Διαβάζοντας το βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη, «Το πρωτείο της Δημοκρατίας: η σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία», εκδ. Αλεξάνδρεια»
Η δεκαετής κρίση δοκίμασε την Δημοκρατία μας και ανέδειξε ως κυρίαρχα αρνητικά πολιτικά φαινόμενα όπως ο πολιτικός αναχρονισμός, η εξασθένιση της πολιτικής αρχών, ο αντισυστημικός συνωμοτισμός, ο ακραίος λαϊκισμός.
Το πρώτο θύμα της κρίσης ήταν οι μετριοπαθείς δυνάμεις του Κέντρου, μέσα σε αυτές και η σοσιαλδημοκρατία, καθώς και ο φιλελευθερισμός που καιροσκοπικά και άκριτα κατονομάζονταν ως νεοφιλελευθερισμός. Μια κουρασμένη από την κρίση κοινωνία αλλά και κακομαθημένη στο εύκολο, στο εύπεπτο, στο ρηχό μεταπολιτευτικό παρελθόν της με δανεικά, πίστεψε σε αναχρονιστικές χίμαιρες, σε αυταπάτες και σε προκλητικά ψέματα. Κι αυτό για να αποφύγει τα δύσκολα, να αλλάξει δηλαδή τρόπο ζωής, καταστροφικές νοοτροπίες δεκαετιών, να βάλει στη ζωή της τον δύσκολο ορθολογισμό. Μέσα σε αυτήν την κοινωνική και οικονομική καταιγίδα ο μετριοπαθής μεσαίος, κεντρώος χώρος υπέστη και συνεχίζει να υφίσταται πολιτικό κανιβαλισμό από άναρχες λαϊκίστικες πολιτικές δυνάμεις που μεταμορφώνονται με μεγάλη εύκολα και συμμαχούν για την εξουσία με τον οποιονδήποτε, από τους ακροδεξιούς μέχρι τους λούμπεν συνωμοσιολόγους.
Η κρίση ανέδειξε την ανάγκη του μεσαίου χώρου για πολιτικό αναπροσανατολισμό. Εάν δεν το πράξει κινδυνεύει θα εξελιχθεί σε ιστορικό απολίθωμα. Κανιβαλίζεται ήδη από αριστερά αλλά και από δεξιά. Το πρόσφατο βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη (Το πρωτείο της Δημοκρατίας: η σοσιαλδημοκρατία μετά την σοσιαλδημοκρατία, εκδόσεις Αλεξάνδρεια)τροφοδοτεί με γνώση, με χρήσιμες ιδέες, με θαρρετές προτάσεις την ουσιαστική συζήτηση που έχει ανάγκη ο μεσαίος χώρος.
Ο συγγραφέας αναλύει με πλούσια βιβλιογραφία την φυσική ιστορία της σοσιαλδημοκρατίας και τις διαχρονικές μορφές της. Η ιστορικά και κοινωνιολογικά τεκμηριωμένη αναδίφηση στην διαδρομή της είναι άκρως απαραίτητη για μια παραγωγική συζήτηση για το μέλλον της. Ο συγγραφέας, με το βιβλίο του, προτείνει έναν θεωρητικό πολιτικό οδικό χάρτη για την εκ των ων ουκ άνευσήμερα συζήτηση αναπροσανατολισμού της.
Το βιβλίο συζητά με ενάργεια τις πέντε βασικές κατά τον συγγραφέα προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σοσιαλδημοκρατία λόγω της παγκοσμιοποίησης:
την άνιση παγκόσμια αλλά και εντός των κρατών κατανομή των πολιτικών μέσων, της γνώσης και των ικανοτήτων
τα περιορισμένα χρονικά όρια που έχουν οι πολίτες για πολιτική συμμετοχή
τον έλεγχο της μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτης κυριαρχίας της οικονομίας της αγοράς και των μεγάλων επιχειρήσεων
την ανάπτυξη διεθνών συστημάτων που δεν νομιμοποιούνται δημοκρατικά
την κρίση αξιοπιστίας των δημοκρατικά νόμιμων πολιτικών συστημάτων που συνδέεται με το μεταναστευτικό πρόβλημα και την ανασφάλεια στο εργασιακό και συνταξιοδοτικό βίο των πολιτών.
Ο συγγραφέας υπογραμμίσει με έμφαση το ρήγμα που παράγουν οι πέντε αυτές προκλήσεις ανάμεσα στην πολιτική της υπερεθνικής ολοκλήρωσης που υποστηρίζει τους κερδισμένους της παγκοσμιοποίησης και στην πολιτική της εθνικής οροθεσίας που υποστηρίζεται από τους χαμένους της παγκοσμιοποίησης. Η μη γεφύρωση του χάσματος αυτού αποτελεί απειλή όχι μόνο για την ύπαρξη της σοσιαλδημοκρατίας αλλά αυτής καθαυτής της Δημοκρατίας.
Ο Γιώργος Σιακαντάρης θεωρεί ότι η σημερινή παγκοσμιοποιημένη σοσιαλδημοκρατία οφείλει να δώσει πολιτικές απαντήσεις σε δυο κυριαρχούσες διεθνώς ιδέες:
αυτή που υποστηρίζει ότι η μόνη διέξοδος στο κοινωνικό ζήτημα της φτώχειας και των ανισοτήτων είναι η ελεύθερη αγορά και ότι οι όποιες κανονιστικές δεσμεύσεις κοινωνικού περιεχομένου αποτελούν πρόβλημα
αυτή που αμφισβητεί την πολιτική στήριξης της καθαρότητας των λαών και της «ιδιαίτερης ψυχής» τους από μια ιδιότυπη συμμαχία αντισυστημισμού και ανορθολογισμού.
*Το κείμενο είναι η εισήγηση του Αχιλλέα Γραβάνη στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Σιακαντάρη «Το Πρωτείο της Δημοκρατίας» εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
18°
