Καταργήστε τις λεωφορειολωρίδες

Πρόσφατα οι οδηγοί της Αττικής είδαν να ξαναφρεσκάρονται με κίτρινο χρώμα οι λεωφορειολωρίδες στους κεντρικούς άξονες. Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση ότι οι κάμερες παρακολούθησης επανενεργοποιούνται, ώστε να καταγράφουν τους παραβάτες (μετά από αρκετά χρόνια εγκατάλειψης, με το ελληναράδικο σύστημα που εντάθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ, να αφήνεις ένα νόμο ή κανονισμό να ατονεί σιωπηρά, χωρίς να τολμάς να τον εφαρμόζεις ή να τον αλλάζεις).

Είναι προφανές οτι οι λεωφορειολωρίδες ενισχύουν την μέση ωριαία ταχύτητα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, διευκολύνοντας την κίνησή τους. Ωστόσο, ο βασικός λόγος που παραχωρούνται σε ένα όχημα που μεταφέρει 50 άτομα κάθε δέκα λεπτά (και όχι σε π.χ. 200 ή 300 που μεταφέρουν από 1 ή 2 στο ίδιο χρονικό διάστημα) είναι ακριβώς να αποτρέπουν τη χρήση του ΙΧ, αποθαρρύνοντας τους «μοναχικούς» οδηγούς, μέσω της σύγκρισης.

Για όποιον γνωρίζει όμως στοιχειωδώς την κοινωνική γεωγραφία των βορείων, βορειοανατολικών και νοτίων προαστείων της Αττικής, πιο πιθανό είναι να κατέβουν Αρειανοί στο Σύνταγμα, παρά να αφήσουν το ΙΧ τους οι κάτοικοι των περιοχών αυτών.

Για το καθαρό, συνεπές και ταχύτατο μετρό, ναι, πολλοί θα το κάνουν. Φαίνεται άλλωστε από το πώς παθαίνει έμφραγμα συνολικά η πόλη (και όχι μόνον αυτοί οι άξονες), όταν οι εργαζόμενοι του Μετρό καταχρώνται, πολύ συχνά, το δικαίωμα στην απεργία. Και όταν, μέχρι το 2025 καλώς εχόντων των πραγμάτων, γίνει η νέα γραμμή που θα πηγαίνει στο Γαλάτσι και στο Μαρούσι, θα ανακουφιστούν και οι άξονες προς εκείνη την κατεύθυνση, ειδικά η Κηφισίας.

Η συγκοινωνία όμως με το λεωφορείο στην Αθήνα είναι μια άλλη, πονεμένη ιστορία. Καθημαγμένα από την εισιτηριοδιαφυγή, που σκόπιμα έγινε ανεκτή τα τελευταία χρόνια της κρίσης, ξεπερασμένα και ρυπογόνα, με άθλια καθαριότητα και εντελώς ασυνεπή δρομολόγια, τα λεωφορεία αποτελούν καταφύγιο, μόνον για όποιον δεν έχει καμία άλλη λύση μετακίνησης.

Όποιος έχει το «προνόμιο» να ζει κοντά σε αφετηρία λεωφορείων, ζει από πρώτο χέρι την καθυστέρηση μας σε αυτόν τομέα. Στο ρελαντί επί πάρα πολλή ώρα πριν ξεκινήσουν (οι οδηγοί επικαλούνται την παλαιά τους τεχνολογία και ότι πρέπει να ζεσταθεί η μηχανή, την εποχή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και του start-stop στους υπόλοιπους κινητήρες), με οδηγικές επιδόσεις Σουμάχερ που αποτελούν δημόσιο κίνδυνο (η δικαιολογία είναι «μας πιέζουν αφόρητα με τα δρομολόγια») και με συμπεριφορά το λιγότερο ανάγωγη (κι όμως ένας οδηγός δημόσιου μέσου μεταφοράς μπορεί να γυρίσει να σου πει ψυχρά «άντε γα@@σου», κάτι που σε οποιαδήποτε δυτική χώρα θα είχε σημάνει την απόλυσή του), τα λωφορεία και οι οδηγοί τους ανήκουν σε μια άλλη εποχή.

Προσπαθήστε λοιπόν να πείσετε τον ή την κάτοικο των προαστείων, που τρέχει να αφήσει τα παιδιά στο σχολείο και να κάνει διάφορες δουλειές στη διαδρομή από και προς το σπίτι, να εγκαταλείψει το καθαρό και αναπαυτικό ΙΧ, μέσα στο οποίο τουλάχιστον δεν στριμώχνεται, κάνει τα τηλεφωνήματα του και ακούει με άνεση το ραδιοφωνάκι του, έστω κι αν κάνει παραπάνω ώρα στο μποτιλιάρισμα.

Φυσικά τα λεωφορεία είναι αναντίρρητα χρήσιμα, γιατί σε αντίθεση με το μετρό, πηγαίνουν παντού. Για τις γειτονιές είναι σωτήρια. Στους μεγάλους οδικούς άξονες όμως, οι αποκλειστικές λωρίδες τους κάνουν τρομερή ζημιά: Περιορίζουν από 3 σε 2 τις λωρίδες για τους υπόλοιπους, με αποτέλεσμα να χάνεται το 1/3 της χωρητικότητας της λεωφόρου, με τραγικά αποτελέσματα για την κίνηση. Για να μη συζητήσουμε, όταν ο δρόμος, όπως η Χαριλάου Τρικούπη, έχει δύο λωρίδες και καταλαμβάνεται η μία, υποτίθεται, για το λεωφορείο, ενώ κάποιοι παρκάρουν ανερυθρίαστα και από τις δύο πλευρές του δρόμου.

Προσθέστε σε όλα αυτά το πώς «σέρνονται» οδηγοί ταξί και φοβικοί ή κολλημένοι στο κινητό γιωταχήδες, που δεν αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να γεμίζουν τα κενά και να σέβονται αυτόν που βρίσκεται από πίσω τους, ώστε να μην περάσουν αυτοί με κίτρινο και αυτός να χάσει το φανάρι. Βάλτε και τους οδηγούς δικύκλων, που θεωρούν απόλυτο δικαίωμά τους να κινούνται εντελώς παράνομα ανάμεσα στις λωρίδες (και εκνευρίζονται όταν ένα ΙΧ αλλάζει νόμιμα λωρίδα, ενώ αυτοί δικαιούνται να κάνουν αενάως σφήνες).

Σκεφτείτε επίσης πόσα αριστερά φανάρια υπάρχουν στη χώρα μας γενικώς και πόσα βαρέα οχήματα (συμπεριλαμβανομένων και των λεωφορείων) επωφελούνται και κινούνται στην αριστερή λωρίδα, ως μη όφειλαν. Ανακατέψτε και με τη συνολική περιφρόνησή μας για τον ΚΟΚ (θύματα της οποίας είναι και οι οδηγοί των λεωφορείων, για να μην είμαστε άδικοι) κι έχετε το καφκικό αποτέλεσμα.

Αυτό που είναι επιπλέον προβληματικό, είναι ότι σε άξονες όπως η Μεσογείων, υπάρχουν (κατά το καλιφορνέζικο πρότυπο, μόνο που εκεί δεν υπάρχουν καθόλου λεωφορεία), τόσες πολλές ράμπες εισόδου για πάρκινγκ μπροστά σε καταστήματα, ώστε καταντάει αδυνατο να μην μπεις στη λεωφορειολωρίδα, για να παρκάρεις.

Όσο για την Πανεπιστημίου, η έμπνευση κάποιων συγκοινωνιολόγων πριν από αρκετά χρόνια, για την ανάποδη κυκλοφορία των λεωφορείων, παραμένει μνημείο κακού σχεδιασμού. Όπως και η κατάληψη της Σίνα από τις αφετηρίες, που έκοψε μια πολύτιμη διαφυγή προς τον Λυκαβηττό, πνίγοντας για πάντα στην κίνηση τη Σταδίου, την Χαριλάου Τρικούπη και την Αμερικής. Το ίδιο αποτυχημένη, όπως και το καλών προθέσεων, αλλά κακά σχεδιασμένο «τρίγωνο των Βερμούδων», στους Αμπελοκήπους.

Εντάξει, ο τίτλος ίσως είναι υπερβολικός. Ωστόσο, η κίνηση στην Αθήνα χρειάζεται ριζικό επανασχεδιασμό και περιορισμό των «προνομίων» ενός τόσο ανεπαρκούς και αποτυχημένου μέσου, όπως είναι το λεωφορείο στους μεγάλους άξονες και στο κέντρο της πόλης. Τουλάχιστον, ώσπου να υπάρχουν τα κονδύλια, ώστε να εκσυγχρονιστεί, χωρίς ρύπους, με έσοδα, καθαριότητα και τεχνολογία ενημέρωσης και συνέπειας των δρομολογίων.

Και πριν από αυτό, χρειάζεται επειγόντως σοβαρή και μεθοδική, επίμονη αστυνόμευση. Πριν τους ατελέσφορους δειγματοληπτικούς ελέγχους στις λεωφορειολωρίδες, η Τροχαία ας αποφασίσει επιτέλους να γίνει μια σύγχρονη μηχανή παρακολούθησης της άκρως παραβατικής συμπεριφοράς των Ελλήνων οδηγών, που αφέθηκε, όπως και δεκάδες άλλα που έχουν σχέση με την τήρηση των νόμων, τελείως ανεξέλεγκτη την τελευταία ίδίως πενταετία.

Εδώ και 30 χρόνια, στην Καλιφόρνια, το πρόστιμο, αν πετάξεις τσιγάρο στο δρόμο από αυτοκίνητο, είναι εξοντωτικό, 1.000 δολάρια. Στη χώρα μας, ας μην το εφαρμόσουμε για το τσιγάρο, αλλά για όσους πηγαίνουν ανάποδα ή γενικώς ενισχύουν την ασυδοσία εκτός ορίων. Συστηματικά και μεθοδικά, ώσπου κάποιοι να καταλάβουν ότι όταν η κίνηση στην πόλη γίνεται ζούγκλα, μετά δεν υπάρχει τελειωμός…