«Ο χώρος του Κέντρου», έγραφε το 1951 ο Μωρίς Ντυβερζέ, «είναι από τη φύση του προορισμένος να διασπάται, να διαιρείται, να ανασχηματοποιείται πολυτεμαχιζόμενος, συνήθως δε να κονιορτοποιείται». Από την άλλη, όμως…
Το νέο πολιτικό τοπίο, στη «μεταμακάρια» φάση όπου εισήλθε η χώρα μας από το 2009, έτος βίαιης προσγείωσης στην κακοτράχαλη και βραχώδη γη της πραγματικότητας, κυριαρχείται από δύο πόλους, αν όχι ολοσχερώς ακραίους, πάντως ακραίας ανεπάρκειας. Από τη μια, μια ΝΔ, η οποία -αφού με την αντιμνημονιακή της αμετροέπεια και τις δημαγωγικές υπερβολές κατά την αντιπολιτευτική της περίοδο έδωσε αυτόνομη κομματική υπόσταση στην υπερεθνικιστική, αντιμνημονιακή, λαϊκιστική έως και γραφική της πτέρυγα- σήμερα ισορροπεί, ή μετεωρίζεται, ανάμεσα αφενός μεν στην ανέμπνευστη διαχείριση της επώδυνης πραγματικότητας αφετέρου δε στις επικίνδυνες εμπνεύσεις της λαϊκής της βάσης (η οποία δεν δυσκολεύεται να συνδυάζει τα υπερδεξιά της ένστικτα με τα παραδοσιακά ιδανικά του κομματικού πελατειασμού, την προσοδοθηρία και τη θεσιθηρία). Από την άλλη, ένα ακροαριστερό έως αριστερίστικο πολιτικό μόρφωμα, στους κόλπους του οποίου η -αντιπολιτευτική προς την πραγματικότητα- ακραία βουλησιαρχία συνυπάρχει άνετα με το όραμα της «παλαιοπασοκικού τύπου» κομματικής εκπόρθησης με γιουρούσι του κράτους, για βόλεμα και προς όφελος των ημετέρων (με τους αγνούς ιδεαλιστές να είναι μειοψηφικοί, αλλά απείρως πιο επικίνδυνοι από τους ιδιοτελείς καιροσκόπους). Παράλληλα και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, δεξιά του δεξιού πόλου του νεοπαγούς κομματικού διπόλου αναπτύσσεται η πιο κοντινή στο φασισμό ακροδεξιά της υφηλίου, αριστερά δε του αριστερού επιβιώνουν οι παγκοσμίως πιο πούροι νοσταλγοί του σταλινισμού, οι αρνητές του αναγόμενου στον Διαφωτισμό δυτικού προσανατολισμού της χώρας, καθώς και αριστεριστές που δεν αρνούνται καμιά μορφή αντισυστημικής πάλης.
Αυτή, λοιπόν, η νέα πολιτική μας γεωγραφία –και ο συνακόλουθος συνολικός φυγοκεντρισμός του πολιτικού μας συστήματος- κάνει πάρα πολλούς αναλυτές να διαπιστώνουν το πολιτικό κενό στο χώρο του κέντρου. Αρκετοί από αυτούς, δε, όπως η πολυσυζητημένη ομάδα των «58», προσφέρονται χωρίς προσωπική ιδιοτέλεια να καλύψουν το κενό. Θα το επιτύχουν; Χωρίς να το αποκλείω απολύτως, προσωπικά το θεωρώ απίθανο για μια σειρά από λόγους.
Πρώτον, γιατί, η διαχείριση ανθρώπων και κοινωνιών είναι απείρως δυσχερέστερη της χρήσης του χηνόφτερου ή της μελέτης σε συνθήκες εργαστηρίου. Συνακόλουθα, τόσο παρ’ ημίν όσο και διεθνώς, σπανίως βρίσκουν ευρεία κοινωνική απήχηση οι κινήσεις διανοουμένων.
Δεύτερον, διότι η δεινοπαθούσα ελληνική κοινωνία ζητάει για τα προβλήματά της απαντήσεις, απλές, λυσιτελείς και ταχείες, τέτοιες δε δεν υπάρχουν. Επιπρόσθετα, από τη φάση των οδυνών που προκαλεί η συνειδητοποίηση της νοσηρότητας μιας κατάστασης μέχρι τη φάση των ωδινών που δημιουργεί η γέννηση του νέου η απόσταση είναι τεράστια. Και οι αντοχές των διανοούμενων αμφίβολες.
Τρίτον, διότι οι 58, ρεαλιστικά, εύλογα και χωρίς μικροναπολεόντεια σύνδρομα, επιδιώκουν τη συστράτευση στην πορεία για την Ανόρθωση του μη φθαρμένου τμήματος του παλιού πολιτικού κόσμου που κινείται εντός του ιδεολογικού φάσματος του οποίου επιδιώκουν την πολιτική έκφραση. Ο αρνητισμός και ο απορριπτισμός, όμως, της ελληνικής κοινης γνώμης προς οτιδήποτε προέρχεται από το χθες –κακώς, ίσως, διότι συνιστά τρόπο μετάθεσης των ευθυνών της κοινωνίας- είναι απόλυτος και χωρίς διαφοροποιήσεις.
Τέλος, δε, τέταρτον, επειδή, όπως έλεγε ένας ρώσος νομπελίστας, «δυστυχώς η βλακεία αθροίζεται, η ευφυΐα όχι». Δύσκολα, λοιπόν, δεν θα εμφανιστούν στους κόλπους των 58 φαινόμενα τριβών. Η διανόηση άλλωστε τρέφεται από την αμφισβήτηση, πρωτίστως μάλιστα την εσωτερική.
Τίποτε, όμως, από τα προαναφερόμενα δεν αφαιρεί τη χρησιμότητα της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας. Όχι μόνο επειδή αυτή σε κάθε περίπτωση, ως κεντρομόλος, προσθέτει έρμα στο πολιτικό μας σύστημα. Ούτε μόνον διότι, εάν οι 58 αποτύχουν να δώσουν τελεσφόρες και σωστές απαντήσεις, είναι πάντως βέβαιο πως θα συνεισφέρουν σωστά και χρήσιμα ερωτήματα. Αλλά και γιατί, σε κάθε περίπτωση, καλύπτουν ένα πολύ σημαντικό –άλλου είδους- πολιτικό κενό: αυτό της ποιότητας! Πράγματι…
Ποτέ άλλοτε η δημόσια ζωή του τόπου δεν κυριαρχείτο από ένα τόσο απαίδευτο και χωρίς ιστορική συνείδηση πολιτικό προσωπικό, κυριαρχούμενο από κατ’ εξακολούθηση βιαστές της γλώσσας, ανιστόρητους σε βαθμό ύβρεως πολιτικάντηδες, καθώς και μη εγκρατείς των βασικότερων διεθνοπολιτικών και οικονομικών δεδομένων (ακόμη όμως και των στοιχειωδών λειτουργιών του κράτους). Η πρωτοβουλία των 58, επομένως, φέρνει τουλάχιστον στο προσκήνιο την Ελλάδα όχι μόνο της αντίστασης αλλά και της ποιότητας, κάτι που σε κάποιο βαθμό δικαιώνει την κίνησή τους, έστω και αν προεξοφλείται, ή πιθανολογείται ισχυρά, η –μερική ή ολική- αποτυχία της. Εν πάση περιπτώσει δεν επιτρέπει πια στη διακομματική έκφραση της πολιτικής χυδαιότητας να παίζει άνευ αντιπάλου. Τώρα, βέβαια, πώς –παραμένοντας ίδιοι- θα αντιπαλέψουν τον Καμμένο ο Βούλγαρης, ο Αλιβιζάτος και ο Παγουλάτος, αυτό είναι άλλο θέμα…
18°
