Απειλείται η ελευθερία σήμερα και τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση;

Γιατί η ελευθερία φοβίζει; Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά και οι διαφορές των νέων φαινομένων αυταρχισμού; Είναι η Ενωμένη Ευρώπη ο τελευταίος μεγάλος υπερασπιστής της ελευθερίας; Τι πρέπει και τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να υπερασπιστεί έναν ελεύθερο και δημοκρατικό κόσμο; Τι μορφή μπορεί να έχει ο ακτιβισμός των νέων για την ελευθερία;

Εστιάζοντας στις σύγχρονες απειλές για την ελευθερία στον κόσμο και τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι Ευρωβουλευτές Γιώργος Κύρτσος και Νίκος Ανδρουλάκης και ο Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος, συμμετείχαν στη συζήτηση «Απειλείται η ελευθερία σήμερα;» στο πλαίσιο εκδήλωσης αφιερωμένης στο Βραβείο Ζαχάρωφ που διοργανώθηκε την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2019 στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, από το Γραφείο του ΕΚ σε συνεργασία με το EuropeDirect-ELIAMEP.

Το Βραβείο Ζαχάρωφ απονέμεται κάθε χρόνο σε άτομα ή οργανώσεις που προάγουν την ελευθερία της σκέψης κάτω από αντίξοες συνθήκες. Το φετινό Βραβείο απονέμεται στον διακεκριμένο οικονομολόγο και ακτιβιστή Ilham Tohti, ο οποίος το 2014 καταδικάστηκε από τις κινεζικές αρχές σε ισόβια κάθειρξη για τη δράση του υπέρ της υπεράσπισης των δικαιωμάτων της μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα. Περισσότερες πληροφορίες για τον Ilham Tohti μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

O επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα Κωνσταντίνος Τσουτσοπλίδης υπογράμμισε στην τοποθέτησή του πως «η ελευθερία είναι το πιο πολύτιμο όνειρο του νεωτερικού κόσμου που γεννήθηκε από τον Διαφωτισμό» και επισήμανε πως «Η Ενωμένη Ευρώπη - παιδί του Διαφωτισμού - έχει την ελευθερία στον γενετικό της κώδικα» υποστηρίζοντας πως αυτό καταδεικνύεται και στο Ευρωβαρόμετρο που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή.

«Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν τα κρούσματα ανελευθερίας σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και οι Ευρωπαίοι όμως απεμπολούν οικειοθελώς μέρος της ελευθερίας τους» εξήγησε και παρατήρησε πως «με το βραβείο Ζαχάρωφ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διακηρύσσει ότι η ελευθερία αποτελεί κεντρική αξία που υπηρετεί».

Ο Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γιώργος Παγουλάτος υποστήριξε πως «Στην Ευρώπη δεν κινδυνεύεις να βρεθείς σε κάποιο χαντάκι αν έχεις δημοσιεύσει ένα άρθρο ή έχεις δώσει μια ραδιοφωνική συνέντευξη εναντίον του ηγέτη της χώρας. Δεν σε καταδιώκουν αν είσαι gay, ή εάν ανήκεις σε κάποια εθνογλωσσική ή θρησκευτική μειονότητα και έχεις κι ένα δίχτυ προστασίας το οποίο σου εξασφαλίζει κάποια στοιχειώδη κοινωνικά δικαιώματα εάν είσαι φτωχός ή εάν έχεις περάσει μια μεγάλη ατυχία στη ζωή σου». Αναφερόμενος στον λαϊκισμό, τον χαρακτήρισε ως τη «μεγάλη κατάρα του ευρωπαϊκού πολιτισμού» επισημαίνοντας ότι «η Ευρώπη δεν είναι αυτονόητη. Τα τελευταία χρόνια επαναπαυθήκαμε. Υπερασπιστείτε την Ευρώπη. Γίνετε Ευρωπαίοι πολίτες με λόγο και επιρροή».

Ο Ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος σημείωσε πως ακόμα και στην Κίνα και τη Ρωσία τα ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται σε καλύτερο επίπεδο σε σχέση με πριν από 60 χρόνια. «Όλοι θέλουν την ελευθερία αλλά την αντιλαμβάνονται διαφορετικά» ανέφερε χαρακτηριστικά ενώ εστίασε στους βασικούς κίνδυνους του απολυταρχισμού παρατηρώντας πως «υπάρχει πάντα ο κίνδυνος τα πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα να γίνουν τυπικά και ο πολίτης να θεωρεί ότι η δημοκρατία δεν τον εκφράζει».

Ο Ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης παίρνοντας το λόγο τόνισε ότι η Ευρώπη δεν είναι παράδεισος, αλλά τα ανθρώπινα δικαιώματα προστατεύονται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου. «Όσο πιο ελεύθερος είναι ένας άνθρωπος τόσο πιο εύκολο είναι να αμφισβητήσει το ισχύον status quo. Γι’ αυτό φοβίζει η ελευθερία» εξήγησε.