Πριν λίγες Κυριακές, η ΔΕΗ έκανε έργα στη γειτονιά μας. Είχαν ενημερώσει με τα γνωστά θυροκολλημένα χαρτάκια στην πόρτα πως θα κοβόταν το ρεύμα από τις 8 το πρωί ως τις 5 το απόγευμα. Μια μέρα σχεδόν. Το είδα αλλά δεν το αξιολόγησα. Ή, μάλλον, το αξιολόγησα με τον τρόπο μου, αδιάφορα, σαν να μη με ακουμπούσε.
Σάββατο βράδυ προς Κυριακή δεν έκανα καμία πρόβλεψη, πέραν του να ζεστάνω νερό για μπάνιο. Έτσι το πρωί, όταν ξύπνησε το σπίτι, δεν μπορούσα να κάνω ούτε τα βασικά. Το μπάνιο δεν είχε φως. Ο κλιματισμός δεν δούλευε. Για πρωινό καφέ ούτε λόγος. Ο Οδυσσέας γκρίνιαζε που δεν μπορούσε να δει τηλεόραση τη μόνη ώρα της εβδομάδας που του επιτρέπεται – και που την περιμένει πώς και πώς. Το τηλέφωνό μου έπνεε τα λοίσθια, καθώς έμενε από μπαταρία. Σε ένα μισάωρο, η γκρίνια είχε φτάσει στο φόρτε της. Μιζέρια, έλλειψη καφεΐνης κι αδυναμία διαχείρισης του κυριακάτικου πρωινού. Αποθαρρυμένοι ντυθήκαμε και βγήκαμε για βόλτα, πρωινό έξω και αναγκαστική μετακίνηση στο γραφείο για να «ισιώσουμε». Για μια επίφαση κανονικότητας.
Όλη τη μέρα γυρνούσε στη σκέψη μου η αναστάτωση από αυτήν την αλλαγή. Η τομή στο συνηθισμένο και η εξάρτηση από κάτι τόσο καθημερινό, τόσο σύμφυτο με τη ζωή όπως την ξέρουμε, που δεν το αξιολογείς καν, το θεωρείς δεδομένο. Σκεφτόμουν με έναν νέο τρόπο –αυτόν που αποκτάς μετά από μια δυσκολία και πολύ γρήγορα ξεχνάς όταν αυτή αποκατασταθεί– τι σημαίνει αυτό, το αυτονόητο. Και τι σημαίνει να μην το έχεις για λίγο. Πολύ περισσότερο, για πολύ…
Λίγες μέρες μετά, μπήκε στη δημόσια συζήτηση το θέμα της επανασύνδεσης των κομμένων παροχών. Αποσπασματικά –όπως συνήθως συμβαίνει– και εξόχως λαϊκίστικα. Με μεγαλοστομίες, μαξιμαλισμούς και έλλειψη σχεδιασμού. Με έναν τρόπο που φανερώνει απουσία γνώσης και γνώμης, μα βασίζεται στο απλουστευτικό «μοιάζει-καλό-ας-το-υποστηρίξω». Με εξαγγελίες και με την μη υλοποίησή τους –αδόκιμα, την «κωλοτούμπα»– στη συνέχεια, όταν ο αρχικός στόχος του εντυπωσιασμού έχει επιτευχθεί.
Κάπου τότε, μια φίλη δημοσιογράφος έκανε ένα ρεπορτάζ για όσους ζουν χωρίς ρεύμα. Αναστατωμένη από όσα είδε, θέλησε να μιλήσουμε γι’αυτά, για το παράλογο της συνθήκης που συχνά ισχύει αν πας ένα μόλις βήμα πίσω από τη βιτρίνα. Για οικογένειες που από καιρό μεγαλώνουν παιδιά χωρίς ρεύμα, στο σκοτάδι. Για ένα σπίτι στο Πέραμα όπου έξι άτομα, ανάμεσά τους μια γυναίκα τυφλή, συμβιώνουν εξ ανάγκης, σε μια σκοτεινή εξαθλίωση. Και για άλλα. Για ηλικιωμένους που στο τέλος της ζωής τους βρίσκονται τσακισμένοι, σε θέση δυσανάλογη του κόπου και της προσπάθειας δεκαετιών, επαίτες για τα στοιχειώδη. Για παιδιά που έξω από το σχολείο παρακαλούν για ένα πορτοκάλι…
Εικόνες που αθροίζουν σε όσα πια πολλοί από εμάς ξέρουν εξ ιδίων. Όσα ξέρουμε από ένα πέρασμα στην πόλη κι από ιστορίες για πρόσωπα που ξεφεύγουν από την αρχετυπική εικόνα του «προβληματικού», πλησιάζοντας, σταθερά κι οδυνηρά, τον μέσο άνθρωπο. Τον αλλοτινό άνθρωπο της προσπάθειας, όχι τον παρία. Τον αλλοτινό εργαζόμενο, όχι τον εξαρτημένο. Τον κανονικό άνθρωπο.
Δίπλα σε όλα αυτά, η χώρα καμώνεται πως προχωρά. Με «success story» και με προεδρίες, με κραυγαλέες ιστορίες για μίζες κι εξοπλιστικά, με όλο και συχνότερες αντεγκλήσεις «περί όνου σκιάς» στο κοινοβούλιο. Με συνεχιζόμενες εκπτώσεις σε πολιτικό θάρρος και πρόταση. Με απίθανες ανακυκλώσεις σε πολιτικά αποβράσματα. Με μέχρι πρότινος αδιανόητες μετακινήσεις εξίσου αδιανόητων «τύπων» από σχηματισμό σε σχηματισμό. Και με μια σταθερή πορεία προς τις εκλογές -κάποιες ορατές και δρομολογημένες, άλλες φημολογούμενες. Με έναν θεωρητικό διάλογο που συνεχίζει να διεξάγεται ερήμην της χώρας και των αναγκών της, αγνοώντας και συχνά κοντράροντας τον κόσμο της. Χωρίς πειστικές εναλλακτικές και χωρίς ορατές διεξόδους. Με μια αδύναμη Κυβέρνηση και μια σαθρή αντιπολίτευση. Με ακραίους σχηματισμούς που δεν συγκινούν, με –φευ– αδύναμες ενδιάμεσες προτάσεις, με νέα σχήματα που πασχίζουν να διασώσουν το παλιό και να το βαφτίσουν «νέο», εξυπηρετώντας έναν κύκλο ημέτερων και τα συμφέροντά του ως το τελευταίο στάδιο της πτώσης. Με μια απογοήτευση που εύλογα μεγαλώνει καθώς ο πολιτικός χρόνος τελειώνει. Με την ιδέα πως λίγα, ελάχιστα μπορούν να γίνουν. Και με τη σταθερή πίστη πως για όλα αυτά κάτι πρέπει να γίνει. Κάτι πρέπει να κάνουμε.
12°
