ΣτΕ: «Πράσινο φως» για την επένδυση στο Ελληνικό

Το «πράσινο φως» άναψε την Τρίτη η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας για την επένδυση στο Ελληνικό Αττικής και ειδικότερα για τα έργα που πρόκειται να κατασκευαστούν, στο λεγόμενο μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού-Αγίου Κοσμά. Τα έργα στην ευρύτερη περιοχή του Ελληνικού, ύψους έξι δισ. ευρώ θα υλοποιηθούν από επενδυτικό σχήμα υπό την εταιρεία Lamda Development, συμφερόντων του Ομίλου Λάτση.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με δύο αποφάσεις της (1305και 1306/2019) απέρριψε τις αιτήσεις ακύρωσης που είχαν συζητηθεί την 7η Δεκεμβρίου 2018, κυρίως ως προς διάφορα θέματα σχετικά με  το περιβάλλον και τις αρμοδιότητες της αρχαιολογικής υπηρεσίας.

Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ με δύο αποφάσεις της έκρινε ότι νόμιμα έχει προβλεφθεί από το Προεδρικό Διάταγμα η ανέγερση έξι εμβληματικών κτιρίων στο Ελληνικό, κτίρια που θεωρούνται τοπόσημα, η αγγλιστί Landmarks, δηλαδή διακριτά  κτίρια, το ύψος των οποίων φθάνει τα 200 μέτρα. Επίσης με τις αποφάσεις της η Ολομέλεια έλυσε θέματα που είχαν προβληθεί από κατοίκους και φορείς της περιοχής, που ισχυρίζονταν ότι υπάρχουν θέματα  για υποβάθμιση της ποιότητας της παράκτιας ζώνης με την επένδυση του Ελληνικού καθώς και θέματα που σχετίζονταν με την αρχαιολογική υπηρεσία, δηλαδή  κατά πόσον έχει αρμοδιότητα να εξετάζει και να καθορίζει τα της διαμορφώσεως του τοπίου.

Οι δύο αποφάσεις της Ολομελείας του ΣτΕ εκτιμάται ότι είναι εξαιρετικά σημαντικές και εντάσσονται στο πλαίσιο των δικαστικών κρίσεων που θα συμβάλλουν στην υλοποίηση της επένδυσης και στην άρση των όποιων εμποδίων είχαν κατά καιρούς προβληθεί.

Ειδικότερα, με τις αιτήσεις τους οι κάτοικοι της περιοχής, περί τους 550 και άλλοι φορείς ,ζητούσαν, μεταξύ των άλλων, να ακυρωθεί του επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα κατά το σκέλος εκείνο που προβλέπει την τοποθέτηση 6 υψηλών κτιρίων, ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης, μέγιστου ύψους 200 μέτρων, που γίνονται αντιληπτά ως τοπόσημα (landmarks).

Η Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου, ερμηνεύοντας τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας, σε σχέση με όσα προβλέπονται στο Προεδρικό Διάταγμα για το Ελληνικό και όσα προβλέπουν οι συνταγματικές διατάξεις,  έκρινε, αφενός ότι ο αριθμός των 6 ειδικών κτιρίων είναι εύλογος προκειμένου αυτά να επιτελέσουν την αρχιτεκτονική τους λειτουργία ως τοποσήμων και, αφετέρου, ότι από τις συνοδευτικές του σχεδίου αρχιτεκτονικές μελέτες θα εξαρτηθεί αν θα εξαντληθεί το μέγιστο προβλεπόμενο ύψος των 200 μ.

Περαιτέρω κρίθηκε ότι καμία από τις νομοθετικές διατάξεις     με τις οποίες κυρώθηκε η Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Φλωρεντίας για το τοπίο, και το άρθρο 22 του ν. 4277/2014 δεν υπάγει στην αρμοδιότητα της αρχαιολογικής αρχής την έγκριση χωρικού σχεδίου για λόγους προστασίας του τοπίου. Με άλλα λόγια η αρχαιολογική υπηρεςία δεν έχει αρμοδιςότητα για την προσταςία του τοπίου παρά μόνον σε ειδικές περιπτώσεις όπως είναι οι περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους που προστατεύονται με ειδική νομοθεςία.

Συνεπώς, αποφάνθηκαν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «είναι απορριπτέοι οι λόγοι ακυρώσεως, σύμφωνα με τους οποίους η πρόβλεψη των συγκεκριμένων υψών κτιρίων είναι αντίθετη με τη συνταγματική επιταγή (άρθρο 24 παρ. 1 Συντ.) της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, μέρος του οποίου αποτελεί το τοπίο και, εν προκειμένω, το αττικό, καθώς και ο λόγος ότι μη νομίμως εκδόθηκε το διάταγμα χωρίς την έγκριση της ΥΠΠΟ», ενώ ως προς το ζήτημα αυτό διατυπώθηκε μειοψηφούσα άποψη από εννέα συμβούλους Επικρατείας.

Ακόμη, έκρινε η Ολομέλεια του ΣτΕ ότι το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα δεν παραβιάζονται οι συνταγματικές επιταγές του άρθρου 24 για  το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον που έχει αναχθεί σε συνταγματικά προστατευόμενη αξία.

Τέλος, απορρίφθηκαν και  οι ισχυρισμοί των προσφευγόντων, ότι  το σχέδιο επιφέρει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στις όμορες περιοχές. Ως προς το τελευταίο διατυπώθηκε μειοψηφία 10 συμβούλων Επικρατείας ειδικά ως προς το παράκτιο μέτωπο της επίμαχης έκτασης.