Οι 180 πρώτες ημέρες της κυβέρνησης συνοδεύτηκαν από αποφάσεις που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται καθοδόν. Ας δούμε με ποιες μεταρρυθμίσεις μπαίνει η Ελλάδα στο 2020.
Η πατρίδα μας ανένηψε πρόσφατα από μια βαριά οικονομική κρίση. Η κυβέρνηση των λαϊκιστών που προηγήθηκε δεν την βοήθησε να επουλώσει τις πληγές της, αντιθέτως τραυμάτισε σοβαρά τη μεσαία τάξη επιβάλλοντας βαριά φορολογία και εφαρμόζοντας αντιεπενδυτική πολιτική. Μετά τις εκλογές οι προγραμματικές δηλώσεις και η σύνθεση της νέας κεντροδεξιάς κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη έτυχαν θετικής υποδοχής και τα έργα των 180 πρώτων ημερών της χάρισαν την αποδοχή του 63% του εκλογικού σώματος. Κάτι φαίνεται να αλλάζει.
Σήμερα, κανείς σύμβουλος δεν προβλέπει επιβράδυνση του ΑΕΠ ή άνοδο της ανεργίας. Θετικές είναι και οι εξελίξεις όλων των μακροοικονομικών μεγεθών, όπως και των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών. Η ρευστότητα των τραπεζών αυξάνεται, η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων ενισχύεται, ο δείκτης της επιχειρηματικότητας δείχνει προς τα επάνω. Η στάθμη της αισιοδοξίας των πολιτών βρίσκεται ψηλά, ενώ τα επιτόκια δανεισμού υποχωρούν και η εμπιστοσύνη θεσμών, αγορών και κυβερνήσεων μεγεθύνεται. Αιχμή του δόρατος είναι τα εγκεκριμένα έργα Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα στα οποία η χώρα μας έχει μια καλή παράδοση που τη φέρνει στην 3η θέση παγκοσμίως στον τομέα της βέλτιστης πρακτικής, πράγμα που την κάνει ιδιαίτερα ελκυστική.
Φαίνεται ότι ο «Κούλης που δεν το είχε» τελικά το έχει και με το παραπάνω. Ο πρώην σύμβουλος της McKinsey & Company έχει τις προϋποθέσεις να αλλάξει το υπόδειγμα της χώρας του. Αρκούν αυτά για να αισιοδοξούμε; Πριν απαντήσουμε, ας δούμε με ποιες μεταρρυθμίσεις μπαίνει η Ελλάδα στο 2020. Οι 180 πρώτες ημέρες της κυβέρνησης συνοδεύτηκαν από καμιά πενηνταριά αποφάσεις που υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται καθοδόν. Κάποιες ήδη αποδίδουν καρπούς και κάποιες αναμένεται να δώσουν σε βάθος χρόνου. Σταχυολογώντας από τον τύπο σημειώνω τις ακόλουθες.
Στον τομέα της Οικονομίας και της Ανάπτυξης οι μηχανές πήραν μπροστά με τον νέο αναπτυξιακό νόμο. Ως τώρα έχουμε γενναία μείωση της φορολογίας προσώπων και επιχειρήσεων, σταδιακή μείωση των εισφορών, 120 δόσεις για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, άρση δεκάδων επενδυτικών εμποδίων και φορολογικά κίνητρα για ξένες επενδύσεις. Γενναία μείωση του ΕΝΦΙΑ, αναστολή ΦΠΑ στις οικοδομές, ξεμπλοκάρισμα παγωμένων επενδυτικών σχεδίων (Ελληνικό, Σκουριές, λιμάνι Πειραιά, τουρισμός, ενέργεια, ανακύκλωση κ.λπ.) ενώ αναμένεται λίαν προσεχώς μια ένεση ρευστότητας 15 δις από τις τράπεζες. Αλλά και μέτρα κατά της επισφαλούς και αδήλωτης εργασίας, αυστηρότερους ελέγχους, δράσεις που αυξάνουν τις θέσεις απασχόλησης, ηλεκτρονική λήψη αποφάσεων στα συνδικάτα. Δεν τα λες και λίγα, αλλά περιμένεις και τα αποτελέσματα της εφαρμογή τους. Τα αιτήματα της πλήρους απελευθέρωσης της οικονομίας και της έργω προστασίας της εργασίας παραμένουν πάντα επίκαιρα.
Στον τομέα των Κοινωνικών Υπηρεσιών θα σημειώσουμε τη συνταγματική κατοχύρωση και διεύρυνση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, τις παροχές κατά της δημογραφικής υστέρησης, τα επιδόματα που ανακουφίζουν πρόσκαιρα τους αδύναμους, την αύξηση των θέσεων στους παιδικούς σταθμούς, την καθολική εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, την ενίσχυση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, την περιοδική αξιολόγηση των διοικήσεων των πολύπαθων δομών Υγείας, τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω της εισόδου περισσότερων γενοσήμων. Ήδη ανακοινώθηκε και το πρόγραμμα «Κανένα παιδί μόνο» για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα. Όλα θετικά, αλλά δεν ξεχνάμε ότι η γενναία κοινωνική πολιτική απαιτεί ακμάζουσα οικονομία και θέσεις εργασίας για να μην είναι συγκυριακή και επιδοματική.
Στον τομέα της Ασφάλειας είναι ήδη εμφανής η ενίσχυση της αστυνομικής παρουσίας παντού, με παρεμβάσεις κατά του εμπορίου ναρκωτικών και του παραεμπορίου, η εκκένωση κτιρίων που ήταν υπό κατάληψη εδώ και χρόνια, οι αλλαγές στον ποινικό κώδικα με αυστηροποίηση των ποινών, οι προσπάθειες για αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων, η αποσυμφόρηση των κέντρων φιλοξενίας στα νησιά, η έναρξη της δημιουργίας κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων. Μέτρα που μένει να αποδείξουν την αποτελεσματικότητα αλλά και τη βιωσιμότητά τους επί του πεδίου. Η κοινή γνώμη ανησυχεί για την αύξηση των μεταναστευτικών ροών και δικαίως. Ωστόσο η δράση των ληστών που εισέρχονται με αυτοκίνητα στα κλειστά καταστήματα συνεχίζεται ανενόχλητη. Ακόμα δεν έχουμε την επίσημη εκδοχή για το τι ακριβώς συνέβη στην κατάληψη της οδού Ματρόζου, ενώ το πράσινο φως για τις κάμερες στις στολές των αστυνομικών που συμμετέχουν σε επιχειρήσεις άναψε.
Στον τομέα της Παιδείας προφανώς και υπάρχει καθυστέρηση και γι’ αυτό στεκόμαστε στην εμβληματική κατάργηση του «πανεπιστημιακού ασύλου» και στα σχέδια αξιολόγησης και χρηματοδότησης των ΑΕΙ με βάση τις επιδόσεις τους σε συγκεκριμένα κριτήρια. Σημαντική είναι και η απόφαση επανίδρυσης των πρότυπων και πειραματικών σχολείων ενώ η νέα ηγεσία του ΙΕΠ αφήνει μεγάλες προσδοκίες. Ωστόσο καλή η αριστεία, αλλά τα πολλά κενά στα γυμνάσια και λύκεια της χώρας μέχρι και τον μήνα Δεκέμβριο είναι απαράδεκτα. Η νέα ηγεσία του υπουργείου είχε ενημερωθεί σχετικά από το καλοκαίρι και δεν έχει δικαιολογίες.
Στον τομέα του Περιβάλλοντος είδαμε ευχάριστα τον νόμο για τον εκσυγχρονισμό και την εξυγίανση της ΔΕΗ, την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ, την αύξηση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο, την απόφαση για την καθολική απολιγνιτοποίηση της χώρας, τα νέα προγράμματα ανακύκλωσης, την πλήρη ενσωμάτωση των σχετικών κοινοτικών οδηγιών. Τελικά φαίνεται ότι η κεντροδεξιά είναι πιο οικολογική από την αριστερά. Ωστόσο η κοινωνία απαιτεί ένα πλήρες πρόγραμμα δράσεων για το καυτό πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Εδώ και τώρα, που λέγανε παλιά.
Στον τομέα του Κράτους θα υπογραμμίσουμε τα μέτρα συντονισμού και ελέγχου των κρατικών δομών και βελτίωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Μαζί». Αρκεί το «επιτελικό κράτος» να μην πνιγεί στα επιτελεία του. Την αποκατάσταση της κυβερνησιμότητας των Δήμων και των Περιφερειών λόγω της διαλυτικής απλής αναλογικής. Την οργανωτική αναδιάταξη του τομέα ελέγχου και διαφάνειας οι καρποί της οποίας αναμένονται. Και φυσικά τον πρόσφατο νόμο που δίνει τη δυνατότητα στους εκτός επικράτειας Έλληνες εκλογείς να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους. Τέλος, το πολυπόθητο Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης (112) για έκτακτες και επικίνδυνες καταστάσεις θα είναι γεγονός από την 1/1/2020. Ωστόσο η παλαιοκομματική διαδικασία κάλυψης των διευθύνσεων των νοσοκομείων και η ατυχής «υπόθεση Διαματάρη» τραυμάτισαν το εκσυγχρονιστικό προφίλ της κυβέρνησης.
Δεν ξέρω αν όλα όσα αναφέρονται είναι αρκετά για να αισιοδοξούμε, αλλά είναι ενδεικτικά των κυβερνητικών προθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη, περισσότερη οικονομική ελευθερία, αποτελεσματικότερο και ασφαλέστερο κοινωνικό κράτος, περισσότερη διαφάνεια. Από την άλλη, η πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική είναι μονόδρομος. Η χώρα πρέπει να στηρίζεται κυρίως στις δικές της δυνάμεις. Αν είναι οικονομικά δυνατή και εθνικά συμπαγής και αν πολιτεύεται επιδέξια θα βρίσκει τους κατάλληλους κάθε φορά συμμάχους στα πλαίσια του αμοιβαίου συμφέροντος. Η κατασκευή του αγωγού East Med σηματοδοτεί έναν νέο άξονα, Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας, Ιταλίας και Γαλλίας, χωρών δηλαδή που έχουν αμοιβαία συμφέροντα στη νοτιανατολική Μεσόγειο. Η πατρίδα μας γίνεται ενεργειακός κόμβος υπό τις ευλογίες τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ, πράγμα που ενισχύει τον γεωπολιτικό της ρόλο και απομονώνει την Τουρκία. Το ευτύχημα είναι ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ συντάσσονται ουσιαστικά με αυτήν την πολιτική.
Δεν έχω αυταπάτες για την παθολογία του ελληνικού δημόσιου που θα αντισταθεί σε κάθε αλλαγή που θα επιδιώκει τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη. Θα αντισταθεί όμως ξέπνοα και κουρασμένα. Ούτε κλίμα υπάρχει προς το παρόν, αλλά ούτε και διάθεση υπονόμευσης της πορείας εκ μέρους των υπαλλήλων. Όταν μια κυβέρνηση έχει ισχυρή πολιτική νομιμοποίηση είναι αποφασισμένη και ξέρει πώς να ελιχθεί, αποφεύγοντας τις τυφλές μετωπικές συγκρούσεις, είναι σίγουρο ότι θα πετύχει τον σκοπό της. Αρκεί αυτός να είναι προς όφελος όλων των πολιτών.
Για παράδειγμα, τα μέτρα σωτηρίας της ΔΕΗ δεν συνάντησαν ισχυρή αντίσταση από το πάλαι ποτέ κραταιό σωματείο των εργαζομένων της. Ήδη ατόνησαν οι αντιδράσεις για την κατάργηση του «ασύλου». Κάπως έτσι θα τελειώσουν και οι συγκρούσεις γύρω από τις καταλήψεις και θα περιοριστεί η ταλαιπωρία εκατομμυρίων συμπολιτών μας από παράλογες απεργίες ή μικρές καθημερινές διαδηλώσεις που κάνουν την Αθήνα κόλαση. Οι προσπάθειες αποσάθρωσης του κοινωνικού ιστού αποτυγχάνουν, όταν ο πολίτης είναι ευχαριστημένος.
Η Ελλάδα θα αλλάζει αργά, πότε με επευφημίες και πότε με συγκρούσεις, με γέλια και με δάκρυα. Είναι οι πόνοι και οι χαρές της γέννας. Δεν είναι εύκολο να τη μεταλλάξεις σε σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα με πράσινη βιώσιμη ανάπτυξη, καλές δημόσιες υπηρεσίες, λιγότερο κράτος, περισσότερη παραγωγή, αποτελεσματική εκπαίδευση και διάφανη δημοκρατία. Δεν είναι τόσο οι ανατολίτικες ή βαλκανικές καταβολές που την καθυστερούν, όσο το προβληματικό και διχαστικό πολιτικό σύστημα, ο πολύχρωμος επιθετικός λαϊκισμός, η εκτεταμένη ημιμάθεια και φυσικά η ιδεολογική ηγεμονία μιας στρεψόδικης αριστεράς η οποία πρόσφατα υπέστη βαριές ήττες και υποχωρεί καθημερινά.
Η επαναφορά του μετριοπαθούς δημοκρατικού κέντρου ως βασικού ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων δείχνει στον Κυριάκο τον δρόμο της επόμενης δεκαετίας και αυτός όχι μόνο τον χαράζει αλλά και τον περπατά. Ακόμα και εκείνοι που δεν ψήφισαν ΝΔ έχουν καταλάβει ότι σήμερα δεν υπάρχει εναλλακτική. Όλες οι κυβερνήσεις έχουν τις καλές και τις κακές στιγμές τους αρκεί να μη χάνουν την επαφή με το κοινό και να διορθώνουν γρήγορα και εν λειτουργία την πορεία τους και αυτή εδώ το κάνει. Αν η εξουσία τηρεί και προστατεύει το σύνταγμα και τους νόμους και αφήνει την αγορά ελεύθερη να δουλέψει σε περιβάλλον ανοικτών θεσμών δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα.
Με μια αύρα αισιοδοξίας και πάντοτε με πνεύμα κριτικό, εύχομαι καλή χρονιά και ευτυχισμένο το 2020. Και να μην το ξεχνάμε, «άγιο είχαμε»...
14°
