«Μας βλέπουν και δεν μας θέλουν» είπε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, αναφερόμενος σε ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που αποστρέφεται τους ορθόδοξους ιερείς στη χώρα μας. Κάνοντας σκληρή αυτοκριτική, ο μοναδικός μη κουτοπόνηρος προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας που θυμάται όποιος μεγάλωσε στη μεταπολίτευση, ο Ιερώνυμος, θέτει επιτέλους το θέμα που θα έπρεπε πρωτίστως να απασχολεί τους ιεράρχες. Και μαζί με τον Αναστάσιο της Αλβανίας κάνει ό,τι μπορεί για να ανατρέψει τις αλγεινές εντυπώσεις που δημιουργούν εκπρόσωποι της εκκλησίας αυτής, τις τελευταίες δεκαετίες, με κύριο εκφραστή βεβαίως τον πρωτοπόρο του πολιτικαντισμού προκάτοχό του.
Και βεβαίως, λοιπόν, δεν σας θέλουν. Μακαριότατε, παρά το γεγονός ότι εσείς προσωπικά καταβάλετε φιλότιμες προσπάθειες όχι μόνο να ακούσετε την κοινωνία (ακόμα και αυτή που βρίσκεται απέναντί σας), αλλά και να διορθώσετε τα κακώς κείμενα ενός οργανισμού που μοιάζει να διέπεται από φιλαυτία, εξουσιολαγνεία, αλαζονεία, διαφθορά και κυρίως υποκρισία και χαμηλό πνευματικό επίπεδο. Και οι λόγοι «που δεν σας θέλουν» (όχι εσάς τον ίδιο, γενικώς) είναι πολλοί:
Αρνείστε μεθοδικά και συστηματικά να εκσυγχρονιστείτε και να πάρετε τη θέση που αρμόζει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό, φιλελεύθερο κράτος. Αντιθέτως επιμένετε κρυπτόμενοι πίσω από ένα (ξεπερασμένο από την εποχή) Σύνταγμα, να επιβάλετε την παρουσία σας ως «επικρατούσα» θρησκεία και εκκλησία. Με κάθε ευκαιρία, ιεράρχες παρεμβαίνουν στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική, εκφράζουν απαράδεκτα συντηρητικές ως και «ψεκασμένες» απόψεις για πολλά κοινωνικά θέματα, από την ομοφυλοφιλία και τον πολιτικό γάμο (για να μη χάσετε τη «μπίζνα» σας) ως την καύση των νεκρών, αδιαφορούν τριτοκοσμικά για διεθνείς συμβάσεις και δικαιώματα, και προκαλούν, κλείνοντας το μάτι σε ένα καθυστερημένο πολιτικά ακροατήριο. Υιοθετείτε με κάθε ευκαιρία (και μιλώ γενικά και συνολικά) κάθε είδους κουτοπονηριά, εθνικισμό και λαϊκισμό υπάρχει στην πολιτική αγορά. Κάποιοι μάλιστα από τους συναδέλφους σας έφτασαν να κλείσουν το μάτι ή να υποστηρίξουνανερυθρίαστα τη Χρυσή Αυγή. Και αντί να προκαλέσετε την έκπτωσή τους με συνοπτικές διαδικασίες, τους ανέχεστε. Εκκλησία που φλερτάρει με τους ναζί δεν επιτρέπεται, έχει αυτοακυρωθεί.
Εμφανίζεστε λοιπόν μισαλλόδοξοι προς ό,τι απειλεί τη στενόμυαλη οπτική του συμφέροντός σας. Ακόμα κι όταν η «αλληλεγγύη των θρησκειών» (η αύξηση της «πελατείας» μιας θρησκείας μάλλον ευνοεί και τη διπλανή) επιτάσσει το να βρεθείτε στην πρωτοπορία της δημιουργίας ναών για άλλες θρησκείες. Δεν ξέρετε ούτε να προσεταιριστείτε αυτούς που δεν σας επιθυμούν, αλλά ως βασικό συστατικό της σκέψης τους έχουν το σεβασμό στην ελεύθερη φιλοσοφική ή θρησκευτική επιλογή του άλλου.
Εσείς οι ορθόδοξοι ιερείς, λοιπόν, αντί να παραμείνετε σεμνά στο πλάι (ως πνευματικοί εκφραστές της ταπεινότητας) και να επιχειρήσετε με φρέσκους και χαριτωμένους τρόπους να προσελκύσετε το ακροατήριό σας (δικαίωμά σας, εφόσον δεν ενοχλείτε τους άλλους), προσπαθείτε με κάθε τρόπο να θυμίσετε ότι είστε ο «πυλώνας του έθνους», κι ότι η θέση σας στην πολιτεία είναι «θεσμική» και απαραβίαστη. Ξέρετε πολύ καλά ότι η ουσιαστική ανταπόκριση στο μήνυμά σας είναι ελάχιστη στις παραγωγικές ηλικίες (και όπως ομολογείτε, οι περισσότεροι πάνε στην εκκλησία το Πάσχα για λόγους «φολκλόρ»), αλλά βαυκαλίζεστε ότι είστε οι επίσημοι πνευματικοί καθοδηγητές μιας κοινωνίας που (ως δυτική) σας έχει ξεπεράσει προ πολλού.
Ωστόσο, όσο περισσότερο χάνετε το έρεισμά σας, τόσο επιμένετε να βαράτε τις καμπάνες ολοένα και πιο δυνατά, μπας και κάποιος που δεν το είχε σκοπό να μπει αιφνιδίως μέσα στην εκκλησία (δεν φτάνει που έχουμε τόσους πολλούς κακόγουστους ναούς, πρέπει και να κάνουν αισθητή την παρουσία τους παρά τις προσωπικές σας συστάσεις. Μακαριότατε, η οργάνωσή σας σάς γράφει εις τα παλαιότερα των υποδημάτων της). Και δεν το κάνετε μόνο στα χωριά όπου εύλογα υπάρχουν άλλες συνήθειες, αλλά και στις πυκνοκατοικημένες πόλεις. Και δεν σας φτάνει ότι ξυπνάτε όλον τον κόσμο πρωί-πρωί την Κυριακή και σε κάθε γιορτή, αλλά βάζετε ολοένα και περισσότερα μεγάφωνα, για να ακούει ακόμα πιο δυνατά το ταλαιπωρημένο ποίμνιο τις φάλτσες (συνήθως) λειτουργίες σας. Αν βέβαια αυτό το κάνει αργότερα ο ιμάμης από τον απέναντι μιναρέ, θα εξεγερθείτε (και δικαίως) για την ενόχληση και την προσπάθεια επιβολής της ηχορύπανσής του.
Επιπλέον, έχετε χάσει απολύτως στο γήπεδο της πνευματικότητας. Ο μέσος παπάς, μοναχός ή και ιεράρχης δεν εκπέμπει κανενός είδους ταπεινότητα, εσωτερικότητα και πνευματική γαλήνη. Συνήθως βλέπουμε ανθρώπους που τρέχουν να διεκπεραιώσουν (ρουσφετολογικώς) τις «δουλίτσες» τους, να επιδοθούν σε ίντριγκες και «επενδύσεις», να μιλήσουν φωναχτά στο κινητό ελάχιστα δευτερόλεπτα αφού (υποτίθεται οτι) έφεραν σε πέρας ένα «μυστήριο», που σπεύδουν κακότροπα να κάνουν παρατηρήσεις για «ησυχία στο εκκλησίασμα», που δεν έχουν να πουν τίποτα βαθύτερο και φιλοσοφημένο, από κοινοτοπίες, που παπαγαλίζονται θρησκόληπτα. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, δεν ενοχλεί το «τσαγανό» στον ιερέα, ούτε η ενασχόληση με τη σύγχρονη τεχνολογία, αλλά η υλιστική υποκρισία και η απουσία συναισθηματικής καλλιέργειας και βάθους. Μια θεραπεύτρια σιάτσου ή μια δασκάλα γιόγκα έχει περισσότερη μυστικιστική ωριμότητα από αυτούς που έχετε «εκπαιδεύσει» για να παρηγορούν ψυχικά και να «καθοδηγούν» πνευματικά την κοινωνία...
Κι ερχόμαστε στο πιο ουσιαστικό: Την άρνησή σας να αποδεσμευτείτε από την κρατική εξάρτηση και τη διαφθορά. Ο ελληνικός λαός ξέρει πολύ καλά, ακόμα και όσοι πιστεύουν στην ορθοδοξία, ότι είστε μια ειδική κατηγορία χιλιάδων κρατικών υπαλλήλων, που επιλέγεται χωρίς κανένα ποιοτικό ή αξιοκρατικό κριτήριο (παρά μόνο την αυθαιρεσία του «ανωτέρου»), μισθοδοτείται με ασφάλεια εφ’ όρου ζωής, και ακόμα και τώρα που το κράτος χρεοκόπησε, δεν κινδυνεύει από κανενός είδους απόλυση, διαθεσιμότητα ή κινητικότητα. Είστε στο απυρόβλητο, παρά το γεγονός οτι πρωταγωνιστείτε στη φοροδιαφυγή, την οποία κατ’ ευφημισμό έχετε ονομάσει «τυχερά», ενώ πρόκειται περί ανελέητης ταρίφας, χωρίς απόδειξη. Τώρα βέβαια που ο κόσμος έχει στριμωχτεί οικονομικά, «στριμωχτήκατε» κι εσείς. Η κοινωνία όμως δεν συγχωρεί ότι αρνείστε συστηματικά να υπακούσετε στους κανόνες, όπως όλοι οι άλλοι.
Σε κάθε προηγμένη και δημοκρατική πολιτεία εξασφαλίζεται στις διάφορες εκκλησίες το περιβάλλον, για την απρόσκοπτη και ανεξάρτητη λειτουργία τους. Τίθεται όμως αυστηρό πλαίσιο ελέγχων, με κάθε οργανισμό να βασίζεται στις δυνάμεις του, στις συνδρομές των πιστών και στην περιουσία του. Εδώ, είμαστε ακόμα στο μεσαίωνα να αποδίδονται τιμές αρχηγού κράτους, με ναυλωμένα από το κράτος αεροπλάνα, για σύμβολα της πίστης σας. Ακόμα και τα κόμματα της (συντηρητικής μας) αριστεράς αποδέχονται τον παρασιτικό κρατισμό σας, «διότι επιτελείτε έργο», αντί να σταθούν απέναντί σας, όπως θα όφειλαν, αν ψηφοθηρικά δεν είχαν το φόβο να μη χάσουν το κοινό με σας ακροατήριο. Αυτό όμως δεν σας δίνει συγχωροχάρτι, για να μην αναλάβετε πρωτοβουλίες για την εξυγίανσή σας και να επιτελείτε το (πράγματι σημαντικό σε κάποιες περιπτώσεις) κοινωνικό σας έργο με απόλυτη διαφάνεια.
Στο παρελθόν, ο οργανισμός που αξιοποιούσε την εκκλησιαστική σας περιουσία έχει κάνει θαύματα. Στο περιβάλλον της κρίσης, βέβαια, θα δυσκολευτείτε. Αλλά είναι η ευκαιρία σας να τολμήσετε τον διαχωρισμό σας από το κράτος (τότε θα σας θέλουν όλοι) και να κόψετε τον ομφάλιο λώρο με όσα σας συνδέουν με το χειρότερο παρελθόν μας, αλλά και με όλες τις αιτίες που οδήγησαν τη χώρα σε πνευματική, πολιτική και οικονομική χρεοκοπία. Είστε κι εσείς οι ιερείς μέρος του προβλήματος. Μπορείτε να γίνετε και μέρος της λύσης;
4°
