Ώρα για αποφάσεις

Μετά τη χρεοκοπία του 2009, η Ελλάδα έχει κρατηθεί όρθια χάρη στις θυσίες των πολιτών, στη μεταρρυθμιστική αποφασιστικότητα μιας μικρής μειοψηφίας του πολιτικού κόσμου και, βεβαίως, χάρη στην ευρωπαϊκή στήριξη. Όμως παρά τη γενναία προσπάθεια εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε κρίσιμο σταυροδρόμι ανάμεσα στην εξάντληση και τη σταθεροποίηση, ανάμεσα στη διάλυση και την ανάκαμψη. Το κύριο εμπόδιο για μια επιτυχή έκβαση είναι η συμπεριφορά του πολιτικού συστήματος –επομένως, πολιτικό είναι και το «κλειδί» της λύσης.

Η κοινωνία ασφυκτιά. Καταγράφει επίμονα την πολιτική ανεπάρκεια της εποχής και υποδεικνύει το δρόμο της πολιτικής ανασύνθεσης. Ζητά νέους φορείς σε όλο το φάσμα της πολιτικής γεωγραφίας για να μπορέσει να εκφραστεί πιο αντιπροσωπευτικά, χωρίς τους περιορισμούς του υπάρχοντος συστήματος που, όπως φαίνεται, έχει εξαντλήσει τα όριά του.

Στο χώρο της κεντροαριστεράς, ένας διετής κύκλος ζυμώσεων, διαλόγου και πολιτικών πρωτοβουλιών κλείνει, εν μέσω των καταιγιστικών εξελίξεων που διαμόρφωσε το πτωχευτικό σκηνικό της χώρας. Σε αυτό το διάστημα έγινε ένας πυκνός και πολύπλευρος απολογισμός των ευθυνών του χώρου.

Παλιές ιδεολογικές και πολιτικές προσεγγίσεις αναθεωρήθηκαν, ενώ νέες προτάσεις μπήκαν στο τραπέζι. Πολιτικές πρωτοβουλίες ανασυγκρότησης των παλιών φορέων επιχειρήθηκαν και αποδείχθηκαν μάταιες. Τέλος, δημιουργήθηκαν νέα μορφώματα που φάνηκαν κι αυτά πρόχειρα και ανεπαρκή.

Σήμερα που οι αναγκαίες διεργασίες ολοκληρώθηκαν, ήρθε η στιγμή να καρπίσουν. Είναι η ώρα των κρίσιμων κινήσεων και αποφάσεων. Πολιτικό επιστέγασμα αυτής της διαδρομής και αφετηρία του επόμενου κύκλου είναι η συγκρότηση ενός Νέου και Ενιαίου φορέα. Ενός φορέα αναγκαίου για να στηριχθεί η διαρθρωτική ανασυγκρότηση της χώρας, να αναμορφωθεί το πολιτικό σύστημα, να εξελιχθεί ιδεολογικά και πολιτικά η παράταξη. Τόσο για τις πολιτικές όσο και για τις διανοητικές ηγεσίες του χώρου, βασικό ζητούμενο είναι πλέον η εναρμόνιση με την κοινωνική απαίτηση.

Με σημείο αναφοράς την κοινωνική καταγραφή της ανάγκης για ένα νέο σχηματισμό, είναι αναγκαίο να παραμεριστούν τα κάθε λογής προσχήματα και ο διάλογος να επικεντρωθεί αποκλειστικά στον τρόπο συγκρότησης του νέου φορέα. Πρέπει να δοθεί τέλος στις υπεκφυγές, στην ολιγωρία αλλά και στις απόπειρες «εκλογικής μεταμφίεσης». Αν τα κόμματα, οι πολιτικές κινήσεις και τα πρόσωπα τάσσονται ειλικρινά υπέρ της δημιουργίας νέου πολιτικού φορέα, οφείλουν να το δηλώσουν καθαρά. Χωρίς υποσημειώσεις και αστερίσκους. Ειδικά τα κόμματα θα πρέπει να λάβουν το συντομότερο δυνατό αποφάσεις από τα θεσμοθετημένα όργανά τους (Κεντρική Επιτροπή η Συνέδριο), στο βαθμό βέβαια που έχουν έστω την ελάχιστη διάθεση συμβολής στο εγχείρημα ανασυγκρότησης της παράταξης.

Στη συνέχεια θα πρέπει να συγκροτηθεί η Συντονιστική Επιτροπή Διαλόγου με μοναδική ατζέντα τη «Δημιουργία Νέου και Ενιαίου Φορέα» για να οργανώσει το διάλογο σε ισότιμη βάση. Η ομάδα των "58" οφείλει να τοποθετηθεί κι αυτή θετικά και καθαρά υπέρ της δημιουργίας του νέου πολιτικού φορέα που επιζητά η ελληνική κοινωνία. Κάποιοι -ελάχιστοι- που εμφανίζονται ως εκπρόσωποί της δηλώνουν με κάθε αφορμή ότι δεν επιθυμούν το νέο, αλλά επιμένουν στο άθροισμα των παλιών και φθαρμένων σχηματισμών. Η φράση του Τάσου Γιαννίτση στην πρόσφατη ομιλία του στη Θεσσαλονίκη ότι «η πρωτοβουλία των 58 πρέπει να υπερβεί τις αρχικές σκέψεις και ν' ανταποκριθεί στις προσδοκίες ευρύτερων δυνάμεων» είναι ωστόσο ενδεικτική για το ποια είναι πλέον η προοπτική αυτής της πρωτοβουλίας: είναι η ανάγκη να υπερβεί την αρχική της πρόταση ώστε να συναντηθεί με τη μεγάλη πλειοψηφία του χώρου. Ας θυμηθούμε τη φράση του Λόιντ Τζωρτζ: «μη φοβάσαι να κάνεις ένα μεγάλο βήμα όταν χρειάζεται. Δεν μπορείς να διασχίσεις ένα χάσμα με δύο μικρά βηματάκια». Με αυτές τις προϋποθέσεις, η «Πρωτοβουλία των 58» θα μπορούσε να αναλάβει σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του διαλόγου, ώστε μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2014 να εξαχθούν τα αναγκαία συμπεράσματα. Οι οριστικές αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν το αργότερο μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου.

Κατά τη γνώμη μου, είναι απολύτως σαφές τι θέλει η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνικής και πολιτικής βάσης της Κεντροαριστεράς -και όχι μόνο. Θέλει έναν νέο και ενιαίο φορέα που θα υπερβαίνει τα παλιά και φθαρμένα κομματικά σχήματα. Νέος Φορέας σημαίνει νέα πολιτική, νέο σχήμα, νέα πρόσωπα. Όχι με παρθενογένεση, αλλά με επί της ουσίας νέα χαρακτηριστικά. Ενιαίος φορέας σημαίνει πολιτική συγκέντρωση και κοινωνική αντιπροσώπευση δυνάμεων. Σαφώς χρειάζονται και τα δύο, μα το Νέο υπερτερεί σαφώς έναντι του Ενιαίου.

Φαίνεται, λοιπόν, ότι οποιαδήποτε συνεργασία ή σύμπραξη -πολιτική ή εκλογική- που θα στηρίζεται στην απλή πρόσθεση των υπαρκτών σχημάτων είναι σε ευθεία αναντιστοιχία με αυτά που θέλει η κοινωνία. Οι ανατρεπτικές και ιδρυτικές εποχές, όπως αυτή που ζούμε, απαιτούν την πολλαπλασιαστική δυναμική του καινούργιου.

Οι δυσκολίες είναι αρκετές, αλλά δεν είναι αξεπέραστες. Κινητήριος δύναμη είναι η διάθεση του κόσμου –κι αυτό σημαίνει πως το εγχείρημα έχει γερές βάσεις και είναι αναγκαίο. Χρειάζεται, όμως, να γίνει άμεσα, γιατί η εξέλιξή του θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα στη μεγάλη μάχη που δίνει η χώρα. Τα κομματικά επιτελεία του χώρου έχουν υποχρέωση να πάρουν ρηξικέλευθες αποφάσεις, να αφήσουν πίσω τους χρεοκοπημένες δομές, να υπερβούν ξεπερασμένες νοοτροπίες και πρακτικές. Αν δεν το επιχειρήσουν, η κοινωνία θα τους ξεπεράσει.

Σήμερα το δίλημμα του χώρου είναι υπαρξιακό: «Αργός θάνατος ή άλμα προς την αναζωογόνηση;». Το μέλλον του είναι πρωταρχικά θέμα πολιτικής βούλησης. Όσο για το χρονικό όριο, καθοριστικό σημείο είναι οι επόμενες βουλευτικές εκλογές. Ας μη χαθούν.