιταχτούμε όλοι μεταξύ μας συνωμοτικά χαμογελώντας. Πριν 6 χρόνια, λέει ο μπαμπάς της. «Εγώ το θυμάμαι» λέει η 15χρονη Κατερίνα, «είναι καλό να το θυμόμαστε, εμένα μου δίνει δύναμη και όταν θέλω να δώσω σε κάποιον άλλον δύναμη του λέω όσα πέρασα». Τότε ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμπληρώνει πως και μία συμμαθήτρια της κόρης του πέρασε αυτή την περιπέτεια και όλες οι φίλες ευαισθητοποιήθηκαν πολύ.

Ο Φίλιππος και ο Αντώνης κοιτούν χωρίς να μιλούν ως –πάντα πιο συνεσταλμένα– αγοράκια. «Ο Φίλιππος ασχολείται με την ιππασία, πρόεδρε», λέει η Πίστη Κρυσταλλίδου, που ξέρει τα παιδιά και άλλωστε ήταν και η εμπνεύστρια της συνάντησης. «Ήθελα να μεγαλώσω και να έχω ένα δικό μου άλογο, να γίνω ιππέας, και το έβαλα στόχο όταν μεγαλώσω να γίνω πρωταθλητής». Ο Αντώνης, από την άλλη, κάνει ταεκβοντό. Τους κοιτάζω να μιλάνε και αισθάνομαι ξαφνικά μια αισιοδοξία, αλλά και χαρά. Το ίδιο συναίσθημα διακρίνω και στα βλέμματα του Δημήτρη Παπαμήτσου και του Αλέξη Παπαχρήστου, που τραβούν φωτογραφίες και πλάνα προσπαθώντας να αποτυπώσουν αυτή την αίσθηση που έχουμε όσοι είμαστε εκεί.

Η Χρυσούλα λέει για το πόσο σημαντική θα ήταν η δημιουργία follow up γραφείων, που θα παρακολουθούν τα παιδιά αφότου θεραπευτούν για τη μετέπειτα ζωή τους. «Είναι σημαντικό για την ψυχοκοινωνική υποστήριξή» μας λέει, «για να αφαιρέσουμε το ταμπού των ανθρώπων που το έχουν περάσει και φοβούνται να το πουν». Η συνάντηση όμως έβγαλε και μια ευχάριστη είδηση. Ο πρωθυπουργός δεσμεύτηκε για το πάγιο αίτημα της δημιουργίας Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών Παιδικής και Εφηβικής Ηλικίας, που θα επιτρέψει την καταγραφή των αναγκών και τον συντονισμό πράξεων για τη βέλτιστη αντιμετώπιση αυτών των νοσημάτων, θα αποτελέσει συστηματικό εργαλείο για τη σωστή οργάνωση και στελέχωση των μονάδων στην επικράτεια, θα συμβάλει στην αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και θα επιτρέψει τον σωστό προγραμματισμό δράσεων πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης σε εθνική εμβέλεια.

Η κ. Γιούλη Μενουδάκου, γνωστή σε πολλούς από την ενασχόλησή της με το Ποτάμι αλλά και από τη θέση της υπεύθυνης Συντονισμού Μεταμοσχεύσεων του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, εξηγεί πόσο σημαντικό είναι όλοι όσοι είμαστε 18-45 να γίνουμε εθελοντές δότες μυελού των οστών. «Εγώ γίνομαι 52, με χάσατε!» λέει χαμογελώντας ο Κ.Μ., «ήσασταν, όμως, και είναι πολύ σημαντικό» του απαντά εκείνη, τη στιγμή που η 5χρονη κόρη της Τζοβάννα την τραβά από το χέρι. «Για έλα εδώ εσύ!» της λέει ο Μητσοτάκης. «Θα με βοηθήσεις να μοιράσουμε κάτι δωράκια που σας έχω;» Είναι βιβλία του Ευγένιου Τριβιζά.

Κοιτάζω τα παιδιά. Μου φαίνεται ακόμα αδύνατον ότι μπορεί να έχουν περάσει τέτοια δοκιμασία και να μη φαίνεται σε τίποτα στην όψη τους. Ίσως μόνο κάποιες στιγμές φευγαλέα στο βλέμμα τους, που έχει μία ξεχωριστή, ιδιαίτερη ωριμότητα, μεγαλύτερη από αυτήν που συναντά κανείς στις ηλικίες τους. Διότι αυτά τα παιδιά είναι, όπως τους αποκαλούν, survivors. Και έμαθαν με τον δύσκολο τρόπο πόσο υπέροχο είναι να δίνεις μια μάχη και να την κερδίζεις. Βγαίνουμε όλοι μαζί από το γραφείο του πρωθυπουργού, ο οποίος, αφού τους φιλάει έναν έναν, τους προτείνει αν θέλουν να τους ξεναγήσει στα γραφεία του Μαξίμου. Πλέον έχουν χαλαρώσει εντελώς, κάνουν βόλτες εδώ και εκεί, μπαίνουν στα γραφεία, βγαίνουν όλοι μαζί στην κεντρική πύλη και φωτογραφίζονται. Η συστολή έχει φύγει, είναι όλοι μια παρέα. Είναι η πρώτη φορά που βλέπω τον Κυριάκο Μητσοτάκη να κάθεται στα σκαλάκια της κεντρικής εισόδου του Μαξίμου. Βγαίνουν σέλφι μαζί του, σηκώνουν τα χεράκια τους ψηλά σαν να πανηγυρίζουν. 

Λίγο πριν φύγουν, η πανέμορφη 5χρονη Τζοβάννα μού ζητάει να βγάλουμε μαζί φωτογραφία. Λίγες μέρες μετά βλέπω μια άλλη φωτογραφία που έχει ανεβάσει στο Facebook η μαμά της, Γιούλη Μενουδάκου, με αφορμή την Ημέρα Παιδικού Καρκίνου, από την περίοδο που η μικρούλα έκανε θεραπείες. Ξαφνικά με πλημμυρίζει μια απέραντη χαρά και ελπίδα. Ήταν ό,τι πιο αισιόδοξο είχα δει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Ζητάω από τη μαμά της να δημοσιεύσω τις δύο φωτογραφίες τη μία δίπλα στην άλλη. Για να δουν όλοι αυτό που έβλεπα κι εγώ μπροστά μου στα χαρούμενα ματάκια της μικρούλας Τζοβάννας. Ναι, λοιπόν. Νικιέται!