Αναζητώντας το σκηνοθέτη

Μετά από έξι χρόνια κρίσης και ισοπέδωσης, η κοινωνία καλείται να λάβει θέση έναντι των ίδιων ακριβώς διλημμάτων που καθόρισαν τα αίτια και την εξέλιξη αυτής της καταθλιπτικής πορείας της χώρας. Το ερώτημα ευρώ ή δραχμή τοποθετείται εκ νέου ως κυρίαρχο δίλημμα, η αντίθεση βία-μη βία προτείνεται με βαναυσότητα και μάλιστα σε καθημερινή βάση, το απειλητικό ενδεχόμενο φασισμός ή δημοκρατία απασχολεί στα σοβαρά την καθημερινότητα της κοινωνικής ζωής, με όλα τα επιφαινόμενα που συνεπάγεται αυτή η συζήτηση.

Στην αρχή της κρίσης ορισμένοι άνθρωποι που ερωτοτροπούν περισσότερο με την Ιστορία παρά με την ανάλυση των πρόσκαιρων εξελίξεων είχαν προειδοποιήσει πως δυστυχώς κάθε κρίση τέτοιου μεγέθους και νέα διαπλοκή παράγει ανακλαστικά φασιστικά, ανακυκλώνει ακραίες εναλλακτικές, προτείνει αλλά (και αυτό είναι το χειρότερο) αναδύει στην επιφάνεια τα ευτελέστερα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας σε παρακμή.

Έτσι οι αλλεπάλληλες αποκαλύψεις σχετικά με το πραγματικό βάθος και έκταση της διαφθοράς στα υψηλά κλιμάκια της πολιτικής και επιχειρηματικής ζωής, η κατ’ ανάγκη ενασχόληση με το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, η εκθετική ενίσχυση του λαϊκισμού, η εκκόλαψη από τους φιλόδοξους προσεχείς κυβερνήτες του νέου μοντέλου διαπλοκής που θα αντικαταστήσει το προηγούμενο, η τηλεπικοινωνιακή πρόταση περί εκσυγχρονισμένου μοντέλου βίας ως αντιστάθμισμα στην πολιτική απαξίωση του συστήματος, όλα τα παραπάνω εισάγουν την κοινωνία σε τροχιά επαπειλούμενης ρήξης.

Με τον Φιλιππίδη, άξιο τέκνο του καραμανλισμού και της επιχειρηματικής ελίτ στα κάτεργα της τουρκικής φυλακής, την ευρύτερη πασοκική παρέα του «πάρτι των εξοπλισμών» στον Κορυδαλλό, με τους βάναυσους, αγράμματους και εξοργιστικά χυδαίους βουλευτές της Χρυσής Αυγής στα κελιά, με τον Χριστόδουλο Ξηρό σε οίστρο ένοπλης εμπλοκής και τον Αλέξανδρο Γιωτόπουλο σε ρόλο εξιχνιαστή ενός νέου «Μανιαδάκη», αυτή τη φορά στα σκοτεινά καλντερίμια της πολιτικής - apolitik Αυτονομίας με αριστερίστικη αργκό, η Ελλάδα κατάφερε μέσα σε πέντε χρόνια να καταπλήξει ενσωματώνοντας όλο το εκρηκτικό μείγμα που οδήγησε τις κοινωνίες στην τραγωδία του Μεσοπολέμου.

Στην Ελλάδα του 2014 κανείς, προστατευόμενος ή εκτεθειμένος, αιχμάλωτος ή όμηρος, ή ακόμη κατά φαντασία ελεύθερος, διαπλεκόμενος ή διαφθαρμένος, κριτής ή συνειδητοποιημένος, δεν κοιμάται ήσυχος. Το τηλεοπτικό-διαδικτυακό μήνυμα του Χριστόδουλου Ξηρού, η διά του Τύπου (επίσης μιντιακή) αντι-παρέμβαση Γιωτόπουλου, η επικοινωνιακή διαχείριση της υπόθεσης «Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο», ο ταχύτατος διακτινισμός της Χρυσής Αυγής σε καθεστώς εγκλεισμού και η ριζοσπαστικοποίηση του λαϊκισμού ως προτύπου πλέον πολιτικής συμπεριφοράς (βλέπε την κόντρα περί αθέων και μουζαχεντίν της Ορθοδοξίας), όλα αυτά συνθέτουν τον καμβά της σταδιακής αλλά με σίγουρα βήματα αποσταθεροποίησης.

Η Αριστερά διαπραγματεύεται το ραντεβού της με την Ιστορία αναβιώνοντας τον ίδιο κύκλο λαθών που την οδήγησαν κατά τον Μεσοπόλεμο στην ήττα. Η Αριστερά στην Ελλάδα ποτέ δεν κατάφερε να διαχειριστεί την επιτυχία της. Απλά διότι το αριστερό αρχιτεκτόνημα δεν μπορεί εκ της φύσης του πολιτικού του λόγου να είναι διαχειριστικό, όπως το επιτάσσει η πολιτική πραγματικότητα. Αντιθέτως η καθόλα «διαχειριστική Σοσιαλδημοκρατία», που υπέστη μία καταλυτική αποκαθήλωση με την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ, δεν είναι σε θέση να προτείνει εκείνη την προοπτική που θα έπειθε την κοινωνία. Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Είναι διεθνές.

Οι μετασυνεδριακές εξελίξεις στη ΔΗΜΑΡ αντανακλούν περισσότερο σε καθεστώς παρακμής το φραξιονισμό της Β. Πανελλαδικής (ακόμη και με τη φυσική παρουσία προσώπων), παρά την έστω αδιέξοδη πορεία μιας αποπροσανατολισμένης συνιστώσας της κυβερνώσας Σοσιαλδημοκρατίας. Όταν η Σοσιαλδημοκρατία αδυνατεί να διαδραματίσει τον ιστορικό ρόλο του πολιτικού «αμορτισέρ», τότε το πεδίο είναι απολύτως ελεύθερο για τη σύγκρουση μεταξύ αριστερού μαξιμαλισμού και ακροδεξιάς πρότασης. Στη ρήξη αυτή επιστρατεύεται ο λαϊκισμός ως αποτελεσματικό εργαλείο, αφού η κοινωνία δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει. Σε τέτοιες συνθήκες οι δημοσκόποι παρατηρούν με τρόμο τη μετακίνηση ψηφοφόρων από τη Δεξιά στην Ακροδεξιά, από τη Δεξιά και τη Σοσιαλδημοκρατία στην Αριστερά και τελικά (συνέβη και αυτό στον Μεσοπόλεμο αλλά και στη Γαλλία του 1985) από την Αριστερά στην Ακροδεξιά.

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται και «σύνδρομο κοινωνικού χυλού». Στην παρούσα φάση αυτός ο χυλός ενδύεται τον αποκαλούμενο «αντιμνημονιακό μανδύα». Πρόκειται περί ιδεολογήματος χωρίς ταυτότητα και πολιτική πυξίδα. Πρόκειται για πρόταση που απλά διαδραματίζει ρόλο συγκολλητικής ουσίας του κύματος των δυσαρεστημένων. Πρόκειται για εργαλείο χωρίς περιεχόμενο. Επιστρατεύει «ψεκασμένους», αριστερούς, πικραμένους, ισοπεδωμένους κρατικοδίαιτους Πασόκους, αριστερούς εξουσιομανείς, οργισμένους (και εσχάτως) εθνικιστές, μπατιρημένους επιχειρηματίες, φιλόδοξα αρπακτικά που επενδύουν στην απόλυτη μιζέρια για να εξαγοράσουν τζάμπα τη χώρα, ξεδοντιασμένους τραπεζίτες που τα αίσχη τους αποκάλυψε η BlackRock (ναι, αυτή), ανίκανους πανεπιστημιακούς που έχασαν το δοχείο με το μέλι, ρατσιστές και φασίστες που προσδοκούν στο χάος για να παίξουν ρόλο καθοδηγητή.

Εκεί είμαστε, λοιπόν, εκτροχιασμένοι και ανυπόμονοι, συζητώντας μεταξύ μας με συνθήματα και κλισέ. Η χώρα βιώνει το δικό της «Μετέωρο βήμα του πελαργού» χωρίς να διαθέτει ένα «Βλέμμα του Οδυσσέα» που θα την καθοδηγούσε, αναπολώντας τον «Θίασο» και τη χαμένη ταυτότητά της, χωρίς ελπίδα για ένα «Ταξίδι στα Κύθηρα» περιοριζόμενη σε μία ανακύκλωση της «Αναπαράστασής» της. Αναζητείται ο σκηνοθέτης που θα αφηγηθεί αυτή τη νέα τραγωδία γιατί ο άλλος, ο μαέστρος, μας άφηνε νωρίς, τέτοιες μέρες στη Δραπετσώνα πριν από δύο ακριβώς χρόνια, στο σκοτάδι του υπόγειου τούνελ.

n.georgiadis1@yahoo.com