FAZ: Η κρίση έκανε τους Έλληνες πραγματιστές

Μια εβδομάδα πριν από τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές ο γερμανικός τύπος αφιερώνει εκτενή ρεπορτάζ από την Αθήνα αλλά και τη Θεσσαλονίκη στον ελληνικό προεκλογικό αγώνα, τα χρόνια της κρίσης που έχουν μεν παρέλθει, ωστόσο οι συνέπειές τους παραμένουν, κάνοντας επίσης και κάποιες πρώτες εκτιμήσεις για το εκλογικό αποτέλεσμα.

«Μετά από τα χρόνια του θυμού για την κρίση και τις οικονομικές απώλειες οι Έλληνες έχουν γίνει πραγματιστές. Τώρα γυρίζουν την πλάτη στον Τσίπρα. Θα βελτιωθεί η κατάσταση;» διερωτάται η Frankfurter Allgemeine Zeitung σε ρεπορτάζ από την Αθήνα. «Μετά από δέκα γύρους περικοπών και μια δραστική αύξηση των φόρων κατοικίας, οι Έλληνες, όπως και πολλοί γείτονές, έπρεπε να ζήσουν από τις οικονομίες τους» αναφέρει ενδεικτικά το εκτενές ρεπορτάζ, ξεκινώντας από τη Φιλοθέη. Σε άλλο σημείο το ρεπορτάζ σημειώνει, μετά από μια περιήγηση στα Εξάρχεια: «Αυτή τη φορά στην κυβέρνηση ήρθαν άνθρωποι που είχαν τις ρίζες τους και την έδρα τους στην συγκεκριμένη περιοχή. Για όσους όμως είχαν εναποθέσει τις ελπίδες του στον ΣΥΡΙΖΑ, τα τέσσερα χρόνια της κυβερνητικής του θητείας δεν άλλαξε σχεδόν τίποτα». Αναφορικά με την ανεργία, γράφει η FAZ, ότι «η χώρα, παρά την ελαφρά βελτίωση, απέχει πολύ από μια ριζική ανάκαμψη του εργασιακού τομέα». Όπως παρατηρεί ο αρθρογράφος «μετά από τα χρόνια της οργής για την μείωση των εισοδημάτων πάνω από ένα τέταρτο, οι Έλληνες έγιναν πιο νηφάλιοι, πιο πραγματιστές και χωρίς αυταπάτες. Πολλοί Έλληνες που εξοικειώθηκαν με μια δύσκολη ζωή χωρίς την προηγούμενη ευημερία, αποδέχονται πλέον τη σκέψη ότι όχι μόνο οι κακοί ξένοι, ή το πρόγραμμα εξυγίανσης των δανειστών (τα μνημόνια) ήταν υπεύθυνοι για την κρίση». Όσο για την κυβέρνηση Τσίπρα, αναφέρει το ρεπορτάζ, ότι «ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν κατάφερε να ανορθώσει τη χώρα από τη μια και από την άλλη να εκπληρώσει υποσχέσεις που είχε κάνει στους «ιδεαλιστές και ιδεολόγους ψηφοφόρους το 2015». Από την άλλη πλευρά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, θα μπορούσε, εκτιμά η εφημερίδα, να «αναδείξει νέες προοπτικές».

Η Ελλάδα ξέφυγε από την πτώχευση, ωστόσο τα βήματα που έχουν γίνει είναι ασήμαντα, ενώ η μεσαία τάξη είναι απογοητευμένη» σημειώνει σε ρεπορτάζ του το περιοδικό Der Spiegel. «Η ανάπτυξη με 1,3% κατά το πρώτο τρίμηνο είναι καταστροφική για μια χώρα, της οποίας η οικονομική απόδοση έχει μειωθεί κατά ένα πέμπτο σε σχέση με δέκα χρόνια πριν (…) Η ανεργία έχει μειωθεί από το 25% που ήταν το 2015 πλέον κινείται στο 18%. Ωστόσο και πάλι το ποσοστό είναι διπλάσιο σε σχέση με την περίοδο προ κρίσης (…) Όποιος δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις ισχύουσες συνθήκες φεύγει. Η ‚έξοδος‘ είναι σφοδρή: πάνω από μισό εκατομ. Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα από το ξέσπασμα της κρίσης».

Το ρεπορτάζ αναφέρει ως θετικό επιχειρηματικό παράδειγμα που άντεξε και άνθισε στα χρόνια της κρίσης, παρά τα προβλήματα, την εφαρμογή για ταξί «Beat» (σσ: πρώην Taxibeat) του Νίκου Δρανδάκη. Ωστόσο το ίδιο ρεπορτάζ εστιάζει και σε ένα παράδειγμα στασιμότητας και εμποδίων στον επενδυτικό τομέα. Πρόκειται για το παράδειγμα της αξιοποίησης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, που ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια με φιλόδοξους όρους και πλέον «δεν κινείται τίποτα». ‘Όπως παρατηρεί το Der Spiegel «όταν το 2015 ο Τσίπρας ανέλαβε την εξουσία, υποσχέθηκε να σταματήσει ή να ανατρέψει όλες τις ιδιωτικοποιήσεις. Έξι μήνες αργότερα η χώρα ήρθε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, ο Τσίπρας χρειαζόταν δάνεια και υποσχέθηκε στους δανειστές την συνέχιση του προγράμματος. Ωστόσο από τα 50 δις ευρώ, που θα αντλούσε η Αθήνα από την πώληση δημόσιας περιουσίας, δεν έχουν ακόμη μαζευτεί ούτε τα 10».

ΤΑΖ: «Έγιναν όσα ήταν δυνατό να γίνουν»

Από την πλευρά η εφημερίδα TAZ του Βερολίνου εστιάζει στον προεκλογικό αγώνα που γίνεται στη Θεσσαλονίκη, συνομιλώντας με στελέχη και υποψηφίους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και με τον πρώην δήμαρχο της πόλης Γιάννη Μπουτάρη. Η TAZ  σε άθρο με τίτλο «Έγιναν όσα ήταν δυνατόν να γίνουν» παρατηρεί ότι «λίγο πριν την κυβερνητική αλλαγή, ο ΣΥΡΙΖΑ οδηγεί τον προεκλογικό του αγώνα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης χωρίς αυταπάτες, αλλά και χωρίς να παραιτείται» παρόλο που τα «σημάδια» δείχνουν πιθανή ήττα. «Πρέπει απλώς να παλέψουμε κι άλλο για να έχουμε την ευκαιρία να αλλάξουμε τη χώρα» αναφέρει ο Δημήτρης Ρούτος, αν. γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ο 77χρονος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης με ρεαλισμό παραδέχεται ότι «χάσαμε την στενή επαφή με τον κόσμο», ενώ δεν δείχνει να πιστεύει σε μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτιμά ότι ίσως οι απαιτήσεις των πολιτών από τον ΣΥΡΙΖΑ «να ήταν πολύ μεγάλες», ωστόσο θεωρεί ότι η κυβέρνηση κατάφερε ήδη κάποια θετικά πράγματα.

Από την πλευρά της η σκηνοθέτις και ντοκιμαντερίστρια Χρύσα Τζελέπη, υποψήφια βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ, εκτιμά ότι «ο κόσμος έχει θυμό», ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να κάνει συμβιβασμούς, ωστόσο εξακολουθεί να πιστεύει ότι την ευθύνη για την βαθιά κρίση φέρουν οι προηγούμενες κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Όσο για τον Γιάννη Μπουτάρη εκτιμά ότι «είναι βέβαιο ότι θα νικήσει η ΝΔ». Στον Τσίπρα αναγνωρίζει ότι «προσπάθησε να αλλάξει πολλά πράγματα, αλλά όπως φαίνεται όλο αυτό δεν δούλεψε». Θεωρεί ότι ο Τσίπρας είναι «χαρισματικός» αλλά και ότι «η πρώτη γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει καμία στρατηγική για να αλλάξει τη χώρα». Εκτιμά τέλος ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ πρέπει να είναι έτοιμες να έρθουν κοντά ώστε να υπερβούν τον διχασμό εντός της κοινωνίας.