Τα 120 ξενηστικωμένα σκυλιά του Βορειοκορεάτη κομμουνιστή ηγέτη τελικά το πιθανότερο δεν κατασπάραξαν το θείο του. Ο άλλοτε πανίσχυρος Γιανγκ Σονγκ Τάεκ δε ρίχτηκε γυμνός στο κλουβί τους ούτε παρακολούθησαν το κάπως ακραίο θέαμα ο ανιψιός του μαζί με άλλους τριακόσιους υψηλόβαθμους του κόμματος, -αυτοί θα παρίσταντο κυρίως προς συμμόρφωση. Η εκτέλεση με σκύλους στην κινεζική ονομάζεται «κουάν γιουΐ».
Ο θείος και «φραξιονιστής που λειτουργούσε στο κόμμα απομακρύνθηκε» μάλλον δι’ απλού τουφεκισμού, (σε εισαγωγικά η διατύπωση του ίδιου του ανιψιού). Αλλά ούτε γι’ αυτό μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Σ’ ένα πλήρως απολυταρχικό καθεστώς εκλείπει μαζί με την ελευθερία και η όποια αντιστοιχία του λόγου με τη λογική ή την αλήθεια. Τις εκατόμβες των αντιφρονούντων ή τις τελετουργίες εκφοβισμού και υποταγής του πληθυσμού τις πληροφορούμαστε συνήθως μετά την κατάρρευση αυτών των καθεστώτων.
Στη δικτατορία του προλεταριάτου δεν είναι αδιανόητη μόνο η όποια διάκριση των εξουσιών, αλλά, πράγμα που είναι απολυταρχικά αποτελεσματικότερο, υπάγεται το σύνολο της οικονομικής ζωής στην κυριότητα και τον έλεγχο του μονοκομματικού κράτους, του ενός και μόνου φορέα της εξουσίας. Όσοι κατανοούμε την αναγκαιότητα της διάκρισης των τριών εξουσιών προκειμένου να διασφαλιστούν ο πολιτικός φιλελευθερισμός και η δημοκρατία, (μ’ άλλα λόγια τα ανθρώπινα δικαιώματα), αντιλαμβανόμαστε ότι καμία δικτατορία, πολύ περισσότερο καμία δικτατορία του προλεταριάτου, δε θα οδηγούσε ποτέ σε ουσιαστική ευημερία ή σ’ ό,τι περίπου σκιαγραφείται ως σοσιαλιστική απώτερη κοινωνία - ουτοπία. Το αντίθετο ακριβώς, τα καθεστώτα αυτά, με τα φαραωνικά μαυσωλεία και τις μούμιες των ηγετών τους, τις γιγαντωμένες γραφειοκρατίες, την απαξίωση της ατομικότητας αλλά και τον εκφαυλισμό κάθε συλλογικότητας, στο τέλος καταρρέουν αφήνοντας πίσω τους κοινωνίες συνήθως σε συνθήκες βαθιάς ανθρωπιστικής κρίσης.
Μέχρις εδώ, βοηθούσης και της γενικευμένης τελευταία σύγχυσης, ο καθείς μπορεί να πει το κοντό ή το μακρύ του. Προσωπικά συστήθηκα φιλελεύθερος, (…coming out το οποίο μου κόστισε περίπου όσο και το άλλο, το… κανονικό), και μάλλον είμαι συνεπής πρεσβεύοντας τα παραπάνω. Είμαι επίσης συγγραφέας, άρα από επαγγελματική συνήθεια (ίνα μη είπω διαστροφή) αγαπώ να συναρτώ τους συνειρμούς μου σε σχήματα του λόγου. Τα σκυλιά, λοιπόν, του Βορειοκορεάτη κομμουνιστή ηγέτη μέρες τώρα μού καρφωθήκανε στο μυαλό. Σαν να έψαχνα μία μεταφορά. Κάπου τα ήξερα αυτά τα σκυλιά, αλλά πώς; Γιατί είχα την εντύπωση ότι τα είχα δει ξανά και ξανά; Να στάζουν σάλια από τα γυμνά σαγόνια τους, να μουγκρίζουν, να βρυχώνται έτοιμα να χυμήξουν. Μέχρι που επιτέλους τα αναγνώρισα. Επιτρέψτε μου, ωστόσο, μία αναγκαία μικρή παρέκβαση, θα επιστρέψω.
Όταν είμαστε έφηβοι, τότε που αρχίζουμε να κατακτούμε την αφηρημένη και επαγωγική σκέψη, τα βλέπουμε όλα κάτασπρα ή κατάμαυρα, με αδρά περιγράμματα, δίχως σκιές, δίχως δυσδιάκριτες μεταξύ τους διαφορές, χαιρόμαστε βέβαια που επιτέλους αντιλαμβανόμαστε όπως οι ενήλικοι τον κόσμο, ωστόσο αργότερα, πολύ αργότερα, και μόνο αν βοηθήσει η εμπειρία της ζωής, θα μπορέσουμε να διακρίνουμε τις λεπτές αποχρώσεις, τα ασαφή όρια των πραγμάτων, την αβέβαιη ισχύ των πεποιθήσεων.
Η αντίστοιχη συλλογική πνευματική ενηλικίωση προϋποθέτει την αστική ανάπτυξη, αυτό που συνέβη στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και πολύ πιο εκτεταμένα μετά την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό στη δύση. Οι αγροτικές και γραφειοκρατικές κοινωνίες εδραίωσαν μονολιθικούς δογματισμούς, ιερατεία και καθεστώτα, πυραμίδες και μούμιες, αντίθετα, οι κοινωνίες των αστών, των εμπόρων και των βιοτεχνών, αμφισβήτησαν, διερωτήθηκαν (φιλοσοφία), έθεσαν σε διαρκή ερώτηση τους θεσμούς τους (δημοκρατία), διατύπωσαν το αίτημα της χειραφέτησης του ατόμου. Αν ένας ηθικολόγος ή δογματικός ιδεολόγος επισκεπτόταν την κλασική Αθήνα, θα αμφισβητούσε τη δημοκρατία και την ισονομία λόγω των δούλων, την ευνομία παρακολουθώντας μια οποιαδήποτε συνέλευση της εκκλησίας του δήμου, την τέχνη της πόλης λόγω της κινητικότητας των ρυθμών της, και οπωσδήποτε θα στηλίτευε την κατάπτωση των ηθών της και μόνο από τη θεματολογία στο δράμα, την τραγωδία ή την κωμωδία.
Πρέπει να ήμουνα γύρω στα δέκα, όταν στην ουρά του ταχυδρομείου δυο θέσεις μπροστά από μένα ένας τουρίστας από Αθήνα, εμφανώς ομοφυλόφιλος, με το που φτάνει στο γκισέ για τα γραμματόσημα ακούει το σαρκαστικό κράξιμο του υπαλλήλου τάχα για τη δυνατή κολόνια που φόραγε, ο κραγμένος εννοείται δεν πτοήθηκε, του απάντησε. Κάποια άλλη στιγμή, εντούτοις, σε κεντρικό μαγαζί του νησιού, θα έβλεπα τον καταστηματάρχη, έναν καθόλα αξιοπρεπή κύριο, όλο ευγένεια, δουλικότητα σχεδόν, να εξυπηρετεί τον ίδιο ομοφυλόφιλο, αλλά και τη στιγμιαία εκείνη αδιόρατη γκριμάτσα συστολής του εμπόρου, τα χέρια του επίσης που σαν να ξεχαστήκαν στον αέρα, με το που αντιλήφθηκε ότι είχα σταθεί και τον παρατηρούσα. Βεβαίως τον έμπορο και το στιγμιότυπο, την αξία του να συνειδητοποιείς ότι εκπίπτεις, (όπως το εκλάμβανε ο ίδιος ο συγκεκριμένος άνθρωπος), τα εκτίμησα πολύ μεγαλύτερος.
Ο δοκησίσοφος, ο ξερόλας που λέμε στην ομιλουμένη, είναι ένας καθηλωμένος στη νοητική εφηβεία δογματικός. Ιδεοληπτικός και ηθικολόγος μαζί. Αυξήθηκαν πάρα πολύ αυτοί οι τύποι στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια. Και δεν είναι απλώς γραφικοί. Πιάστε την άκρη του βλέμματός τους, ερεθίστε τους λίγο και θα δείτε, τα μυαλά τους είναι γεμάτα φωνές, σύγχυση και αρνητικά συναισθήματα.
Κλεισμένοι σε μια οικονομία - φούσκα, με την ιδεοληπτική και ηθικολογική άρνηση της ελεύθερης οικονομίας, με το δικό τους μερίδιο στα ελλείμματα, καθηλωμένοι στη μίζερη τηλεθέαση και τη λειψή ζωή, στο τέλος δεν τους έμεινε παρά να ξαμολάνε κουβέντες κι άναρθρες κραυγές, σάλια, μορφασμούς και χειρονομίες. Τα μαντρωμένα στο μυαλό τους, τα ξενηστικωμένα σκυλιά που αναρωτιόμουν πότε και πού είχα ξαναδεί. Βρίζουν, ανεβάζουν τη φωνή, δεν ακούνε, πιάνονται από μια λέξη κι ωρύονται έξαλλοι, λιβελογραφούν στο διαδίκτυο, τους φταίνε όλοι και όλα.
Είμαστε αδύναμοι, ασυνεπείς, ατελείς. Το ίδιο και οι θεσμοί μας. Κι ευτυχώς γιατί δεν υπάρχει κανένας άλλος λόγος να κάνει τη ζωή μας συναρπαστικότερη.
