Επάγγελμα: Γκρετολόγος

Οσες ενστάσεις κι αν έχει κανείς για την καμπάνια της Γκρέτας (τυχαίνει να έχω κι εγώ τις δικές μου), είναι γεγονός ότι εμπνέει πολλά εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αν μη τι άλλο, η απαξίωσή της δεν έχει αποδώσει μέχρι στιγμής. Υποψιάζομαι δε ότι η απήχησή της μόνο θα αυξάνεται.

Κι αυτό διότι η καμπάνια της Γκρέτας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής υπερβαίνει τον διαχωρισμό μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Οι διαδηλώσεις τις «Παρασκευές για το Μέλλον» δεν γίνονται μόνο στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ ή τον Καναδά, αλλά και στον Τρίτο Κόσμο που επιζητεί υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (μεγέθυνσης, για την ακρίβεια) και συχνά με υψηλό περιβαλλοντικό κόστος.

Επίσης, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι διαδηλώσεις γίνονται σε πολλές χώρες ανεξαρτήτως της κυρίαρχης θρησκείας σ’αυτές, συνεπώς η καμπάνια της Γκρέτας δεν μπορεί να εκληφθεί ως απότοκο μιας χριστιανικής ή «καλβινιστικής» ηθικής. Σ’αυτήν την περίπτωση δεν μιλάμε για νομιμοποίηση των εκτρώσεων ή κατάργηση της μαντήλας – θέματα που συνήθως διχάζουν τις κοινωνίες. Η κλιματική αλλαγή συντελείται σ’όλον τον κόσμο και πολλά δισεκατομμύρια άνθρωποι αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει θέμα σοβαρό.

Οπως διατείνονται πολλοί διαφωνούντες με την καμπάνια της Γκρέτας, την λύση στην κλιματική κρίση θα την δώσουν η επιστήμη και η τεχνολογική επανάσταση. Υποστηρίζουν δε ότι πίσω από την Γκρέτα στοιχίζονται αντικαπιταλιστικά κινήματα που αντιτίθενται στην οικονομική ανάπτυξη (μεγέθυνση). Είναι αλήθεια ότι η σταυροφορία της Γκρέτας γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από μια σχολή σκέψης «απο-ανάπτυξης» ή φέρνει στο προσκήνιο έναν αχταρμά από διαφορετικά αιτήματα χωρίς καμία συνοχή. Δύσκολη συζήτηση, λοιπόν, αλλά νομίζω ότι η κλιματική αλλαγή πρέπει να συζητηθεί διεθνώς - με ειλικρινεια, με ανοιχτό μυαλό, χωρίς προκαταλήψεις και χωρίς δίκη προθέσεων.

Πιστεύω δε ότι μέχρι να βρεθεί (;) η άρτια επιστημονική και τεχνολογική λύση, απαιτείται και πολιτική πίεση προς αυτήν την κατεύθυνση. Οι μεγαλύτεροι ρυπαίνοντες (π.χ. ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία, κ.ά.) θα συμβάλουν στην εξεύρεση κάποιας λύσης μόνον κατόπιν πολιτικών πιέσεων. Το κακό – και το καλό – με τους πολιτικούς είναι ότι το μόνο που καταλαβαίνουν είναι η πίεση από τους ψηφοφόρους τους. Υπ’αυτήν την έννοια, οι Παρασκευές για το Μέλλον ήδη ασκούν πιέσεις στην πολιτική ηγεσία πολλών χωρών.

Πολλοί εξοργίζονται με την «αναίδεια» της νεαρής Σουηδής που τσουβαλιάζει όλους τους ηγέτες και όλες τις προηγούμενες γενιές, με την ατάκα «How dare you!» Εχω κι εγώ τις ενστάσεις μου μ’αυτήν την ισοπεδωτική λογική. Ταυτόχρονα, όμως, έχω την εντύπωση ότι παρακολουθούμε μια διαγενεακή αντιπαράθεση που έχει σημειωθεί και στο παρελθόν, π.χ. στην Ευρώπη θυμόμαστε τον ξεσηκωμό της νεολαίας τον Μάιο του 1968. Δεν μου φαίνεται καθόλου παράλογο, λοιπόν, να ξαναδούμε κι άλλα σχετικά παραδείγματα στον ρου της ιστορίας. Και, πάντως, αναγνωρίζω στις επόμενες γενεές το δικαίωμα να ανησυχούν για το μέλλον τους.

Υ.Γ. : Γίνεται μεγάλη κουβέντα για την Γκρέτα, το προσωπικό της προφίλ, την συμπεριφορά της, κ.λπ. Βλέπω δύο προβληματικά σημεία σ’αυτήν την συζήτηση:

- Πρώτον, η γκρετολογία φαίνεται να επισκιάζει το μεγάλο θέμα που είναι η κλιματική αλλαγή. Αναρωτιέμαι πόσοι από τους χρήστες των social media που εκφράζουν την άποψή τους για την Γκρέτα - κι έχουν γίνει επαγγελματίες «γκρετολόγοι» - έχουν διαβάσει έστω μια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC);

- Αν δεν ήταν η Γκρέτα Τούνμπεργκ, πιθανότατα θα εμφανιζόταν κάποιο άλλο πρόσωπο που θα ετίθετο επικεφαλής αυτής της παγκόσμιας καμπάνιας. Γιατί; Γιατί η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτό και υπαρξιακής σημασίας θέμα – με ή χωρίς την Γκρέτα.