Xωρίς μάθημα Ιστορίας καλύτερα

«Για μας η Ιστορία δεν πρέπει να έχει κοινωνιολογικό χαρακτήρα, πρέπει να έχει ένα χαρακτήρα διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης» διακήρυξε (υποθέτω φουσκώνοντας από εθνική υπερηφάνεια) η υπουργός της Παιδείας, η Νίκη η Κεραμεώς, αποκλείοντας, με το καλημέρα της θητείας της, την πιθανότητα το μάθημα της Ιστορίας να έχει χαρακτήρα εκμάθησης της Ιστορίας, γεγονός που θα πρέπει να μας κάνει να σκεφτούμε σοβαρά την πιθανότητα κατάργησης του.  

Με δεδομένο ότι μια Ιστορία που σκοπός της δεν θα είναι η Ιστορική αλήθεια αλλά η «διαμόρφωση εθνικής συνείδησης» είναι για την Ιστορική επιστήμη ό,τι το ξεμάτιασμα για τη Ιατρική, ομολογώ ότι δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να κοροϊδευόμαστε και να ονομάζουμε το μάθημα, το οποίο θα διαμορφωνει την εθνική συνείδηση, «Ιστορία». Στο κάτω κάτω υπάρχουν πολύ ωραίοι τίτλοι που ταιριάζουν πολύ καλύτερα σ’ αυτή την προσπάθεια. «Αγάπη για την Ελλάδα», «Πατριδολαγνεία», «Φραπόγαλο» είναι μόνο λίγα από τα ονόματα που περιγράφουν με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια το αντικείμενο του μαθήματος έτσι όπως το επιθυμεί η Υπουργός.

Για να ηρεμήσω κάποιους ευερέθιστους συμπολίτες που έχουν ήδη πολύ αναπτυγμένη την εθνική τους συνείδηση, να πω ότι (τουλάχιστον στις δύο πρώτες παραγράφους) δεν λέω κάτι για την ανάγκη διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης. Απλώς γράφω ότι η διαμόρφωση αυτή δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την Ιστορία, μια επιστήμη από την οποία αν αφαιρέσεις την πραγματικότητα και την αλήθεια (αδιάφορες και οι δυο για την εθνική συνείδηση) αυτό που έχεις είναι η προπαγάνδα.

Καταλαβαίνω ότι σε πολλούς συμπολίτες αρέσει η προπαγάνδα, αρκεί φυσικά να οφελεί τις δικές τους ψυχολογικές ανάγκες. Οι κομμουνιστές π.χ. λάτρευαν (και ακόμα λατρεύουν) την σοβιετική προπαγάνδα ακριβώς επειδή επιβεβαίωνε την ψυχολογική τους ανάγκη να υποστηρίζουν μια ιδεολογία που μπορεί να επιβληθεί μόνο δικατορικά. Ακόμα κι αν δεν αξιολογήσω την ανάγκη τους αυτή, ξέρω καλά ότι αυτό που νόμιζαν για Ιστορία, μόνο Ιστορία δεν ήταν. Ομοίως, ακόμα κι αν δεν αξιολογούσα  την ανάγκη για διαμόρφωση εθνικής συνείδησης (ή ακόμα κι αν την αξιολογούσα θετικά), για Ιστορία δεν θα την μπέρδευα και θα καταλάβαινα ότι μιλάμε για προπαγάνδα με τον ίδιο τρόπο που καταλαβαίνω ότι το μάθημα των «Θρησκευτικών» δεν είναι μάθημα θρησκειών αλλά ορθόδοξη κατήχηση. Με λίγα λόγια το μάθημα που η Κεραμέως θέλει να διδάσκεται στα σχολεία, ακόμα κι αν είναι απαραίτητο, Ιστορία δεν είναι.  

Αν,τώρα, αξιολογούσα την ανάγκη για διαμόρφωση εθνικής συνείδησης θα έπρεπε πρώτα να εξηγήσω ότι οι ανάγκες του 21ου αιώνα είναι πολύ διαφορετικές από τις ανάγκες του 19ου και του 20ου, μετά θα έλεγα πως τίποτα, ούτε η αγάπη για την πατρίδα, δεν μπορεί να βασίζεται στο ψέμα και ακόμα πιο μετά θα έπρεπε να επιχειρηματολογήσω για τους λόγους για τους οποίους πιστεύω ότι η προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη της κοινωνικής συνείδησης και της εμπέδωσης του σεβασμού στους κανόνες και όπως καταλαβαίνετε θα έχανα τον χρόνο μου. Όπως, άλλωστε, όλοι οι κάτοικοι της ωραιότερης χώρας του κόσμου γνωρίζουμε, η εθνική μας συνείδηση είναι μάλλον εχθρική απέναντι και στην κοινωνική συνείδηση και στον σεβασμό στους κανόνες.

Κατά συνέπεια δεν θα επιχειρηματολογήσω εναντίον της απόπειρας της υπουργού της Παιδείας να φτιάξει ένα μάθημα που θα ήταν πολύ χρήσιμο πολλές δεκαετίες πριν, αλλά θα την παρακαλέσω τουλάχιστον να μην το πεί Ιστορία. Να καταργήσει το μάθημα της Ιστορίας και να το αντικαταστήσει με αυτό που επιθυμεί στο οποίο θα είναι καλό να δώσει και ένα όνομα το οποίο θα ταιριάζει με το περιεχόμενο. Αν επιμένει ότι οι μαθητές δεν χρειάζεται να μαθαίνουν Ιστορία τουλάχιστον ας μην τους αφήσει με την ψευδαίσθηση ότι την μαθαίνουν. Και μπράβο της.

Υ.Γ. – Παρακαλώ, αν σώνει και καλά πρέπει να σχολιάσετε, αποφύγετε επίκληση άρθρων του Συντάγματος. Εκτός αν δεν σας πειράζει να μοιάζετε με τους συντηρητικούς συμπολίτες που είναι κατά της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων και χρησιμοποιούν  το επιχείρημα «μα το απαγορεύει το Σύνταγμα».

Υ.Γ.2 - Φαντάζομαι πως είναι κατανοητό ότι αυτά που γράφω δεν αφορούν την Ιστορία που μαθαίνουν τα παιδιά του δημοτικού. Εκεί η μανιχαιστική απλοποίηση ενδεχομένως να είναι και απαραίτητη. Όμως, αν για το 10 ετών παιδάκι οι γκρίζες αποχρώσεις είναι ακατανόητες, για έναν μαθητή Λυκείου η ανακάλυψη και η εμπέδωση τους είναι απολύτως απαραίτητη.