Κεντροαριστερά κλειστού χώρου

Η συζήτηση για πώς θα καλυφθεί ο πολιτικός χώρος μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ εξελίσσεται εδώ και τρία χρόνια χωρίς να καταλήγει στη διαμόρφωση σημαντικών πολιτικών γεγονότων. Οι αιτίες είναι σύνθετες: Από τις υπερχειλίζουσες προσωπικές φιλοδοξίες των star της υπόθεσης μέχρι τη συστημική αλλοτρίωση των μηχανισμών του χώρου, από την αηδία ενός μεγάλου κομματιού της ελληνικής κοινωνίας για ό,τι σήμαινε στη μεταπολίτευση ελληνική κεντροαριστερά μέχρι την πεποίθηση –που λειτουργεί εν προκειμένω διαλυτικά• ότι καλώς ή κακώς τη θέση «καπάρωσε» ο ΣΥΡΙΖΑ. Και από την τοξίνωση της κοινής γνώμης που δεν ευνοεί τον πολιτικό ορθολογισμό, μέχρι το γενικό ξεχαρβάλωμα που αποτρέπει τη συμμετοχή αυτών που έχουν να προσφέρουν αλλά δεν ζουν για τις καρέκλες και τα φώτα. Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι οι διεργασίες για τη δημιουργία ενός συμμαχικού σχήματος που θα ενώσει όλες τις κατακερματισμένες δυνάμεις γίνονται αφ’ υψηλού και από καθέδρας με σκοπό να φτάσουν από πάνω προς τα κάτω κάποια στιγμή. Αλλά δεν είναι σαφές πώς κάποιος που έχει μάθει να «ζυμώνεται» στο σαλόνι θα βγει έγκαιρα στο μπαλκόνι για να δει τι γίνεται έξω.

Υπάρχουν τουλάχιστον τρία δομικά λάθη στο εγχείρημα για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς.

• Η προσπάθεια εγκλωβίστηκε στο ζητούμενο της ένωσης των δύο κομμάτων που κινούνται σ’ αυτή την περιοχή, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, και όλων των κινήσεων που δραστηριοποιούνται εκεί, ώστε να αθροιστούν οι δυνάμεις. Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι σε μια τέτοια περίπτωση το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ θα προστεθεί με εκείνο της ΔΗΜΑΡ μαζί και με κάτι ακόμη από τα γύρω-γύρω και έτσι θα διαμορφωθεί η δυνατότητα για μια καλή εκλογική επίδοση, που πάντως –ούτε οι πρωταγωνιστές της προσπάθειας δεν ισχυρίζονται το αντίθετο– δεν θα υπερβαίνει εκείνη που κατέγραψε το ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες εκλογές (περίπου 14%) και η οποία δεν εμφανίζεται πια σε καμία δημοσκόπηση. Ο λόγος που η ένωση των δύο κομμάτων δεν θα έφερνε οπωσδήποτε την άνοιξη της Κεντροαριστεράς είναι ότι πρώτα απ’ όλα δεν συμπίπτει ο στρατηγικός προσανατολισμός τους και αν δεν αρθεί αυτή η δυσαρμονία δεν μπορεί να υπάρξει συγχώνευση σε ένα συμμαχικό σχήμα παρά τις εκκλήσεις των ευρωσοσιαλιστών. Το ΠΑΣΟΚ –όπως εκφράζεται από την ηγεσία– είναι με τη ΝΔ, η ΔΗΜΑΡ έφυγε από την κυβέρνηση και στα περισσότερα κινείται σε γραμμή ΣΥΡΙΖΑ, με κάποιες εξαιρέσεις στελεχών που επιθυμούν την επιστροφή στη διακυβέρνηση.

• Οι ενδιαφερόμενοι για τη δημιουργία ενός νέου φορέα, της ελληνικής «Ελιάς», αποφεύγουν να αξιολογήσουν τη συμμετοχή της Κεντροαριστεράς στη διακυβέρνηση. Κεντροαριστερός είναι ο Γ. Στουρνάρας, κόμμα της κεντροαριστεράς συγκυβερνά με τη ΝΔ, άλλο ένα μετείχε μέχρι πρόσφατα στη διαχείριση της εξουσίας. Εχουμε υπουργούς που αυτοπροσδιορίζονται ως Κεντροαριστεροί και άλλους που έφυγαν αφήνοντας όμως το ίχνος τους. Ανταποκρίνονται στο ιδεολογικό/αξιακό σύστημα της νέας Κεντροαριστεράς, που επιχειρείται να γεννηθεί, αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση οι συγκεκριμένοι υπουργοί με τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια και το συγκεκριμένο έργο ή αρκεί η υπεκφυγή ότι τώρα εφαρμόζεται το πρόγραμμα της Τρόικας και το πάνω χέρι έχει η ΝΔ, οπότε δεν μπορεί να γίνει κριτική; Ενας από τους λόγους για τους οποίους το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ βρίσκονται, δημοσκοπικά, στα τάρταρα είναι και το αποτύπωμά τους στη διακυβέρνηση. Πώς θα δημιουργηθεί το «νέο» αν δεν υπερβεί το «παλιό»; Με το να κρυφτεί το παλιό μέσα στο νέο και το φθαρμένο μέσα στο καινούργιο αμπαλάζ προφανώς δεν γίνεται ανατροπή αλλά μικροδιαχείριση.

• Μιλάμε για ένα συμμαχικό σχήμα της Κεντροαριστεράς το οποίο υποστηρίζεται από σημαντικές προσωπικότητες, πατάει πάνω σε ενδιαφέρουσες γενικές αρχές, αλλά δεν λέει τίποτα για τα συγκεκριμένα. Μέχρι τώρα έχουν ειπωθεί πάρα πολλά, αλλά κανείς δεν έχει εμφανίσει μία πρόταση που να βγάζει νόημα, να είναι ρεαλιστική στην εφαρμογή της και βέβαια να έχει σαφή ιδεολογική φόρτιση. Όσο δεν συμβαίνει αυτό, τόσο δεν υπάρχει κίνητρο για τους πολλούς να αμφισβητήσουν την παραίτησή τους και την αίσθηση της ματαιότητας για να πιστέψουν ότι διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα. Έχει μεγαλύτερη σημασία το τι λέγεται από το ποιοι το λένε. Και είναι λάθος επί της αρχής να βγαίνουν πρώτα μπροστά τα πρόσωπα και μετά η πολιτική εισήγηση. Όχι γενικά για την κατεδάφιση του πελατειακού κράτους και τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης αλλά ειδικά: Ποιο φορολογικό σύστημα, ποιες διαρθρωτικές αλλαγές, ποιες δημόσιες επενδύσεις, ποιες περικοπές κρατικών δαπανών, ποια μεταρρύθμιση στην υγεία, ποια ανοικοδόμηση του κοινωνικού κράτους, ποια ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης.

Τι κάνεις όταν κόβεται το ρεύμα σε χιλιάδες σπίτια φτωχών ανθρώπων, αλλά αν επανασυνδεθεί σε όλους, για να προληφθούν θάνατοι, μπορεί να καταρρεύσει οικονομικά η ΔΕΗ; Τα ερωτήματα είναι σκληρά και όσο μένουν αναπάντητα γίνονται αδυσώπητα.