Η επόμενη γενιά δεν τα παίρνει τα Γράμματα

Το σημαντικότερο πράγμα σε μια κοινωνία είναι οι νέοι, τα παιδιά της, η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, οι γενιές οι καινούριες, οι επόμενες, αυτές που τώρα μεγαλώνουν και ωριμάζουν και οπλίζονται με εφόδια για να παραλάβουν τον κόσμο του αύριο και να τον πάνε παρακάτω, σε ένα λαμπρότερο μεθαύριο.

Εδώ στην πτωχευμένη Ελλάδα δε μπορούμε παρά να ελπίζουμε στις επόμενες γενιές, τι άλλο να κάνουμε, είδαμε πώς τα κατάφεραν οι προηγούμενες.

Είμαστε μια χώρα πτωχευμένη, εξαρτημένη από την ελεημοσύνη των ξένων, αναγκασμένη να εκχωρήσει μέρος της ανεξαρτησίας και της αξιοπρέπειάς της σε συμμάχους για να μη βουλιάξει στην απόλυτη φτώχια. Μα η νέα γενιά θα έρθει και θα φέρει μια καινούρια πνοή, σωστά; Δεν βρήκαν τις λύσεις οι γενιές των τελευταίων 40 χρόνων, αλλά τόσα πολλά πλήρωναν σε φροντιστήρια, δε μπορεί, οι επόμενες θα είναι καλύτερες, όχι;

Ε.

Πώς να το πω.

Μάλλον όχι.

Εχτές δόθηκε στη δημοσιότητα η έκθεση του ΟΑΣΑ για την Παιδεία, η οποία διεξάγεται κάθε τρία χρόνια και μετρά τις επιδόσεις εκατοντάδων χιλιάδων 15χρονων και 16χρονων από 65 χώρες/περιοχές του κόσμου σε τρία πράγματα, την κατανόηση κειμένου, τις φυσικές επιστήμες και, κυρίως, τα μαθηματικά. Τα 15χρονα και τα 16χρονα από την Ελλάδα για μια ακόμη φορά δεν τα πήγαν και πάρα πολύ καλά. Βαθμολογήθηκαν κάτω από το μέσο όρο και στα τρία, στη θέση 42 στα μαθηματικά, στη θέση 39 στην κατανόηση κειμένου και στη θέση 42 στις φυσικές επιστήμες, σημειώνοντας απειροελάχιστη βελτίωση σε σχέση με τους Έλληνες 15χρονους που είχαν κάνει το ίδιο τεστ τις προηγούμενες φορές. Στα μαθηματικά, όπου η μελέτη έδωσε μεγαλύτερη βάση, το 35,7% των ελληνόπουλων τα πήγαν χάλια, και μόνο 3,9% των παιδιών πήραν άριστα ή πολύ καλά. Αντίθετα, ας πούμε, μόνο το 12,3% των παιδιών από τη Φινλανδία πήγαν χάλια, ενώ 15,3% πήραν άριστα. Πιο καλά από όλες πήγαν οι τέσσερις διακριτές περιοχές τις Κίνας, η Σιγκαπούρη, η Κορέα και η Ιαπωνία (πράγμα που κάποια ρατσιστικά στερεότυπα θα υποδαυλίσει, το δίχως άλλο), και μετά μερικές ευρωπαϊκές χώρες. Εμείς πήραμε βαθμολογία παρόμοια με της Σερβίας και της Ρουμανίας. Η μόρφωση των παιδιών μας σ’ αυτά τα επίπεδα βρίσκεται.

Η έρευνα του ΟΟΣΑ έχει πολύ ενδιαφέρον και μπορείς να τη διαβάσεις ολόκληρη εδώ (PDF link).

Το site με τις πληροφορίες και τις επιμέρους εκθέσεις είναι αυτό.

Μπορείς, δε, να δοκιμάσεις να απαντήσεις σε όσες από τις ερωτήσεις του τεστ θέλεις εδώ (είσαι πιο έξυπνος από ένα 15χρονο;)

Η μελέτη περιλαμβάνει και πολλά παράπλευρα δεδομένα τα οποία τοποθετούνται δίπλα στις επιδόσεις των παιδιών, δίνοντας μια εικόνα για την ποιότητα της παρεχόμενης παιδείας σε κάθε χώρα. Ένα γράφημα που βρήκα ενδιαφέρον είναι το εξής:

Εδώ βλέπουμε τις χώρες τοποθετημένες στον πίνακα ανάλογα με δύο δεδομένα: Το βαθμό που πήραν τα παιδιά στα μαθηματικά (κάθετος άξονας) και το ποσοστό του μέσου μισθού των εκπαιδευτικών ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της εκάστοτε χώρας (οριζόντιος άξονας). Είναι ένα θαυμάσιο γράφημα το σημαντικότερο αποτέλεσμα του οποίου είναι οι δύο αποκλίνουσες γραμμές: Η γαλάζια είναι η γραμμή που προκύπτει αν μελετήσει κανείς τις χώρες που έχουν κατά κεφαλήν ΑΕΠ πάνω από 20 χιλιάδες δολάρια, και είναι αύξουσα (όσο πιο ακριβοπληρωμένοι οι καθηγητές, τόσο καλύτερες οι βαθμολογίες των παιδιών). Η γκρίζα γραμμή, αντίστοιχα, είναι παραδόξως φθίνουσα: Στις χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο από 20 χιλιάδες δολάρια, όσο πιο ακριβοπληρωμένοι είναι οι καθηγητές, τόσο πέφτει η βαθμολογία των παιδιών. Δεν είναι ασφαλές το συμπέρασμα, βέβαια, καθώς δεν υπάρχει άμεση σχέση αίτιου-αιτιατού ανάμεσα στα δύο, αλλά έχει ενδιαφέρον ως προς τις επιμέρους περιπτώσεις. Οι καθηγητάδες της Ιορδανίας, ας πούμε παίρνουν μισθό πάνω από δύο φορές μεγαλύτερο του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας τους, αλλά τα παιδιά βγάζουν μια από τις χειρότερες βαθμολογίες στον κόσμο. Αντίθετα τα παιδιά στην Εσθονία είναι κοντά στη δεκάδα των καλύτερων, αλλά οι καθηγητές τους παίρνουν κάτω από το 70% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας.

Τα Ελληνόπουλα έχουν τη δεύτερη χειρότερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ πάνω από 20 χιλιάδες δολάρια (μόνο το Κατάρ είναι παρακάτω) την ώρα που οι Έλληνες καθηγητές πληρώνονται αναλογικά (έμφαση στο "αναλογικά") καλύτερα από τους Νορβηγούς, τους Σουηδούς, τους Γάλλους ή τους Αμερικανούς συναδέλφους τους.

Νομίζω ότι έχουν ενδιαφέρον όλα αυτά, αξίζει να ρίξετε μια ματιά στην έκθεση, θα βρείτε κι άλλα ωραία.

Το γενικότερο συμπέρασμα είναι όμως ότι μέσα στη μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση της νεότερης ιστορίας, και με ένα χρεωκοπημένο κράτος που δεν έχει ούτε λεφτά ούτε και ικανό πολιτικό προσωπικό για να διορθώσει ή να ανασχηματίσει οτιδήποτε, το ότι η επόμενη γενιά Ελλήνων έρχεται με πολύ χειρότερα εφόδια ακόμα και από το μέσο όρο των χωρών του αναπτυγμένου ή του αναπτυσσόμενου κόσμου είναι, όπως και να το κάνουμε, κάπως απελπιστικό.