Άσυλο: Τι φέρνει η νέα διάταξη του υπουργείου Παιδείας

Σε δημόσια διαβούλευση έχει τεθεί από χθες, Τρίτη, η διάταξη για το άσυλο, σε νομοσχέδιο με επείγουσες ρυθμίσεις των υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τουρισμού.

Η διάταξη για το άσυλο αντικαθιστά την ισχύουσα από τον «νόμο Γαβρόγλου» (ν.4485/2017) και αναφέρει:

«Ακαδημαϊκές ελευθερίες - Αναβάθμιση της ποιότητας του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος

1. Στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Α.Ε.Ι.) κατοχυρώνεται και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία, η οποία αποτελεί θεσμική εγγύηση της αδέσμευτης και απαραβίαστης επιστημονικής σκέψης, έρευνας και διδασκαλίας.
2. Η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών, προστατεύονται σε όλους τους χώρους των Α.Ε.Ι., έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να τις καταλύσει ή περιορίσει.
3. Εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. οι αρμόδιες αρχές ασκούν όλες τις κατά νόμο αρμοδιότητές τους συμπεριλαμβανομένης της επέμβασης λόγω τέλεσης αξιόποινων πράξεων».

Το άσυλο επί Γαβρόγλου

Η ρύθμιση του ν. 4485/2017 που ψηφίστηκε επί υπουργίας Κωνσταντίνου Γαβρόγλου, επέτρεπε επέμβαση δημόσιας δύναμης καταρχήν για το Πυροσβεστικό Σώμα, και αυτεπαγγέλτως σε άλλες αρχές μόνο σε περιπτώσεις κακουργημάτων και εγκλημάτων κατά της ζωής. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση οι αρχές μπορούσαν να επέμβουν με απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου.

Ειδικότερα, το άρθρο 3 του ν. 4485/2017 όριζε τα εξής:

1. Στα Α.Ε.Ι. κατοχυρώνεται η ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και στη διδασκαλία, καθώς και η ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών. Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται για την κατοχύρωση των δημοκρατικών αξιών, των ακαδημαϊκών ελευθεριών στην έρευνα και στη διδασκαλία, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, την προστασία του δικαιώματος στη γνώση και τη μάθηση έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει.
2. Επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των Α.Ε.Ι. λαμβάνει χώρα σε περιπτώσεις κακουργημάτων και εγκλημάτων κατά της ζωής αυτεπαγγέλτως και σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση μετά από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Οι ως άνω περιορισμοί δεν ισχύουν για το Πυροσβεστικό Σώμα.

Οι πρώτες αντιδράσεις πρυτάνεων για τη νέα διάταξη

Οι πρώτες αντιδράσεις πρυτάνεων είναι θετικές. «Δεν καταργείται κανένα άσυλο», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ χαρακτηριστικά ο νεοκλεγείς πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Νίκος Παπαϊωάννου. «Η ουσία της διάταξης είναι ότι περιφρουρεί απόλυτα αυτό που ονομάζουμε «ακαδημαϊκό άσυλο». Οι δύο πρώτες παράγραφοι ενισχύουν την ακαδημαϊκή υπόσταση ημών», ανέφερε και συμπλήρωσε: «Στην τρίτη παράγραφο, εκφράζεται η διάθεση της Πολιτείας να περιορίσει, σε συνδυασμό με τη δράση των πανεπιστημίων, τις όποιες παραβατικές ενέργειες στους χώρους τους».

«Το άσυλο δε λειτουργούσε», σχολίασε από τη μεριά του ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και μέλος του προεδρείου της Συνόδου Πρυτάνεων, Οδυσσέας Ζώρας και εξέφρασε τη συμφωνία του με τα όσα αναφέρει η διάταξη. Τόνισε, μιλώντας επίσης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι το άσυλο, ως προς τις ακαδημαϊκές ελευθερίες «καταλύετο από το 3% των φοιτητών που θέλουν να ακούν μόνο τη δική τους άποψη». Μάλιστα, αναφέρθηκε στο περιστατικό της επίθεσης κατά του νομπελίστα Τζέιμς Γουάτσον (James Watson) στο Πανεπιστήμιο Πατρών το 2011 και αναρωτήθηκε «ποιος προστατευόταν τότε από το άσυλο;». «Θεωρώ ότι (σ.σ. η διάταξη) κινείται στο πλαίσιο της κοινής λογικής», κατέληξε.

Άλλες διατάξεις του υπουργείου Παιδείας

Επιπλέον του ασύλου, στο σχέδιο νόμου το υπουργείο Παιδείας ρυθμίζει με σχετικές διατάξεις ζητήματα εξασφάλισης πιστώσεων για την πληρωμή αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών, παράτασης της θητείας των εκπαιδευτικών σε πρότυπα και πειραματικά, καθώς επίσης και λειτουργίας ορισμένων νεοϊδρυθέντων τμημάτων ΑΕΙ.

Η διαβούλευση θα είναι ανοικτή μέχρι και την Παρασκευή, 2 Αυγούστου, στις 12:00'.