Η οικουμενική σούπα δεν τρώγεται

Πολλοί συμπολίτες μας δείχνουν να γοητεύονται από κυβερνήσεις ευρείας συνεργασίας των κομμάτων, καθώς και από οικουμενικές κυβερνήσεις. Στις δημοσκοπήσεις είναι σημαντικό το μερίδιο των πολιτών που προτιμούν τέτοιες λύσεις. Απηυδισμένοι οι πολίτες αυτοί από την πολιτική αντιπαλότητα, πιστεύουν ότι η κυβερνητική συνεργασία των κομμάτων μπορεί να φέρει ομαλότητα και άμβλυνση των παθών που κάνουν κακό στη χώρα.

Δεν είναι μόνο ένα μέρος των πολιτών που υποστηρίζουν μια κυβέρνηση συνεργασίας. Κυβέρνηση συνεργασίας όλων των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων έχει προτείνει η πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά με συμμετοχή του κόμματός της, της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Ευάγγελος  Βενιζέλος στο παρελθόν έχει υποστηρίξει ότι αφού προηγηθεί «η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ, που σημαίνει να μην μπορεί να καθορίσει τις πολιτικές εξελίξεις» θα πρέπει να ακολουθήσει «η συγκρότηση κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από τη κρίση, στην οποία θα κληθεί να συμμετάσχει και ο ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ».

Οι κυβερνήσεις  συνεργασίας δεν είναι από μόνες τους καλές ή κακές, άλλωστε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν κυβερνηθεί για χρόνια από συμμαχικά κυβερνητικά σχήματα. Σχεδόν πάντα οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι αποτέλεσμα ανάγκης και όχι επιλογής. Όταν ένα κόμμα δεν διαθέτει στο κοινοβούλιο την απαιτούμενη πλειοψηφία, αναγκάζεται να συζητήσει με άλλα κόμματα το ενδεχόμενο συνεργασίας. Αυτή είναι η μία λύση, οι άλλες είναι η εκ νέου προσφυγή σε εκλογές και ο σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας.

Για να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση συνεργασίας θα πρέπει τα κόμματα που θα συμμετέχουν να συμφωνήσουν στην πολιτική που θα ακολουθηθεί. Χωρίς αυτή τη συμφωνία η διακυβέρνηση της χώρας θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Είναι σαν δύο άνθρωποι να ξεκινήσουν να πάνε κάπου μαζί χωρίς να έχουν συμφωνήσει για το πού θέλουν να φτάσουν και για τη διαδρομή που θα ακολουθήσουν.

Ας έρθουμε τώρα στην παρούσα ελληνική πολιτική συγκυρία. Πριν αναρωτηθούμε για το αν είναι εφικτή μια συνεργασία ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ, ας εξετάσουμε αν η συμφωνία αυτή θα είναι παραγωγική για την χώρα.

Η Ελλάδα έχει παγιδευτεί τα τελευταία χρόνια σε χαμηλή ανάπτυξη, παρά την τεράστια ύφεση που προηγήθηκε και την προσαρμογή της οικονομίας σε ένα χαμηλότερο επίπεδο τιμών (εργασίας, ακινήτων  κλπ). Η Νέα Δημοκρατία προτείνει την προώθηση της ανάπτυξης μέσα από δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις και την μείωση της φορολογίας. Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ είναι η θυσία των δημοσίων επενδύσεων και η επιμονή στην υψηλή φορολογία προκειμένου να υπάρχουν υπερπλεονάσματα, για να μπορεί να μοιράζει επιδόματα.

Πρόκειται για δύο διαμετρικά αντίθετες προσεγγίσεις. Επίσης διαμετρικά αντίθετες είναι οι θέσεις των δύο μεγάλων κομμάτων σε όλα σχεδόν τα ζητήματα. Η παιδεία και η δημόσια ασφάλεια είναι δύο πολύ χαρακτηριστικοί τομείς της πολιτικής όπου Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ συγκρούονται και ο συγκερασμός των θέσεών τους είναι αδύνατος.

Η δημοκρατία αναθέτει στους πολίτες να διαλέξουν ανάμεσα στις πολιτικές, συνεκτιμώντας την ποιότητα και την αξιοπιστία των ανθρώπων και των πολιτικών φορέων που θα αναλάβουν να τις εφαρμόσουν. Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να ομφαλοσκοπεί με ανέφικτες συγκυβερνήσεις. Ορθά τα δύο μεγάλα κόμματα αποκλείουν τη συνεργασία τού ενός με το άλλο.

Όταν εκ των προτέρων λέει κάποιος ότι θα πρέπει να κυβερνηθεί η χώρα από δύο κόμματα που δεν συμφωνούν σχεδόν σε τίποτε, αναιρεί τον λόγο για τον οποίο γίνονται οι εκλογές. Οι εκλογές δεν γίνονται για να μετρηθεί απλώς η δύναμη των κομμάτων, αλλά για να επιλέξουν οι πολίτες τον τρόπο που θα κυβερνηθούν.

Αν οι εκλογές δεν δώσουν αυτοδυναμία, τότε θα χρειαστεί να συγκυβερνήσει το μεγαλύτερο κόμμα με το πιο κοντινό του πολιτικό σχηματισμό. Τότε το μικρότερο κόμμα θα πρέπει να θέσει τους όρους του στο μεγαλύτερο, λαμβάνοντας υπόψιν τον συσχετισμό δυνάμεων που έβγαλαν οι εκλογές. Οι όροι που θα θέσει θα πρέπει να είναι επί της ασκούμενης πολιτικής.

Ο όρος «εγώ θα συμμετέχω στην κυβέρνηση μόνο αν συμμετέχει και ο χαμένος των εκλογών» δεν είναι πολιτικός, αλλά μικροπολιτικός. Γιατί δεν δίνει προτεραιότητα στις ανάγκες των πολιτών και της χώρας, αλλά στους κομματικούς υπολογισμούς. Η δημοκρατία δεν απαιτεί μόνο υπεύθυνους πολίτες, αλλά και υπεύθυνα κόμματα. Γιατί η σούπα της οικουμενικής μπορεί να είναι βολική, αλλά έχει ένα μειονέκτημα: δεν τρώγεται.