Είναι η Ελλάδα ο πορτιέρης της Ευρώπης;

Προχτές ήταν οι επιστροφές και τα κλειστά κέντρα. Χτες τα πλωτά φράγματα. Σήμερα ο έλεγχος των ΜΚΟ. Λες και αν βρούμε ποιες ΜΚΟ δεν έχουν πιστοποίηση θα λυθεί το πρόβλημα. Οk, κάποιες μπορεί να παρανομούν και σε συνεργασία με άλλα δίκτυα να βγάζουν βρώμικο χρήμα εκμεταλλευόμενες τους μετανάστες και τα κοινοτικά κονδύλια. Έπρεπε να είχαν βρεθεί από το καλοκαίρι αλλά η αυτονόητη αποπομπή  τους δεν θα σταματήσει τις ροές. Η μετανάστευση προς την Ευρώπη ζει και μεγεθύνεται επειδή η γηραιά ήπειρος στέλνει το μήνυμα σε όλο τον κόσμο ότι είναι πλούσια, ανεκτική και ανοικτή. Ή μισάνοικτη. Η πόρτα της είναι η Ελλάδα.   

Οι επιστροφές έχουν αξία όταν είναι μαζικές και μεγαλύτερες από τις εισροές. Ακούω ότι η πληρωμή των ελεγκτών θα γίνεται ανάλογα με τον αριθμό αιτήσεων που διεκπεραιώνουν  και το φάκελο της αίτησης θα τον ετοιμάζουν πιστοποιημένοι ιδιώτες δικηγόροι. Μέτρα δίχως άλλο θετικά. Αλλά αν δεν εξασφαλίσεις την ταχύτητα και την συνεργασία του Ερντογάν οι επιστροφές θα είναι ισχνές και δεν θα έχουν σημαντικό αποτέλεσμα. Και τα δύο είναι αμφίβολα.

Τα κλειστά κέντρα είναι ένα σωστό και αυτονόητο μέτρο με μεγάλο κόστος κατασκευής και λειτουργίας. Αν οι επιστροφές αργούν κινδυνεύουν να μετατραπούν σε νέα κολαστήρια που θα στεγάζουν πολλούς περισσότερους από αυτούς που επιτρέπουν οι προδιαγραφές τους. Λόγω κλειστότητας αυξάνονται οι πιθανότητες απόδρασης ή εξέγερσης και αυτός είναι ο λόγος που οι νησιώτες είναι επιφυλακτικοί. Θα είναι έτοιμα μέχρι την άνοιξη που θα αρχίσει η νέα επέλαση; 

Όσο για τα πλωτά φράγματα υποθέτω ότι θα τοποθετηθούν για να κάνουν τη διαδρομή μεγαλύτερη και δυσκολότερη άρα να αυξήσουν το κόστος της μεταφοράς και ως εκ τούτου να λειτουργήσουν αποτρεπτικά. Δεν καταλαβαίνω γιατί η αντιπολίτευση δεν τα υποστήριξε έστω και αν η ωφέλειά τους μένει να αποδειχθεί στην πράξη.

Γενικά στις αποτρεπτικές ενέργειες όπως τα φράγματα αλλά και η ενίσχυση των δυνάμεων του λιμενικού, της Frontex κλπ υπάρχει ένα νομικό προβληματάκι. Σύμφωνα με αυτά που απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις (Σύμβαση Γενεύης, 1951) δεν μπορείς να αρνηθείς την αίτηση ασύλου σε κάποιον που φτάνει στα σύνορά σου και θέλει να στην υποβάλει. Συνεπώς αν θες να είσαι ως κράτος νόμιμο πρέπει να την παραλάβεις. Άρα η αποτροπή της εισόδου στα χωρικά σου ύδατα είναι πράξη παράνομη. Βλέπετε το 1951 ο κόσμος ήταν πολύ πιο αθώος σε σχέση με το 2020. Οι διεθνείς συμβάσεις του παρελθόντος όπως και όλα τα πράγματα θέλουν μια σχετική αναθεώρηση και αυτό είναι κάτι που η Ελλάδα πρέπει να το προβάλει ισχυρά. Το πραγματικό ή προσχηματικό αίτημα του ασύλου σε υποχρεώνει να εξετάσεις την υπόθεση του καθενός που φτάνει στα σύνορά σου και όταν αυτά είναι στη θάλασσα τα πράγματα περιπλέκονται.

Για να ανακόψεις τις ροές πρέπει να βγεις και να πεις δημόσια ότι δεν δέχεσαι άλλους πρόσφυγες ή μετανάστες, δεν εξετάζεις αιτήσεις ασύλου και να υπαινιχθείς εμμέσως πλην σαφώς ότι θα ασκήσεις βία σε όποιον προσπαθήσει να μπει στη χώρα σου χωρίς διαβατήριο. Δηλαδή να παρανομήσεις. Να βάλεις το στόλο σου να ανεβοκατεβαίνει τα στενά όλο το εικοσιτετράωρο έτσι ώστε και μόνο το κύμα που θα σηκώνει να κάνει το πέρασμα του φουσκωτού σχεδόν αδύνατο. Δεν υπάρχει ελληνική κυβέρνηση που θα αποτολμούσε κάτι τέτοιο και μάλιστα με αποκλειστικά δική της ευθύνη. Αν χαθούν ζωές θα την κατασπαράξουν. Πρώτες οι Βρυξέλλες.

Συνεπώς τι απομένει; Να αποδεχτείς το γεγονός και να προσπαθήσεις να το διαχειριστείς. Πώς; Απαιτώντας από την Ευρώπη να επωμιστεί το βάρος που της αναλογεί. Να υπογράψει νέα συλλογική συμφωνία με την Τουρκία και να έρχεται η κάθε ευρωπαϊκή χώρα ως να ήταν συνοριακή και να παίρνει το ποσοστό της. Να εξετάζει αυτή το αίτημα ασύλου και αναλόγως να πράττει. Κρατάει, επιστρέφει, κάνει ότι καταλαβαίνει. Αν πάλι η ΕΕ έχει διαφορετική άποψη ας φέρει αυτή το στόλο της PESCO στα στενά της Λέσβου και ας αναλάβει αυτή την πολιτική ευθύνη για ότι επακολουθήσει. Κάτι τέτοιο υπαινίχθηκε πρόσφατα ο Μαργαρίτης Σχοινάς αλλά δεν ξέρω αν εννοούσε διάσωση ή αποτροπή. Μάλλον δεν εννοούσε τίποτα επί της ουσίας. Αλλά όχι όλα πάνω στην Ελλάδα, επειδή της έτυχε να έχει νησιά δίπλα στην Ασία και απέναντι από την Αφρική.

Το μεταναστευτικό σήμερα δεν είναι υπόθεση ούτε του Μηταράκη ούτε του Κουμουτσάκου, ούτε της Ελλάδας. Είναι της Ευρώπης. Καθότι οι άνθρωποι αυτοί, μπαίνουν σε μια μεγάλη περιπέτεια γιατί θέλουν να φτάσουν στην Βόρεια Ευρώπη. Στο κέντρο της ΕΕ, εκεί που έμαθαν από το Google ότι έχει επιδόματα, δουλειές, δικαιώματα και προοπτική. Και αργά ή γρήγορα εκεί θα φτάσουν αφού δεν υπάρχει μια σταθερή κοινοτική  πολιτική. Μέχρι να φτάσουν όμως δεν χρειάζεται να διαλύσουν την Ελλάδα. Η οποία παρεμπιπτόντως ευθύνεται ελάχιστα για τις αιτίες της μετανάστευσης ή της προσφυγιάς.

Στο μεταναστευτικό βλέπουμε δυο τελείως διαφορετικά πρόσωπα της Ευρώπης, δύο τάσεις ή δύο ανεξάρτητους μηχανισμούς. Πώς είναι δυνατόν να χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ΜΚΟ οι οποίες δεν είναι πιστοποιημένες, δεν ανήκουν σε κάποιο μητρώο, δεν ξέρουν οι αρχές πούθε κρατάει η σκούφια τους και για τις οποίες υπάρχουν υπόνοιες συμμετοχής σε παράνομη διακίνηση ανθρώπων; Την ίδια στιγμή που η ΕΕ επενδύει τεράστια κονδύλια, που αναμένεται να αυξηθούν, σε μηχανισμούς αποτροπής και άμυνας όπως η Frontex και η PESCO. Η Ελλάδα μάλιστα έχει προτείνει και πρόγραμμα θαλάσσιας επιτήρησης στην ΝΑ Μεσόγειο, η τύχη του οποίου αγνοείται.  

Από τη μια υπάρχει ένας ασφυκτικός έλεγχος των πολιτών μέσω της κοινής πλατφόρμας δεδομένων για όλη την ΕΕ και από την άλλη η ίδια ένωση είναι ανοικτή σε ανθρώπους που έρχονται από άλλες ηπείρους, τελείως παράνομα, χωρίς ένα στοιχείο ταυτότητας, ούτε καν εθνικότητας. Πώς είμαστε σίγουροι ότι κάποιοι από αυτούς δεν καταζητούνται σε άλλες χώρες για σοβαρά εγκλήματα; Από τη μια υπάρχει ασφυκτικός έλεγχος της ροής του χρήματος μέσω των ηλεκτρονικών πληρωμών και από την άλλη συντηρείται μια τεράστια αγορά μαύρης εργασίας και ροής μαύρου χρήματος που φυσιολογικά ανθεί στις  μεταναστευτικές κοινότητες της ΕΕ με πρώτα θύματα τους ίδιους τους μετανάστες.

Στο μεταναστευτικό καταγράφονται εμφανή στοιχεία αντιφατικής πολιτικής που κλονίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και δίνουν τροφή στον ακροδεξιό λαϊκισμό ο οποίος αναμένεται να γιγαντωθεί τα επόμενα χρόνια στην Ευρώπη. Ακυρώνονται κοινά ευρωπαϊκά δεδομένα. Διότι καλή η αλληλεγγύη και η πολιτική ορθότητα αλλά κανείς δεν μπορεί να απαγορεύσει στους πολίτες της ΕΕ να εμποδίσουν με πολιτικά μέσα τη μαζική μετανάστευση ασιατών και αφρικανών στις χώρες τους με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Ψηφίζοντας δηλαδή κόμματα που υπόσχονται να σταματήσουν τις ροές με κάθε τρόπο, άρα και με τη νόμιμη κρατική βία. Κόμματα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, ακροδεξιά.

Το μεταναστευτικό δεν παράγει αντιφάσεις μόνο εντός των θεσμών αλλά και στους κύκλους των διανοουμένων και των δημοσιολογούντων. Υπάρχουν αυτοί που εξομοιώνουν τους Αφγανούς και τους Σομαλούς με τους Μικρασιάτες και του Ποντίους πού κατέφυγαν στη μητέρα Ελλάδα για να γλιτώσουν από την γενοκτονία. Ή με τους Έλληνες και τους Ιταλούς που μετανάστευσαν νόμιμα και τυπικά στη Γερμανία και στις ΗΠΑ. Ή με τους Μεξικάνους που περνούσαν ημιπαράνομα την border line της Αριζόνα ή της Καλιφόρνια. Υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που βλέπει στους σημερινούς μετανάστες μια δύναμη αναζωογόνησης της γερασμένης Ευρώπης. Όπως και μια άλλη μερίδα που τους φαντάζεται ως υποκείμενα μιας μελλοντικής επανάστασης. Υπάρχουν ακόμα και αυτοί που ελπίζουν ότι η αύξηση των «προοδευτικών μουσουλμάνων» θα μειώσει τη δύναμη των «συντηρητικών χριστιανών» και θα επέλθει μια κάποια ισορροπία.

Στην φιλελεύθερη και ανεκτική Ευρώπη όλα είναι συζητήσιμα ακόμα και τα πιο παράδοξα. Υπάρχει και αυτός που μέσα από την χλιδή της μεζονέτας του και με τη διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου ανά χείρας υπερασπίζεται το δικαίωμα στην μπούργκα και την κλειτοριδεκτομή.

Αλλά το πιο υποκριτικό πράγμα που κυκλοφορεί αυτή στη στιγμή είναι το αδιάφορο σφύριγμα των ευρωπαϊκών θεσμών για το ζόρι που τραβάει η Ελλάδα. Για το δράμα των άθλιων καταυλισμών στα όμορφα ακριτικά νησιά μας. Δεν ξέρω τι συζητούν οι θεσμοί επί αυτού με τις ελληνικές αρχές στο παρασκήνιο και πώς αντιλαμβάνονται το μέλλον. Αλλά είναι εξωφρενικό να θεωρούν την Ελλάδα ως τον φουσκωτό πορτιέρη της Ευρώπης που τον πληρώνουν αδρά για να ανακόπτει τα μεταναστευτικά κύματα. Εδώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τον λόγο. Αυτός προσωπικά, κανένας άλλος. Το μεταναστευτικό είναι ίσως το μόνο μελανό σημείο της δικής του διακυβέρνησης και επιβάλλεται να βρει ή να απαιτήσει από τους εταίρους μια βιώσιμη λύση. Το λες και ευκαιρία αξίωσης ηγετικής ισχύος στα ευρωπαϊκά πράγματα. Σε μια εποχή που οι ηγέτες είναι δυσεύρετοι.