Όταν τα σκυλιά έτρωγαν ανθρώπους

Η φρικτή είδηση σύμφωνα με την οποία ο δικτάτορας της Βόρειας Κορέας εκτέλεσε πέντε αξιωματούχους ρίχνοντάς τους σε ένα κλουβί με πεινασμένους σκύλους φαίνεται τελικά ότι δεν ήταν παρά επινόηση ενός σατιρικού κινέζικου μπλογκ που διαδόθηκε στο ίντερνετ σαν να ήταν αλήθεια. Μας δίνει όμως την ευκαιρία να θυμηθούμε δύο αληθινά ιστορικά περιστατικά που δυστυχώς δεν είναι «ράδιο-αρβύλα».

«Ημέρες, εβδομάδες, μήνες πέρασαν έτσι. Από τον Μάιο ως τον Νοέμβριο του 1941 έζησα σε αυτό το μέρος όπου η θηριωδία και η φρίκη ήταν νόμος. Καθυστερώ όμως να καταγράψω την εμπειρία που υπήρξε η χειρότερη για μένα, παρά το γεγονός ότι συνέβη τις πρώτες εβδομάδες που ήμουν στο στρατόπεδο. Περισσότερο από κάθε άλλη, ήταν αυτή που με μετέτρεψε σε μια σιωπηλή και υπάκουη σκιά που περιφερόταν ανάμεσα σε όλες τις άλλες.

Μια μέρα τα μεγάφωνα μας κάλεσαν να παρουσιαστούμε αμέσως στο σημείο συγκέντρωσης των κρατουμένων. Οι άγριες διαταγές και τα γαβγίσματα είχαν σαν αποτέλεσμα να μαζευτούμε όλοι χωρίς καθυστέρηση. Παραταχθήκαμε σχηματίζοντας ένα τετράγωνο γύρω-γύρω στην αυλή και σε στάση προσοχής, με τα Ες-Ες να μας επιτηρούν όπως και στο πρωινό κάλεσμα. Ο διοικητής του στρατοπέδου ήταν παρών μαζί με ολόκληρο το επιτελείο του. Φαντάστηκα μια ακόμα διακήρυξη της τυφλής πίστης του στο Ράιχ συνοδευόμενη από προσταγές, απειλές και προσβολές, κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση του μεγάλου αρχηγού του, του Αδόλφου Χίτλερ. Στην πραγματικότητα θα ζούσαμε κάτι πολύ περισσότερο οδυνηρό, μια καταδίκη σε θάνατο.

Στο κέντρο του τετραγώνου που είχαμε σχηματίσει, δύο Ες-Ες μετέφεραν έναν νεαρό κρατούμενο. Με φρίκη αναγνώρισα τον Τζο, τον τρυφερό δεκαοκτάχρονο φίλο μου. Ήταν η πρώτη φορά που τον έβλεπα στο στρατόπεδο. Τον είχαν φέρει πριν ή μετά από εμάς; Είχαμε χαθεί για κάποιο καιρό πριν με φωνάξει η Γκεστάπο. Πάγωσα από τον τρόμο. Είχα ευχηθεί να γλιτώσει από τις λίστες τους, από τα χτυπήματα, από τις ταπεινώσεις τους. Κι όμως ήταν εκεί, μπροστά μου, με τα αδύναμα μάτια του πρησμένα από τα δάκρυα. Σε αντίθεση με μένα, εκείνος δεν είχε κουβαλήσει επικίνδυνα γράμματα, δεν είχε σκίσει αφίσες, δεν είχε υπογράψει καταθέσεις. Κι όμως τον είχαν πιάσει και ήταν καταδικασμένος να πεθάνει. Κανείς δεν είχε ξεφύγει από τις λίστες τους. Τι είχε συμβεί; Τι του καταλόγιζαν αυτά τα κτήνη; Μέσα στην ταραχή μου, δεν πρόσεξα καν το έγκλημα για το οποίο τον κατηγορούσαν.

Μετά την ανάγνωση της καταδίκης, τα μεγάφωνα άρχισαν να παίζουν κλασική μουσική στη διαπασών καθώς οι SS τον έγδυναν μπροστά μας, χώνοντας το κεφάλι του μέσα σε έναν άσπρο τενεκέ. Στη συνέχεια αμόλησαν επάνω του τα τρομερά σκυλιά που φύλαγαν το στρατόπεδο, γερμανικούς ποιμενικούς, που άρχισαν να τον δαγκώνουν στους μηρούς και την κοιλιά πριν τον κατασπαράξουν μπροστά στα μάτια μας. Ο τενεκές που του είχαν φορέσει στο κεφάλι δυνάμωνε και παραμόρφωνε τις κραυγές του. Τρέμοντας σύγκορμος, με τα μάτια μου γουρλωμένα μπροστά σε τόση φρίκη και δάκρυα να τρέχουν στα μάγουλά μου, προσευχόμουν με όλες μου τις δυνάμεις να χάσει γρήγορα τις αισθήσεις του.

Από τότε, συμβαίνει συχνά να πετάγομαι από τον ύπνο ουρλιάζοντας. Για περισσότερα από πενήντα χρόνια, η σκηνή δεν έχει πάψει να επανέρχεται ακούραστα μπροστά στα μάτια μου. Δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ τη βάρβαρη δολοφονία του έρωτά μου. Κάτω από τα μάτια μου, κάτω από τα μάτια μας. Γιατί ήμασταν εκατοντάδες οι μάρτυρες. Για ποιο λόγο σιώπησαν όλοι μέχρι σήμερα; Έχουν φύγει όλοι από τη ζωή; Είναι αλήθεια ότι είμαστε από τους νεότερους στο στρατόπεδο κι έχουν περάσει τόσα χρόνια. Πιστεύω όμως ότι αρκετοί προτιμούν να σιωπήσουν για πάντα από τον φόβο ότι θα ξυπνήσουν φριχτές αναμνήσεις όπως αυτή ανάμεσα σε πολλές άλλες.

Όσο για μένα, μετά από δεκαετίες σιωπής αποφάσισα να μιλήσω, να καταθέσω, να γίνω μάρτυρας κατηγορίας.»

(Ο Πιερ Ζεέλ από τη Μυλούζη της Αλσατίας ήταν ένας από τους χιλιάδες ομοφυλόφιλους έγκλειστους των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Υπήρξε από τους ελάχιστους που κατέθεσε τη μαρτυρία του, εκδίδοντας το βιβλίο «Εγώ ο Πιερ Ζεέλ, εκτοπισμένος ομοφυλόφιλος» το 1994. Χάρη στις προσπάθειές του, το γαλλικό κράτος αναγνώρισε επίσημα τους ομοφυλόφιλους ανάμεσα στα θύματα της ναζιστικής κατοχής λίγους μήνες πριν τον θάνατό του το 2005. Μετάφραση δική μου από εδώ )

«Περιγράφοντας τους ιθαγενείς της Αμερικής, ο χρονικογράφος Μπερνάλ Ντίαθ δελ Καστίγιο εντοπίζει ως μία από τις καταδικαστέες εκφάνσεις της κουλτούρας τους την πρακτική της παρενδυσίας, δηλαδή τη συνήθεια των αγοριών και των αντρών να ντύνονται με γυναικεία ρούχα και να φέρονται ως γυναίκες. «Επιπλέον, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν σοδομίτες, ειδικά μάλιστα όσοι ζούσαν στις παράκτιες και θερμές περιοχές. Τα αγόρια περιφέρονταν ντυμένα γυναίκες και επιδίδονταν σε αυτή τη διαβολική και καταραμένη δραστηριότητα.»

Αυτού του είδους η σοδομία συνήθως χρησιμοποιείται ως επιχείρημα που νομιμοποιεί τα βίαια πογκρόμ εναντίον των ιθαγενών της αμερικανικής ηπείρου. Για παράδειγμα, στα 1513, ο Βάσκο Νούνιεθ ντε Μπαλμπόα, αφού νίκησε τον φύλαρχο των Κουαρέκουα και πολλούς από τους συμπολεμιστές του, ανακάλυψε μεταξύ των ανθρώπων αυτής της φυλής μεγάλο αριθμό "νέων αντρών με γυναικεία ενδυμασία, καλλωπισμένους αβρά και με θηλυπρέπεια", οι οποίοι κρατούνταν χωριστά από τους υπόλοιπους για να προσφέρουν "διεστραμμένες σεξουαλικές απολαύσεις". Με την κατηγορία ότι διέπραξαν την "πιο καταραμένη και αφύσικη ανηθικότητα", σαράντα από αυτούς τους παρενδυσίες νεαρούς έγιναν βορά των επιθετικών σκυλιών των ισπανών. Η ανακάλυψη και η εκτέλεση αυτών των νεαρών αντρών που ντύνονταν γυναίκες και πρόσφεραν σεξουαλικές υπηρεσίες σε άλλους άντρες –γεγονός που απαθανατίστηκε σε ένα χαρακτικό του Τεοντόρ ντε Μπρυ– προσέδωσε ηθικό νόημα στην ισπανική εισβολή στον Νέο Κόσμο, το οποίο μεγεθύνθηκε ακόμα περισσότερο μετά την εκτέλεση όταν, σύμφωνα με τη μαρτυρία του συγγραφέα Πέδρο Μαρτίρ, οι χωρικοί που επέζησαν παρέδωσαν στον Μπαλμπόα και άλλους νεαρούς άντρες που «είχαν προσβληθεί από αυτή την πανούκλα». Όπως υποστηρίζει ο Τζόναθαν Γκόλντμπεργκ, η ανακάλυψη και η εξάλειψη της σοδομίας χρησιμοποιήθηκε ως τρόπος διαχωρισμού του ιθαγενούς πληθυσμού σε «ευγενείς πρωτόγονους» και «πρωτόγονους αγρίους», επιτρέποντας έτσι στην ισπανική κατάκτηση να νοηματοδοτηθεί ως απελευθερωτική παρέμβαση προς όφελος των ιθαγενών θυμάτων αυτής της «βρομερής ανηθικότητας» που διέπρατταν εις βάρος τους οι διεφθαρμένοι αρχηγοί τους.

Έτσι η σεξουαλική διαφορά χρησιμοποιήθηκε ως μέσο νομιμοποίησης της αποικιακής σύγκρουσης. Επιπρόσθετα, η βία που ασκήθηκε στα σώματα των θηλυπρεπών ιθαγενών εγκαινίασε ένα ευρύτερο σύστημα επιβολής της ετεροκανονικότητας, το οποίο είχε μακροπρόθεσμες συνέπειες τόσο για τους ιθαγενείς όσο και για τους εποίκους, καθώς και για τους μετέπειτα ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους που προέκυψαν από αυτούς. Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ιδεολογία του υπερτονισμένου ανδρισμού (machismo) που χαρακτηρίζει τις σημερινές λατινοαμερικάνικες κουλτούρες αποτελεί ιστορικό και κοινωνικό επακόλουθο της σύγκρουσης ανάμεσα στα διαφορετικά καθεστώτα σεξουαλικότητας που έλαβε χώρα κατά την περίοδο της ισπανικής κατάκτησης.»

(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ομοφυλοφιλία, μια παγκόσμια ιστορία» σε μετάφραση Μαργαρίτας Μηλιώρη, εκδόσεις Πάπυρος, 2008. Στην εικόνα επάνω, το χαρακτικό του φλαμανδού καλλιτέχνη Τεοντόρ ντε Μπρυ που απεικονίζει την αποτρόπαια σκηνή.)