Βρισκόμαστε στη μέση μιας «αναγέννησης» για την τεχνητή νοημοσύνη. H Ελλάδα πρέπει να το εκμεταλλευθεί.
Ζούμε online και σε «απευθείας σύνδεση». Η διαρκώς εντεινόμενη ψηφιοποίηση της οικονομίας έχει ήδη ανατρέψει τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και επικοινωνούμε. Οι εξελίξεις στην οικονομία είναι ραγδαίες: αυξάνεται η παραγωγικότητα αλλά και οι ανισότητες ταυτόχρονα. Αν μπορείς να περιγράψεις την δουλειά σου με τρεις κινήσεις, τότε είναι πιθανό στο μέλλον να χάσεις την δουλειά σου από ένα ρομπότ.
Κάποιοι λένε ότι δεν θα εμπιστευόταν ποτέ τα ρομπότ και τις μηχανές για θέματα που έχουν να κάνουν με την υγεία, την οικονομία ή τις επιστήμες. Τα ρομπότ όμως είναι πλέον πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά από τον άνθρωπό στην διάγνωση μιας ασθένειας, στην συλλογή φράουλας. Υπάρχουν ρομπότ που ήδη γράφουν νουβέλες και εξασκούνται στην κριτική σκέψη και την δημιουργική γραφή.
Βρισκόμαστε στη μέση μιας «αναγέννησης» για την τεχνητή νοημοσύνη. H ταχύτητα και η ακρίβεια επεξεργασίας των δεδομένων από τα ρομπότ ξεπερνά τα πεπερασμένα ανθρώπινα όρια. Κάθε φορά που μια μηχανή γίνεται πιο έξυπνη, οι άνθρωποι γίνονται πιο έξυπνοι. Ωστόσο, η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης συνεπάγεται επίσης νέες προκλήσεις για το μέλλον της εργασίας και εγείρει νομικά και δεοντολογικά ζητήματα.
Ποιος αναπτύσσει τη νοημοσύνη και στο όνομα ποιου σκοπού;
Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ήδη τεράστιες προκλήσεις όσων αφορά την διαχείριση του «πετρελαίου» της εποχής: τον τεράστιο όγκο δεδομένων. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιτρέψουν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για τα προφανή οφέλη για την κοινωνία. Αυτό βέβαια θα πρέπει να εξισορροπηθεί με την ελαχιστοποίηση των κινδύνων από την αυξημένη συλλογή προσωπικών δεδομένων και την συγκέντρωση τεράστιας ισχύος στις ψηφιακές αποθήκες των τεχνολογικών κολοσσών. Η δημοκρατία δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη, ειδικά όταν τα δεδομένα των πολιτών καταγράφονται καθημερινά και οι πλατφόρμες των κοινωνικών μέσων μπορούν εύκολα να χειραγωγηθούν για να υπονομεύσουν τη λαϊκή βούληση (σκάνδαλο Cambridge Analytica, Brexit).
Πρώτη, παγκοσμίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση επεξεργάζεται έναν «Κώδικα Δεοντολογίας» για την τεχνητή νοημοσύνη. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ -όπου υπάρχει σκεπτικισμός αλλά και μη ακόμα ώριμη πρωτοβουλία νομοθέτησης για το πλαίσιο εξέλιξης της τεχνητής νοημοσύνης- το θέμα της δεοντολογίας θεωρείται μείζονος σημασίας για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης στις ψηφιακές τεχνολογίες, που βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Η δεκαετής καραντίνα της ελληνικής οικονομίας σε συνδυασμό με τον «ελληνοκεντρισμό» που μας διακατέχει, δεν μας έχει επιτρέψει να παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις. Έχουμε μείνει πίσω ως κράτος και ως επιχειρήσεις. Ευτυχώς, όχι τόσο ως πανεπιστήμια. Εξάλλου η τεχνολογία ευνοεί την ταχύτερη υπερκάλυψη της απόστασης. Διότι το ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εκπαίδευσης υπάρχει, για να κάνει η χώρα το απαραίτητο άλμα προς την ψηφιακή εποχή.
Οι επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να προσθέσουν στη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας (άρα και στην καταπολέμηση των εγχώριων ανισοτήτων) κατά την περίοδο 2020-35, έως και 195 δισ. δολάρια (=173 δισ. ευρώ), περίπου ένα επιπλέον ΑΕΠ! Αυτό συμπεραίνει έρευνα που διενέργησαν από κοινού η εταιρεία συμβουλευτικής Accenture και η Microsoft Hellas. Το να ακολουθούμε παθητικά τις εξελίξεις, δεν βοηθάει. Στην ψηφιακή εποχή η κριτική σκέψη, η συναισθηματική νοημοσύνη και η δυνατότητα να εμπνέεις και ναι κινητοποιείς τους ανθρώπους θα είναι περιζήτητες δεξιότητες. Η υπεραξία της συνεργασίας ανθρώπων και μηχανών θα είναι υψηλή.
Η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ήδη τεράστιες προκλήσεις όσων αφορά την διαχείριση του «πετρελαίου» της εποχής: τον τεράστιο όγκο δεδομένων που παράγει η ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι άνθρωποι, όχι η τεχνολογία, διαμορφώνουν το μέλλον της παραγωγής. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν να χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες θα αποφασίσουν πώς εξελίσσεται η ανθρωπότητα.
Στην Ελλάδα, σήμερα χρειαζόμαστε κάτι δραστικά διαφορετικό. Οφείλουμε να συνδεθούμε με την παγκόσμια οικονομία, τις νέες τεχνολογίες για να αυξήσουμε το διαθέσιμο εισόδημα εντός της χώρας. Tο 2021 δεν είναι πια πολύ μακριά. Σε δύο χρόνια η Ελλάδα θα κλείσει διακόσια χρόνια, ως σύγχρονο κράτος. Ο κόσμος αλλάζει και αν θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι, πρέπει να κάνουμε άλματα προς τα εμπρός.
4°
