Ο Τζόκερ και η φαντασίωση της εξέγερσης

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Ραγκούσης καταγγέλλει την εφαρμογή του νόμου για την ακαταλληλότητα των ταινιών που ο ίδιος υπέγραψε ως υπουργός του ΠΑΣΟΚ. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανακοινώνει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι πρόκειται να παραβιάσει τον νόμο, πηγαίνοντας με τον δεκαπεντάχρονο γιο του να δει μια ταινία που έχει χαρακτηριστεί ακατάλληλη για άτομα κάτω των 18 ετών.

«Κύκλοι» του Υπουργείου Πολιτισμού διαρρέουν στους δημοσιογράφους ότι η υπάλληλος του υπουργείου που κάλεσε την αστυνομία για την παρακολούθηση του Joker από ανήλικους πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ και ανέφεραν σαν απόδειξη τη συγγενική σχέση της με στέλεχος του κόμματος. Πολιτισμός που ξεχειλίζει από παντού.

Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και ο φιλικός τους Τύπος βρίσκουν ένα θέμα για να κάνουν αντιπολίτευση και μέλη της κυβέρνησης, αντί να θέσουν το ζήτημα στις πραγματικές του διαστάσεις, αντιδρούν ενοχικά και αλλοπρόσαλλα.

Μέσα στην τρικυμία σε μια κουταλιά νερό κάποιοι ανακαλύπτουν στον Joker την εξέγερση που πάντα ονειρεύονταν. Χαρακτηριστική είναι η ανάρτηση του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης:

«Το περασμένο Σάββατο πήγα σινεμά, ευτυχώς στο κινηματογράφο Αθήναιον και όχι στο ΑΕΛΛΩ. Σε μια κατάμεστη αίθουσα, κυρίως από νέα παιδιά, παρακολούθησα την ταινία που σπάει ταμεία σε Ευρώπη και Αμερική, το Τζόκερ. Στο τέλος της ταινίας αυθόρμητα η αίθουσα ξέσπασε σε χειροκροτήματα, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο για κινηματογραφικό θέαμα.
Πέραν της μοναδικής ερμηνείας του Χοακίν Φίνιξ, η ταινία καταπιάνεται με δυο πολύ καυτά κοινωνικά ζητήματα. Τη ψυχική νόσο και το μπούλινγκ απέναντι στους ασθενείς και ταυτόχρονα τη συστημική ταξική αδικία. Την αδικία που γεννά το ταξικό μίσος και κάποια στιγμή την εξέγερση των από κάτω, σε ένα καλοδουλεμένο κοινωνικό οικονομικό και μιντιακό σύστημα, που παρά τη συντονισμένη προσπάθειά του να παράξει κοινωνικό αυτοματισμό και συγκρούσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων που ελέγχει, κάποια στιγμή χάνει τον έλεγχο.
Βγαίνοντας από τον κινηματογράφο, είχα την αίσθηση ότι μετά από πολύ καιρό το Hollywood φτιάχνει, ίσως άθελά του, μια δυνατή ταινία με έντονο κοινωνικό αλλά και ευρύτερα πολιτικό περιεχόμενο. Χωρίς όμως ταυτόχρονα να το κραυγάζει, χωρίς να σε παίρνει από το χέρι για να σου υποδείξει το μήνυμα.
Πού να φανταστώ ότι μια εβδομάδα αργότερα η νέα "προοδευτική" κυβέρνηση της ΝΔ, με εντολή μάλιστα λειτουργών του Υπουργείου Πολιτισμού, θα έβαζε την ΕΛ.ΑΣ να αποκαταστήσει τη τάξη; Και να μας επιστρέψει αισίως στη δεκαετία του '60, ίσως και ακόμη πιο πίσω… Την τάξη που δεν κατάφεραν να επιβάλουν τα όργανά της στο Γκόθαμ Σίτι, την αποκατέστησε τελικά το Σάββατο το βράδυ στον κινηματογράφο ΑΕΛΛΩ ο κος Χρυσοχοίδης. Όχι παίζουμε…»

Τα έργα τέχνης επιτρέπουν διαφορετικές αναγνώσεις. Επιτρέπουν ακόμη και να τους φορτώσει κάποιος τα σχήματα με τα οποία αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Ο Αλέξης Τσίπρας διακρίνει πίσω από την ιστορία του Joker τους κακούς που είναι το «καλοδουλεμένο κοινωνικό οικονομικό και μιντιακό σύστημα» το οποίο προσπαθεί συντονισμένα «να παράξει κοινωνικό αυτοματισμό και συγκρούσεις μεταξύ των κοινωνικών ομάδων που ελέγχει». Διακρίνει επίσης και τους καλούς που αντιμετωπίζουν την «συστημική ταξική αδικία» Η αδικία θα γεννήσει «το ταξικό μίσος και κάποια στιγμή την εξέγερση των από κάτω».

Κατά τον Αλέξη Τσίπρα στην ταινία Joker αντιπαρατίθεται για μια ακόμη φορά ο αγνός λαός με το σύστημα. Είναι κάτι σαν τη «συντηρητική νομενκλατούρα της Ευρώπης» και τη «μαντάμ Μέρκελ» που μια συμμαχία των λαών του νότου, φωνάζοντας «γκόου μπακ», θα την υποχρέωνε να υποχωρήσει.

Στο απλοϊκό σχήμα του πρώην πρωθυπουργού οι «από κάτω» διαπνέονται από το «ταξικό μίσος» και είναι όλοι ανεξαιρέτως καλοί. Αλλά και αυτοί που κάνουν μπούλινγκ στον Joker στους «από κάτω» δεν ανήκουν; Ή μήπως έχουν αλλοτριωθεί από το σύστημα και τις κακές ελίτ;

Αυτό που γοητεύει περισσότερο από όλα τον Αλέξη Τσίπρα είναι η εξέγερση. Ζώντας διαρκώς με τη φαντασίωση της εξέγερσης, κάθε τι που τη θυμίζει, τον ενθουσιάζει. Περιμένοντας τη σπίθα που θα ξεκινήσει τη φωτιά, είδε την πολυπόθητη εξέγερση στα γεγονότα του Δεκεμβρίου του 2008 με την καταστροφή δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας. Ξαναείδε την εξέγερση στις πλατείες των αγανακτισμένων που φώναζαν το σύνθημα «Η χούντα δεν τελείωσε το '73».

Σήμερα, αφού πέρασε τεσσεράμισι χρόνια ως πρωθυπουργός πίσω από τις κλούβες των ΜΑΤ, που απέκλειαν την οδό Ηρώδου του Αττικού, θυμάται ότι είναι αντισυστημικός και ενθουσιάζεται από την εξέγερση στην ταινία. Λέει, μάλιστα, ότι η κυβέρνηση θέλει να καταπνίξει το μήνυμά της με την αστυνομική καταστολή. Εξέγερση να ’ναι κι ό,τι να ’ναι.