Λευκές νύχτες, μαύρα μυαλά

Τα δελτία ειδήσεων λένε ότι η λευκή νύχτα του Σαββάτου πέτυχε. Ο κόσμος πλημμύρισε το Σύνταγμα. Δε βγήκα αμέσως έξω μόλις τέλειωσε το δελτίο, περίμενα να πάει δέκα, να δω με τα μάτια μου όχι μόνο αν έπιασε η ιδέα αλλά και πόσο θα κρατήσει, για πόση ώρα έχει δυναμική. Και μέχρι το πρωί να ήτανε, πάλι κόσμο θα είχε.

Μένω στο κέντρο. Το ξέρω πολύ καλά, από το μεσημέρι του Σαββάτου που κλείνουν σιγά-σιγά τα μαγαζιά, ερημώνει. Το βράδυ που κατεβαίνω για εφημερίδες, η Ακαδημίας είναι έρημη, την διασχίζει ένα άδειο ταξί, η Βουκουρεστίου σκοτεινή, στο Σύνταγμα λίγος κόσμος στα McDonalds. Αυτό το Σάββατο δεν μπορούσες να διασχίσεις την Ερμού, η πλατεία ήταν γεμάτη, στους γύρω δρόμους καφέ κι εστιατόρια ανοιχτά, γεμάτα κόσμο. Η Αθήνα μ' ένα τρόπο δήλωσε ότι είναι ζωντανή για τις γιορτές, ότι το κέντρο της πόλης λειτουργεί, ότι ο κόσμος θέλει ξανά να ζήσει την πόλη του, να βγει έξω, να περπατήσει, να χαζέψει, να κάνει δώρα, να ψωνίσει.

Οι ειδήσεις λένε ότι μισό εκατομμύριο κόσμος κατέβηκε αυτό το Σαββατόβραδο στο κέντρο. Μπήκε στα μαγαζιά, ψώνισε, όλοι κρατούσαν σακούλες, είναι ψέμα ότι ο κόσμος μόνο κοιτάζει, όλοι κάτι πήραν, έστω έναν καφέ. Το θέμα είναι να επανέλθει η φυσιολογική ζωή.

Πέτυχε κι ας έγινε βιαστικά, με το φόβο, μέχρι την τελευταία στιγμή. Τα μεγάλα μαγαζιά δεν άνοιξαν, φοβήθηκαν μήπως γίνουν επεισόδια. Πρόλαβαν να κάνουν μόνο μερικές εκδηλώσεις και χάπενιγκ γύρω από το Σύνταγμα. Την άλλη φορά θα είναι πιο οργανωμένα, θα δημιουργηθούν 2-3 ακόμα κέντρα, ένα στο Κολωνάκι, ένα στην Πατησίων, το αθηναϊκό κέντρο θα ζωντανέψει.

Όλοι χάρηκαν μ' αυτή την απροσδόκητη βραδιά που συγκέντρωσε τόσο κόσμο μια κρύα νύχτα με βροχή. Την άλλη φορά θάναι πολύ καλύτερα. Ο κόσμος μαθαίνει με το παράδειγμα. Βλέπει και πείθεται. Ήδη με τις δύο προηγούμενες ανοιχτές Κυριακές βγήκαν κάποια συμπεράσματα. Τώρα ήθελαν ν' ανοίξουν κι αυτή την Κυριακή, την τελευταία του χρόνου. Αυτοί που φώναζαν «ποτέ την Κυριακή» τώρα ζητούσαν ν' ανοίξουν μια Κυριακή επιπλέον. Η ανατολική Αθήνα, πολλές πόλεις στην Ελλάδα, άνοιξαν και αυτή την Κυριακή. Οι δύσπιστοι πείστηκαν. Οι ίδιοι που αντιδρούσαν τώρα ζητούσαν ν' ανοίξουν.

Γιατί ανοιχτά μαγαζιά με κόσμο, με μια είσπραξη επιπλέον, σημαίνουν λιγότερα λουκέτα το 2014. Λιγότερες απολύσεις. Σημαίνει ότι αυτοί που κάνουν part time μεροκάματα στη διάρκεια της βδομάδας για να συμπληρώσουν τα ρεπό των μόνιμων θα κερδίσουν μερικές μέρες παραπάνω, θα γίνουν σχεδόν full time. Σημαίνει, αν πάνε καλά τα πράγματα, καινούργιες προσλήψεις.

Μετά άνοιξα το Facebook. Κάτω από τη χαρούμενη είδηση, υπήρχαν όπως πάντα τα δυστυχισμένα σχόλια. Αυτοί που δεν θέλουν να δουν τη πραγματικότητα, δεν τους ενδιαφέρει. Εγκλωβισμένοι στη θυματοποίηση, στον μιζεραμπιλισμό, εύχονται, νομίζεις, να πάνε όλα χάλια, να καταστραφούμε, για να επιβεβαιωθούν. Ο κόσμος ήταν στους δρόμους, χαρούμενος, κι αυτοί στο πληκτρολόγιο έγραφαν «κτήνη, ζώα, ψωνίστε γίδια, μέχρι να γίνετε δούλοι». Οι εικόνες έδειχναν γεμάτους δρόμους, γεμάτα μαγαζιά, κι αυτοί έγραφαν ότι το πρόβλημά μας δεν είναι τα ωράρια αλλά τα λεφτά.

Αρχίζει πια η πραγματικότητα να επιβεβαιώνει ή να διαψεύδει όλα τα λόγια που καθένας λέει εύκολα στον αέρα. Ήταν η πρώτη φορά φέτος που αυξήθηκε ο τουρισμός, που έμειναν 2-3 δις παραπάνω στη χώρα από πέρυσι. Γιατί πρώτη φορά δεν καίγαμε την Αθήνα όπως το 2010 και το 2011, δεν κάναμε κάθε μήνα εκλογές που απειλούσαν να μας στείλουν έξω από την Ευρώπη και το ευρώ όπως το 2012. Και γι' αυτό μέχρι τον Νοέμβριο έφταναν τουρίστες στην Ελλάδα.

Δούλεψαν τα ξενοδοχεία, δούλεψαν τα εστιατόρια, μπήκαν λεφτά στη χώρα. Λεφτά που δεν τα είχαμε. Χτες υπογράφτηκε η πρώτη συλλογική σύμβαση εργασίας που προέβλεπε αυξήσεις στους ξενοδοχοϋπαλλήλους. Μικρή αύξηση αλλά για πρώτη φορά μετά από 4 χρόνια κατρακύλας των μισθών. Η ζωή την επέτρεψε αυτή την αύξηση, η πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι εδώ μπροστά στα μάτια μας, η ζωή αποδεικνύει τι πρέπει να κάνουμε. Δυστυχώς ένα τμήμα της κοινωνίας μας δεν θέλει να την ακούσει. Αυτά τα σχόλια στο FB δίπλα στις εικόνες της κοσμοπλημμύρας έδειχναν πόσο δύσκολη θα είναι η προσπάθεια της ανόρθωσης.

Είναι ελκυστικός ο ρόλος του μόνιμου θύματος. Σε απαλλάσσει από ευθύνες, από προσπάθεια. Το βλέπουμε κάθε μέρα στην προσωπική μας ζωή. Άνθρωποι μόνιμα οργισμένοι, με πρόσωπο συσπασμένο, με σφιγμένα χείλη, ψάχνουν έναν φταίχτη. Δεν θέλουν να φτιάξουν τη ζωή τους, ψάχνουν κάποιον ένοχο να κατηγορήσουν.

Χάσαμε 4 χρόνια με αδιέξοδες προσπάθειες να διατηρήσουμε το πεθαμένο μοντέλο, τις χρεοκοπημένες συνήθειες, να αρνηθούμε την πραγματικότητα. Τώρα η ζωή ξαναρχίζει από την αρχή. Οι φοβισμένοι, οι γκρινιάρηδες, τα media της καταστροφολογίας, οι πολιτικοί του λαϊκισμού θα συνεχίσουν έτσι όπως έκαναν πάντα. Μόνο αυτό ξέρουν να κάνουν. Να αναγγέλλουν δεινά και να πουλάνε φόβο για να διατηρήσουν τα κεκτημένα. Τα δικά τους κεκτημένα. Μόνο η ζωή μπορεί πια να τους διαψεύσει, όχι τα λόγια. Όλα έχουν ειπωθεί. Τώρα μιλάει η δύναμη της πραγματικότητας. Και το περασμένο Σάββατο αποδείχτηκε ότι υπάρχει μια κοινωνία παρούσα, που θέλει να ζήσει, όχι να μιζεριάζει.