Καθώς ο γάμος και η αναγνωρισμένη συμβίωση ατόμων του ίδιου φύλου επεκτείνεται σε όλο και περισσότερες χώρες του κόσμου, τα μόνιμα ζευγάρια και οι σταθερές σχέσεις μεταξύ γκέι ανδρών γίνονται όλο και περισσότερο ο κοινωνικά αποδεκτός «κανόνας» και όχι η εξαίρεση όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Παρόλα αυτά το ποσοστά νέων μολύνσεων από HIV στη συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού παραμένουν υψηλά χωρίς να δείχνουν τάσεις μείωσης. Η ανησυχητική διαπίστωση των ειδικών είναι ότι πλέον οι σταθερές γκέι σχέσεις αποτελούν προνομιακό πεδίο μετάδοσης του ιού σε σχέση με τις εφήμερες σεξουαλικές επαφές τις οποίες έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε περισσότερο «ριψοκίνδυνες».
Τα στατιστικά στοιχεία που έχουν καταγραφεί στις ΗΠΑ είναι εντυπωσιακά: Το 68% των νέων μολύνσεων μεταξύ των γκέι και αμφί ανδρών αφορούν περιπτώσεις σεξουαλικών σχέσεων με μόνιμο παρτενέρ. Στις νεαρές ηλικίες 16-25 το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο συντριπτικό 79%. Στη συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού η χρήση του προφυλακτικού δείχνει να περιορίζεται στις ευκαιριακές σεξουαλικές επαφές με άτομα που δεν γνωρίζουν καλά και να εγκαταλείπεται με την εξοικείωση της μόνιμης, σταθερής σχέσης.
Ουσιαστικά αυτό που παρατηρείται είναι μία «σύγκλιση» της σεξουαλικής συμπεριφοράς των ομοφυλόφιλων με αυτή των ετεροφυλόφιλων όσον αφορά το ασφαλές σεξ στα πλαίσια μιας σταθερής σχέσης. Την ίδια στιγμή όμως το ρίσκο από τη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών, τουλάχιστον στις δυτικές κοινωνίες, παραμένει μεγαλύτερο. Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής των οροθετικών χάρη στα κοκτέιλ φαρμάκων έχει σαν αποτέλεσμα ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με τον ιό να μεγαλώνει, όμως οι καμπάνιες ενημέρωσης που αναφέρονται στις σεξουαλικές πρακτικές αυτής της ομάδας πληθυσμού γίνονται όλο και λιγότερες: Ένας συνδυασμός που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση των νέων κρουσμάτων.
Ειδικά στην περίπτωση των σταθερών σχέσεων, πολλά ζευγάρια εγκαταλείπουν τη χρήση του προφυλακτικού από τους πρώτους μήνες της σχέσης τους, θεωρώντας «αυτονόητο» ότι κανείς απ' τους δύο δεν είναι οροθετικός, όταν στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν καν ή δεν έχουν συζητήσει ανοιχτά το στάτους τους. Αρκετά ζευγάρια αντιμετωπίζουν το σεξ χωρίς προφυλάξεις ως ένδειξη εμπιστοσύνης ή πίστης στα πλαίσια μιας μονογαμικής σχέσης, πολύ συχνά όμως η εγκατάλειψη του προφυλακτικού μετατρέπεται σε συνήθεια που δεν περιορίζεται στα πλαίσια της συγκεκριμένης σχέσης, αλλά έχει επαναληφθεί και με άλλους σταθερούς παρτενέρ στο παρελθόν ή πρόκειται να επαναληφθεί με άλλους στο μέλλον. Πολλοί γκέι θεωρούν ότι οι σταθερές, μονογαμικές σχέσεις από μόνες τους αρκούν για να τους προστατεύσουν από τον ιό όταν κάτι τέτοιο προφανώς δεν ισχύει. Πόσο μάλλον που αρκετοί περνούν από τη μία μονογαμική σχέση στην άλλη μέσα σε λίγους μήνες, διάστημα που δεν είναι αρκετό για να ανιχνευθεί ο ιός στο αίμα ακόμα κι όταν κάποιος εξετάζεται τακτικά.
Ειδικά μεταξύ των νεότερων που είναι και περισσότερο ευάλωτοι, η χρόνια αίσθηση ανασφάλειας και χαμηλής αυτοπεποίθησης εξαιτίας της διαφορετικότητάς τους, η ανάγκη για αγάπη, στοργή και επιβεβαίωση στα πλαίσια μιας σταθερής σχέσης αλλά και η άγνοια σχετικά με την επιδημία, τους κάνει να συναινούν πιο εύκολα σε οτιδήποτε μπορεί να ευχαριστήσει τον παρτενέρ τους. Το αίσθημα της αμοιβαιότητας και της εμπιστοσύνης μπορεί να δημιουργήσει μια ψεύτικη αίσθηση ασφάλειας η οποία υποκαθιστά οποιαδήποτε χειροπιαστή μέθοδο προφύλαξης. Ένας 32χρονος που μολύνθηκε με τον ιό σε ηλικία 19 ετών από τον τότε σύντροφό του, συνοψίζει αυτό το συναίσθημα με τον καλύτερο τρόπο: «Δεν υπάρχει κανείς που να μην έχει κάνει κάτι βλακώδες με σκοπό να αγαπηθεί».
Το ερωτικό πάθος και τα συναισθήματα της αγάπης και της εμπιστοσύνης τείνουν να είναι πολύ ισχυρότερα από οποιονδήποτε υπολογισμό των κινδύνων με βάση την ψυχρή λογική και αυτό είναι ένας παράγοντας που πολύ συχνά οι υπεύθυνοι των προγραμμάτων πρόληψης δεν λαμβάνουν υπόψη τους. Αυτός είναι και ο λόγος που, σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες, όταν η σχέση μεταξύ δύο ανδρών «σοβαρεύει» η πιθανότητα χρήσης προφυλακτικού μειώνεται από πέντε ως οκτώ φορές σε σχέση με τις ευκαιριακές επαφές.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το κλειδί για τη μείωση των νέων κρουσμάτων εντοπίζεται στην ανοιχτή, ειλικρινή και χωρίς ταμπού επικοινωνία μεταξύ των ζευγαριών σχετικά με το στάτους τους, το πόσο συχνά εξετάζονται, τις πιθανότητες έκθεσης στον ιό βάσει της πρόσφατης σεξουαλικής συμπεριφοράς τους αλλά τις εκτός σχέσης σεξουαλικές επαφές τους. Αναγνωρίζουν όμως ότι αυτό δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Ο δρ. Πέρι Χαλκίτης, καθηγητής εφαρμοσμένης ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης επισημαίνει: «Χρειάζεται τεράστια ωριμότητα και αυτοπεποίθηση για να κάνουν δύο άνθρωποι μια ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση σχετικά με τους κανόνες της σχέσης τους και στη συνέχεια να τηρήσουν αυτούς τους κανόνες. Και ακόμα περισσότερη για να συνειδητοποιήσουν και να παραδεχτούν ότι μία σχέση μπορεί να αλλάξει στην πορεία του χρόνου και οι κανόνες που τέθηκαν ίσως χρειαστεί να αλλάξουν κι αυτοί».
11°
