Πριν μερικές μέρες ακούστηκε στη συνάντηση των 58 το βασικό πολιτικό σύνθημα της Δράσης «πολίτες όχι πελάτες». Χάρηκα να σας πω γι’ αυτό, αλλά το πρακτικό ερώτημα που άμεσα μου γεννήθηκε είναι πώς το καίριο αυτό σύνθημα συνδυάζεται με τον πολιτικό σχεδιασμό του σχήματος το οποίο προωθούν όσοι με καλή πρόθεση ασφαλώς, συμμετέχουν στη συγκεκριμένη κίνηση. Η πολιτική όπως γνωρίζουμε δεν γίνεται στο κενό και η καταδίκη του πελατειακού κράτους, αν γίνει με ταυτόχρονη συνεργασία μαζί του, ακυρώνει την ίδια την ουσία της πολιτικής των μεταρρυθμίσεων.
Θα πει ο αναγνώστης, μα, τώρα, ας είμαστε πραγματιστές. Τίποτε δεν προέρχεται από παρθενογένεση. Ούτε κι εσύ που μιλάς, ούτε κανένας. Ασφαλώς. Δεν αναφέρομαι στην παρθενογένεση. Σημασία έχει –εδώ που έχουμε βρεθεί– προπαντός το παρόν και το μέλλον. Όμως το πρόβλημα με την κυβερνητική πολιτική και την πολιτική των κομμάτων που η «Ελιά» φιλοδοξεί να συνενώσει, είναι ότι ασκούν ακόμα και σήμερα εμπράκτως την πολιτική του «πελάτες όχι πολίτες».
Την πολιτική αυτή, μετά το σχετικό διάλλειμα της κυβέρνησης Παπαδήμου, την επανέφερε η τρικομματική και την προώθησε με τον πιο προκλητικό τρόπο. Είναι το περίφημο 4-2-1 για τη μοιρασιά των θέσεων στο δημόσιο τομέα, μεταξύ ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ.
Για όσους έχουν ασθενή μνήμη να θυμίσω μερικά ενδεικτικά παραδείγματα. Να θυμίσω την ΕΡΤ, όπου 15 μέρες πριν την «μεταρρύθμιση» διορίζονταν –με θητεία μέχρι το 2017, παρακαλώ– κομματικά στελέχη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ στο ΔΣ της ΕΤ3 (για να «διαφυλάξουν» προφανώς! την από το Σύνταγμα επιβαλλόμενη «αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων»). Να θυμίσω ότι μετά τη «μεταρρύθμιση» στη σχετική προκήρυξη της νέας δημόσιας τηλεόρασης, δύο-τρία χρόνια κομματικού διορισμού στην ΕΡΤ θεωρήθηκαν υπέρτερο προσόν από μεταπτυχιακό ή διδακτορικό στο συγκεκριμένο τομέα. Να θυμίσω τα πρόσφατα κατορθώματα του κ. Γεωργιάδη σε ό,τι αφορά τις διοικήσεις των δημοσίων νοσοκομείων, όπου μεταξύ πολλών άλλων κομματαρχών και πολιτευτών, διορίστηκε και διοικητής του νοσοκομείου της Σπάρτης 34χρονη κυρία που δεν έχει τελειώσει ακόμα το μεταπτυχιακό της, έχει ως βασική προϋπηρεσία διδασκαλία σε ΙΕΚ και ως βασικό προσόν θητεία ως μέλος της ΝΟΔΕ Μεσσηνίας. Ή μήπως να αναφερθώ τον μη διορισμό του διοικητή των νοσοκομείων του Λασιθίου, μετά την επίσημη ανακοίνωσή του από την κυβέρνηση, στο πέρας υποτίθεται νομοθετημένης διαδικασίας, για λόγους –όπως ο ίδιος καταγγέλλει, χωρίς κανείς να τον διαψεύδει– αντιδράσεων τοπικών κομματικών παραγόντων.
Σήμερα ο κομματισμός στο κράτος συνεχίζεται, λοιπόν, αδιατάρακτος. Μόνη ουσιαστική διαφορά οι αναλογίες. Το 1-0 των μονοκομματικών αντικαταστάθηκε από το 4-2-1 της τρικομματικής, που αντικαταστάθηκε από το 5-3 της δικομματικής. Για να αποδειχθεί ότι ο κ. Βενιζέλος είναι δεινός διαπραγματευτής (τουλάχιστον σε σχέση με τον κ. Σαμαρά, γιατί όταν δεν έχει μπροστά του τρόικα έχει μια τάση να τη διώχνει πρώτα και μετά να την παρακαλάει να γυρίσει βάζοντας χαράτσια). Όπως είναι και ειλικρινέστατος στα θέματα αυτά. Έχει δημόσια σε συνέντευξή του παραδεχτεί ότι συμμετέχει σε μια κυβέρνηση που κάνει κομματικούς διορισμούς αξιωματούχων.
Όσο για τις επιπτώσεις του κομματισμού σε οποιαδήποτε μεταρρυθμιστική προσπάθεια δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Πώς μπορείς στα σοβαρά να λες ότι θα κάνεις αξιοκρατική αξιολόγηση στην υγεία π.χ. και να διορίζεις κομματάρχες διοικητές στα νοσοκομεία; Πώς μπορείς να φέρεις εις πέρας αξιόπιστα το δύσκολο έργο των απολύσεων υπεράριθμων υπαλλήλων στο δημόσιο τομέα, όταν κύριο κριτήριό σου είναι να απομακρυνθούν τα «ρουσφέτια των άλλων» (πανεπιστημιακών, δήμαρχων κ.λπ.), για να μην πειραχτούν τα ρουσφέτια των δικών σου (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) κεντρικών κομματικών μηχανισμών. Με τα γνωστά τραγελαφικά αποτελέσματα, που είναι αναπόφευκτα επακόλουθα κάθε προφανέστατα και με ακραίο τρόπο ιδιοτελούς και πλασματικής προσπάθειας «μεταρρύθμισης».
Συμπέρασμα. Όταν είσαι μεταρρυθμιστής και πολιτεύεσαι άνευ εξουσίας μπορείς να καταδικάζεις απλώς το πελατειακό κράτος. Όταν σκοπεύεις να συνεργαστείς με κόμματα που ασκούν την εξουσία, τότε απαιτείται και κάτι παραπάνω. Εμείς για παράδειγμα ως Δράση έχουμε δημόσια δεσμευτεί, στην περίπτωση που θα μπούμε στη Βουλή, ότι αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για να συμμετάσχουμε σε κυβέρνηση είναι να υπάρξει διαφανής αξιοκρατική και όχι κομματική διαδικασία επιλογής στελεχών που θα αναλάβουν διοικητικά καθήκοντα στο σύνολο των διοικητικών θέσεων που παραδοσιακά νέμονταν τα κόμματα.
Όποιοι λοιπόν θέλουν να συνεργαστούν με το ΠΑΣΟΚ, που σήμερα κυβερνά και εφαρμόζει το 5-3, αν θέλουν να συνεισφέρουν στη μεταρρύθμιση και όχι στη διαιώνιση αυτής της καταστροφικής –για τη σημερινή Ελλάδα προπαντός– πρακτικής, δεν πρέπει να μένουν στο επίπεδο των διακηρύξεων. Δεν λέω να πουν ό,τι λέει η Δράση. Ας σκεφθούν κάτι άλλο με αντίστοιχο αποτέλεσμα ή, εναλλακτικά, αν συμφωνούν για λόγους «ρεαλισμού» με την κυβερνητική πρακτική ας το πουν καθαρά.
Αν πάλι, όπως πιστεύω, δεν συμφωνούν ούτε σ’ αυτό ούτε σε πολλά άλλα θέματα (π.χ. υπερφορολόγηση, καθυστέρηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κ.λπ.), με την κυβερνητική πολιτική, τότε πρέπει να το πουν με σαφήνεια και να θέσουν τις σχετικές στοιχειώδεις προϋποθέσεις, σε κάποιες άλλες από τις οποίες έχω ήδη στο παρελθόν ειδικά αναφερθεί. Η μεταρρύθμιση στη χώρα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να θυσιαστεί στο βωμό της διαιώνισης ενός πελατειακού συστήματος εξουσίας που δεν επιθυμεί το ίδιο να αλλάξει και προσπαθεί να κρατήσει την Ελλάδα καθημαγμένη και δέσμια των δικών του αδυναμιών.
