Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση στα τραπέζια του Νταβός

Επιμέλεια-σταχυολόγηση: Παύλος Πετίδης, Πολιτικός Επιστήμονας, Συνεργάτης του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη

Αυτή την εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στο Νταβός η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2020. Παρακάτω, καταγράφουμε τα σημαντικότερα στοιχεία που παρουσιάστηκαν και αφορούν 6 βασικούς τομείς στους οποίους η έλευση της Τέταρτης Βιομηχανικής Επανάστασης θα επιφέρει τεράστιες δομικές αλλαγές. Οι τομείς αυτοί αφορούν την εργασία και την εκπαίδευση, το περιβάλλον και τις κατασκευές, την ασφάλεια και τους κανόνες, το κράτος και τις υποδομές, την υγεία και τις παροχές, καθώς και τον κρίσιμο τομέα της επιχειρηματικότητας και της ανάπτυξης. Παρουσιάζουμε τα σημαντικότερα στοιχεία που αναφέρθηκαν και τις τελευταίες εξελίξεις, όπως διαμορφώθηκαν στα τραπέζια των συζητήσεων. 

Εργασία και Εκπαίδευση

• Περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο θέσεις εργασίας αναμένεται να χαθούν λόγω της συνεχούς και αυξανόμενης χρήσης νέων τεχνολογιών. Πρέπει, λοιπόν, να επικεντρωθούμε στην επίτευξη ισότιμης και χωρίς αποκλεισμούς ευημερίας για να εξοπλίσουμε τους ανθρώπους με τις δεξιότητες του μέλλοντος.
• Ο ιδιωτικός τομέας, τα κράτη, οι εκπαιδευτικοί και η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να συνεργαστούν ώστε να δημιουργήσουν συστήματα που επικεντρώνονται στη καλλιέργεια όχι μόνο ψηφιακών δεξιοτήτων αλλά και των λεγόμενων «ανθρώπινων» όπως η επικοινωνία, η επίλυση προβλημάτων, η ομαδική εργασία.
• Βρισκόμαστε σε μία περίοδο έντονου μετασχηματισμού λόγω της ταχείας ανάπτυξης της τεχνολογίας. Υπολογίζεται ότι το 10 με 20% των θέσεων εργασίας απειλείται από την αυτοματοποίηση. Η επένδυση στις δεξιότητες καθίσταται κρίσιμος παράγοντας για την οικονομική ανάπτυξη και τη κοινωνική συνοχή.
• Προβλέπεται ότι η ταχεία εξέλιξη των μηχανών και των αλγορίθμων στο χώρο εργασίας θα δημιουργήσει 133 εκατομμύρια νέους ρόλους στη θέση των 75 εκατομμυρίων που θα εκτοπιστούν μεταξύ 2018 και 2022. Το ζήτημα της επανεκπαίδευσης καθίσταται πλέον επιτακτικός παράγων για την μετάβαση προς τη Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση.
• Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ανακοίνωσε δύο πρωτοβουλίες με στόχο την παροχή σε 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους νέες δεξιοτήτων αναγκαίων για τις θέσεις εργασίας του μέλλοντος, με χρονικό ορίζοντα το 2030.
• Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να έχει επιδεινώσει το χάσμα των δεξιοτήτων αλλά μπορεί επίσης να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για τη συστηματική μείωσή του στο κλάδο της μεταποίησης.
• Ο εξοπλισμός του εργατικού δυναμικού με τεχνικές δεξιότητες και η καλλιέργεια μιας κουλτούρας συνεχούς καινοτομίας αποτελούν θεμελιώδη συστατικά που μπορούν να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις - και όλες τις οργανώσεις του δημόσιου τομέα - να υπηρετήσουν τις αποστολές τους, να επιτύχουν πραγματικά αποτελέσματα για αυτούς που εξυπηρετούν και να οικοδομήσουν έναν καλύτερο κόσμο.
• Κατά τα επόμενα δύο χρόνια, έως το 2022, το 42% των βασικών δεξιοτήτων που απαιτούνται για την εκτέλεση των υπαρχουσών θέσεων εργασίας αναμένεται να αλλάξει. Οι τεχνικές δεξιότητες θα συνεχίσουν να κυριαρχούν στις θέσεις εργασίας του μέλλοντος. Οι ανθρώπινες δεξιότητες και το δίκτυό σας εξακολουθούν να παραμενουν σημαντικές.

Περιβάλλον και Κατασκευές

• Για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνεπειών της βιομηχανίας της μόδας, επενδυτικά προγράμματα ύψους 30 δισεκατομμυρίων πρέπει να δοθούν για την ενίσχυση της καινοτομίας με χρονικό ορίζοντα έως το 2030
• «Η υπερθέρμανση του πλανήτη, η κλιματική αλλαγή και η καταστροφική απώλεια της βιοποικιλότητας αποτελούν τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα... Δεν μπορούμε να χάσουμε άλλο χρόνο... η ώρα να δράσουμε είναι τώρα». Πρίγκιπας Κάρολος
• Οι ηγέτες επιχειρήσεων μπορούν να φέρουν τον κόσμο πιο κοντά στην επίτευξη κοινών στόχων, όπως αυτές που περιγράφονται στη συμφωνία για το κλίμα του Παρισιού και στην Ατζέντα για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών.
• Σε μια προσπάθεια να καταστεί μία χώρα απαλλαγμένη από τη χρήση άνθρακα μέχρι το 2038, η Γερμανία οικοδομεί πρόγραμμα μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ύψους 45 δις ευρώ.
• Έως το 2050, τα κτίρια των πόλεων θα πρέπει να έχουν γίνει πλήρως ηλεκτρικά, να στηρίζονται σε τοπικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να λειτουργούν όντας συνδεδεμένα με σύγχρονα ψηφιακά δίκτυα.
• Περισσότερο από το 70% των εταιρειών στον κατασκευαστικό τομέα καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες υιοθέτησης προηγμένων τεχνολογιών κατασκευής.

Ασφάλεια και Κανόνες

• Τα κράτη οφείλουν να εργαστούν ενεργά για τη βελτίωση της «αυθεντικότητας» (authentication) στους κωδικούς πρόσβασης έναν από τους σοβαρούς πυλώνες για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο για να εξασφαλίσει ένα ασφαλές ψηφιακό μέλλον για όλους.
• Με το έγκλημα στον κυβερνοχώρο να αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές απειλές για τη διεθνή ευημερία με τζίρο έως και 6 τρις ευρώ το χρόνο και τις προσπάθειες των κρατών να αποδεικνύονται ανεπαρκείς, η συνεργασία μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή καταπολέμησή του.
• Η ηθική της τεχνητής νοημοσύνης, ή η ΑΙ, είναι μια κρίσιμη πρόκληση για την παγκόσμια βιομηχανία της τεχνολογίας. Η εφαρμογή ενός ισχυρού και συνεκτικού πλαισίου κανόνων για τη διαχείριση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να προσφέρει αρκετές ευκαιρίες και προοπτικές για την διαχείριση των σύγχρονων παγκόσμιων προκλήσεων.
• Οι κυβερνήσεις οφείλουν να διαμορφώσουν το κατάλληλο νομικό και ρυθμιστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα δρουν και θα επιτελούν τους σκοπούς τους. Ο ρόλος των κρατών είναι πιο αναγκαίος από ποτέ.

Υγεία και Κοινωνικές Παροχές

• Έως 3,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι –περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού–εξακολουθούν να μη λαμβάνουν τις υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται. Και 800 εκατομμύρια άνθρωποι δαπανούν τουλάχιστον το 10% των οικογενειακών προϋπολογισμών για τα έξοδα υγείας για τον εαυτό τους, για ένα άρρωστο παιδί ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας, Η υιοθέτηση εργαλείων και υπηρεσιών ψηφιακής υγειονομικής περίθαλψης αποτελεί ζωτικό βήμα προς την αναβάθμιση της ποιότητας και της συνέπειας των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης στις αναδυόμενες χώρες.
• Ο συνδυασμός της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Κβαντικής Πληροφορικής θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε μερικά από τα σοβαρότερα προβλήματα της ανθρώπινης ζωής όπως η αντιμετώπιση χρόνιων ασθενειών μέσω της προόδου της γενετικής επιστήμης και της συνθετικής βιολογίας

Κράτος και Υποδομές

• Οι δημόσιες μεταφορές διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο σε πόλεις του κόσμου, συνδέοντας τους ανθρώπους με την εργασία τους, τα σχολεία και τις κοινότητες. Ευτυχώς, νέες τεχνολογικές λύσεις καθιστούν τις καθαρές και αποδοτικές μαζικές μεταφορές διαθέσιμες σε όλο και περισσότερες πόλεις σε όλο τον κόσμο. Στην ανάπτυξη και στις αναπτυγμένες οικονομίες, οι λύσεις αυτές βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, εξοικονομώντας χρήματα και επεκτείνοντας τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας τους.
• Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 40 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται υπό καθεστώς «σύγχρονης δουλείας και εκμετάλλευσης». Η ανάπτυξη της τεχνολογίας της τεχνητής νοημοσύνης προσφέρει αυξημένες δυνατότητες στα κράτη και τη διεθνή κοινότητα για να επισημάνουν έστω και τις πιο λεπτές πτυχές της σύγχρονης εκμετάλλευσης, αποκαλύπτοντας τοπικά και περιφερειακά πρότυπα.

Επιχειρηματικότητα και Ανάπτυξη

• Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ θα ξεκινήσει σύντομα την UpLink, μια ανοιχτή πλατφόρμα για την κλιμάκωση των φωτεινών ιδεών που χρειάζονται οι άνθρωποι, που δημιουργήθηκαν με την Salesforce, τη Deloitte και τη LinkedIn. Η πλατφόρμα θα συμβάλει στη δημιουργία νέων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των πιο πιεστικών προκλήσεων του κόσμου, όπως καθορίζονται στους Στόχους Αειφόρου Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDG). Το Uplink θα συνδέσει την επόμενη γενιά δημιουργών αλλαγών και κοινωνικών επιχειρηματιών με δίκτυα ηγετών που διαθέτουν πόρους, εμπειρογνωμοσύνη και εμπειρία για να δημιουργήσουν αντίκτυπο.
• Το Διαδίκτυο των πραγμάτων (IoT) μπορεί να επιτρέψει στις επιχειρήσεις να μεγιστοποιήσουν την επιχειρησιακή τους αξία
• Αυτό θα οδηγήσει στην καινοτομία και την αύξηση της αποτελεσματικότητας σε όλους τους τομείς των επιχειρήσεων, από το σχεδιασμό έως τη μεταποίηση. Οι ευφυέστερες επιχειρήσεις που συνδέονται με 5G και το Διαδίκτυο θα βοηθήσουν επίσης στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
• Τα οικονομικά πλεονεκτήματα της Ευρώπης περιλαμβάνουν την πολιτιστική ποικιλομορφία, ένα μορφωμένο εργατικό δυναμικό και δημόσιες υπηρεσίες για τη στήριξη ενός σταθερού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η Ψηφιακή Ενιαία Αγορά (DSM) μπορεί να βοηθήσει τους παραδοσιακούς κλάδους να επωφεληθούν από την ψηφιακή επανάσταση. Υπάρχουν τρία βήματα που πρέπει να λάβουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, αρχής γενομένης από την εναρμόνιση των κανονισμών.
• Η παραδοσιακή, αμιγώς οικονομικά επικεντρωμένη ηγεσία είναι ξεπερασμένη. Οι εργαζόμενοι πρέπει να μάθουν να ξεχνούν την περιγραφή της εργασίας και τους προηγούμενους τρόπους εργασίας. Παραμένοντας ανοιχτοί στις νέες ευκαιρίες, οι επίδοξοι επιχειρηματικοί ηγέτες μπορούν να προετοιμαστούν για ό, τι προκύψει στο μέλλον.

Δημοσιεύτηκε αρχικά στο Δίκτυο για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη.