Ο Αντουάν ονειρεύεται τον ωκεανό

Κανένα εξώφυλλο, όσο όμορφο και αν είναι, δεν μπορεί να εξασφαλίσει στον αναγνώστη ότι θα απολαύσει και το βιβλίο. Το ίδιο συμβαίνει με την πρωτοχρονιά. Όσο και αν το γλεντήσαμε, όσο ωραία και αν περάσαμε, δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι θα μας πάει καλά ο χρόνος. Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Πρόσφατα, πέτυχα σε ένα περιοδικό μια φωτογραφία, τραβηγμένη στο Παρίσι την πρωτοχρονιά του 1914. Έδειχνε μια μεγάλη παρέα νέων ανδρών που σήκωναν τα ποτήρια τους προς τον φωτογράφο. Έμοιαζαν πολύ χαρούμενοι και γεμάτοι προσμονή για το μέλλον. Λίγους μήνες μετά ξεκίνησε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος και οι αισιόδοξοι νεαροί της φωτογραφίας βρέθηκαν στη λάσπη των χαρακωμάτων.

Η ζωή λοιπόν είναι απρόβλεπτη –και για το καλό και για το κακό. Επίσης, είναι κάπως μικρή και ο χρόνος συχνά μοιάζει να τρέχει πιο γρήγορα και από τον Γιουσέιν Μπολτ. Όταν ήμουν παιδί οι εφημερίδες έκαναν εκτενή αφιερώματα για το πώς θα είναι η ζωή μας το μακρινό 2000. Τώρα έχουμε φτάσει στο 2014 και συχνά αναρωτιέμαι αν αυτό συνέβη εν αγνοία μου. Παράλληλα τρέχουμε και εμείς. Άλλοτε επιτοπίως σαν τα χάμστερ στην πλαστική ρόδα, άλλοτε σε ατέλειωτους κύκλους σαν τους δρομείς μέσα στα κουλουάρ και άλλοτε ευθεία μπροστά σαν τους μαραθωνοδρόμους. (Κάποιες φορές μάλιστα τρέχουμε και προς τα πίσω λες και κάποιος έχει πατήσει το rewind στο τηλεκοντρόλ).

Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, η ζωή είναι και δύσκολη, ενώ πολλές φορές (έκπληξη!) μπορεί να γίνει ακόμη και θλιβερή. Αυτό οι περισσότεροι δεν το γνωρίζαμε από την αρχή. Μας το είχαν αποκρύψει ή μας το έλεγαν συγκαλυμμένα, με υπονοούμενα στα οποία εμείς προτιμούσαμε να μην δίνουμε σημασία. Στην πορεία, πάντως, θέλοντας και μη το συνειδητοποιήσαμε –άλλοι με τον εύκολο και άλλοι με τον δύσκολο τρόπο. Όταν το αποδεχτήκαμε, τα πράγματα έγιναν σαφώς καλύτερα. Άλλωστε, η σχετική σπανιότητα με την οποία εμφανίζονται μπροστά μας οι πραγματικά ευτυχισμένες στιγμές, τους δίνει μια αξία που δεν θα την είχαν αν ήταν στα πόδια μας σε κάθε βήμα.

Τέλος, η ζωή είναι και παράξενη. Μάλιστα, αυτή της η παραξενιά κρύβεται στα πιο συνηθισμένα πράγματα. Οι καθημερινές τελετουργίες, οι ανούσιες συνήθειες, οι προκατασκευασμένες κουβέντες, οι επινοημένες ανάγκες... Όλο αυτό το παράδοξο οπλοστάσιο που πάνω του βασιζόμαστε για να την βγάζουμε καθαρή, εκτός που αντιβαίνει στην φύση μας, καταφέρνει να μας στερήσει και κάποιες από τις, λίγες έτσι κι αλλιώς, ευτυχισμένες στιγμές.

Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος τι προσπαθεί να πει αυτό το κάπως μεθυσμένο, ελαφρώς ασυνάρτητο και σίγουρα επηρεασμένο από το πνεύμα των ημερών, κείμενο. Ίσως το προφανές: ότι αυτή η μικρή, απρόβλεπτη, παράξενη και δύσκολη ζωή, είναι η μόνη που έχουμε. Και για αυτό είναι κρίμα να την ξοδεύουμε τρέχοντας επιτόπου σαν τα αιχμάλωτα χάμστερ ή προς τα πίσω σαν τους κωμικούς του βουβού κινηματογράφου.

Καλύτερα να τρέχουμε με τον τρόπο του Αντουάν Ντουανέλ, του ήρωα στα «400 χτυπήματα» του Τριφό. Ο Αντουάν ονειρεύεται να δει κάποτε τον ωκεανό. Η ζωή όμως του επιφυλάσσει πολλές δυσκολίες, πολλά χτυπήματα. Στο τέλος της ταινίας θα αποδράσει από ένα αναμορφωτήριο, θα φτάσει τρέχοντας σε μια μεγάλη αμμουδιά και σύντομα τα πόδια του θα πλατσουρίζουν στα νερά του ωκεανού. Το μέλλον του εξακολουθεί να είναι αβέβαιο και σκοτεινό. Όμως, το όνειρό του έχει γίνει πραγματικότητα. Τίποτα παραπάνω δεν χρειάζεται να ειπωθεί. Για αυτό, ο Αντουάν απλά θα γυρίσει και θα μας κοιτάξει στα μάτια.

Καλή απρόβλεπτη χρονιά σε όλους.