Ο νέος μαυραγοριτισμός

Το editorial Δεκεμβρίου της "The Athens Review of Books"

Τα στοιχεία των ερευνών της Διεθνούς Διαφάνειας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων και τον λεγόμενο δείκτη δωροδοκίας. Πρόκειται για μια πολύ απλή ερώτηση, η οποία απαντάται από εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό πολιτών παντού στον κόσμο, ακόμα και στις πιο προηγμένες χώρες της Δύσης, ερώτηση από την οποία διαμορφώνεται ο λεγόμενος δείκτης δωροδοκιών (bribery index). Η ερώτηση είναι απλή: Η Διεθνής Διαφάνεια, αφού εξετάζει αν ο ίδιος ο πολίτης ή κάποιος από τους δικούς του ήρθε σε επαφή με μια σειρά από δημόσιους φορείς, κατόπιν ρωτά όσους ήρθαν πράγματι σε επαφή με τον συγκεκριμένο δημόσιο φορέα, αν δωροδόκησαν κάποιον τη χρονιά που πέρασε. Από τη μελέτη του δείκτη δωροδοκιών προκύπτει ότι στην Ελλάδα γίνονται τουλάχιστον 800 χιλιάδες με 1 εκατομμύριο μικρές δωροδοκίες κάθε χρόνο. Σ’ αυτές δεν περιλαμβάνονται προφανώς οι ευαγείς δραστηριότητες της διαφθοράς των ισχυρών και διαπλεκόμενων, που λαμβάνουν πολλαπλές μορφές (εκβιασμοί, μοιρασιές μιζών κ.λπ.) και δεν προσφέρονται για δημοσκοπική «κουβεντούλα».

Το συμπέρασμα που τεκμηριώνεται αμάχητα από τον δείκτη αυτόν είναι σε όλους εμπειρικά γνωστό: Στη χώρα μας κυκλοφόρησε άφθονο μαύρο χρήμα. Δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, που απολάμβαναν αθέμιτα οι εκάστοτε πολιτικά ισχυροί. Τα δύο τέως μεγάλα κόμματα που ασκούσαν την εξουσία και οι παρατρεχάμενοί τους εντός του κράτους, αλλά και οι κρατικοδίαιτοι και διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες (μεγάλοι, μεσαίοι και μικροί, σε εθνική και τοπική κλίμακα).

Τι έγινε αυτό το χρήμα; Φαγώθηκε όλο; Οι ενδείξεις από τη μαζική φυγή κεφαλαίων όταν έφτασε η ώρα της χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους, μας κατευθύνουν προς αρνητική απάντηση. Τα Καγιέν, τα σκάφη, τα γκουρμέ εστιατόρια και τα Κοχίμπα δεν ήταν αρκετά για να φαγωθεί το ατελείωτο αυτό το χρήμα. Ούτε ακόμη κι αν προστεθούν οι αγορές ακινήτων, οι οποίες απαιτούσαν άλλωστε και κάποιου είδους δικαιολόγηση του πόθεν έσχες. Πολύ μαύρο χρήμα έφυγε λοιπόν στο εξωτερικό όπου κάθεται και περιμένει την ώρα που τα πράγματα θα ηρεμήσουν για να «επαναπατριστεί».

Την ευκαιρία για την επάνοδο του μαύρου χρήματος δίνει η ασκούμενη σήμερα κυβερνητική πολιτική που προωθεί με αμείλικτη συστηματικότητα την καταστροφή της μεσαίας τάξης. Κύριος στόχος της πολιτικής αυτής είναι η διατήρηση των κομματικών στρατών και των πάσης φύσεως λυμεώνων, εις βάρος του παραγωγικότερου και σχετικά εντιμότερου τμήματος της κοινωνίας.

Οι επιλογές είναι διάφανα σαφείς. Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, με την ανοχή μιας κυνικής Τρόικας, επιδίωξαν να προστατεύσουν με κάθε τρόπο τις μεγάλες και τις μικρές τους κομματικές πελατείες από τις συνέπειες της κρίσης. Το κατάφεραν, για την ώρα, με πολλούς τρόπους – αποτελούν υπόδειγμα τυχοδιωκτικής εφευρετικότητας. Μέσω της συνέχισης της προνομιακής δανειοδότησης των χρεοκοπημένων ΜΜΕ και των υπερχρεωμένων κρατικοδίαιτων φαλαινοκαρχαριών της ελληνικής μεγαλοεπιχειρηματικότητας, εις βάρος του παραγωγικού και εξωστρεφούς τμήματος της οικονομίας. Μέσω της δημιουργίας μιας στρατιάς πρόωρων συνταξιοδοτήσεων – με την ουσιαστική μείωση των ορίων ηλικίας για τους υπαλλήλους του Δημοσίου, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών, που βρήκαν ασφαλές καταφύγιο στο πρυτανείο, την ώρα που στον ιδιωτικό τομέα εκατομμύρια άνθρωποι παρασύρονταν από τον κατακλυσμό της ανεργίας και της εξουθενωτικής ύφεσης. Μέσω της διατήρησης της κομματικής διανομής του ΕΣΠΑ, το οποίο είναι το μόνο ρευστό χρήμα στην αγορά. Μέσω, τέλος, της ενσυνείδητης «ανικανότητας» στη σύλληψη της φοροδιαφυγής, με τη διατήρηση του συνόλου των διεφθαρμένων υπαλλήλων σε θέσεις-κλειδιά στο Υπουργείο Οικονομικών. (Μοναδική εξαίρεση μερικές εκατοντάδες υπαλλήλων που ήταν «υπερβολικά» απρόσεκτοι ή «υπερβολικά» άτυχοι, οι λεγόμενοι «επίορκοι»).

Επειδή όμως δανεικά πλέον δεν υπάρχουν, το κόστος της προστασίας της κομματικής πελατείας και της διατήρησης του πολύ μεγάλου (σε σχέση με τη σημερινή οικονομία) και διεφθαρμένου κράτους έπεσε αποκλειστικά στους ώμους της μεσαίας τάξης. Ο συνδυασμός οικονομικής ύφεσης, μαζικής ανεργίας και αύξησης των κάθε είδους φορολογιών έφερε εκατομμύρια νοικοκυριά σε απόγνωση και εξαφάνισε μεγάλο μέρος των εισοδημάτων και των καταθέσεων της μεσαίας τάξης. Εκεί ακριβώς ήρθε η τελική επίθεση του συστήματος ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, που αφού εξουθένωσε το εισόδημα, στράφηκε στην περιουσία. Με την αύξηση του φόρου ακινήτων από 500 εκατομμύρια (προ κρίσης) στα 3,9 δισεκατομμύρια το 2014, η κυβέρνηση συμπεριφέρεται σαν να επιδιώκει να δημιουργήσει συνθήκες μαζικής εκποίησης των ακινήτων στη χώρα και να ρίξει τις τιμές σε εξευτελιστικό βαθμό. Οκταπλασιάζει τη φορολογία, σε μια περίοδο που η πραγματική αξία των περιουσιών έχει μειωθεί τουλάχιστον κατά 40%, λόγω της ύφεσης και της υπερπροσφοράς ακινήτων. Η φορολογία περιλαμβάνει πλέον και κάθε είδους ανενεργό ή ξενοίκιαστο αστικό ακίνητο.

Περιλαμβάνει επίσης και τα ακίνητα που ουσιαστικά δεν ανήκουν στους ενδιαφερόμενους, μια που είναι προσημειωμένα από τις τράπεζες και τα σχετικά δάνεια δεν εξυπηρετούνται πια (το 24% των στεγαστικών δανείων είναι «στο κόκκινο»), με αποτέλεσμα να είναι βέβαιη η αδυναμία πληρωμής της φορολογίας (επί ανύπαρκτης περιουσίας) και αδύνατη ακόμα και η απόπειρα εκποίησης.

Σε όλα αυτά προσθέστε και την επίσης απηνή καταδίωξη των ασφαλισμένων, ιδίως του ΟΑΕΕ, οι μισοί εκ των οποίων δεν μπορούν να πληρώσουν πλέον τις εισφορές που τους υποχρεώνει το κράτος να καταβάλλουν, αλλά και τα αντίστοιχα φαινόμενα στα άλλα ταμεία αυτασφάλισης, για να ολοκληρωθεί η εικόνα της καταστροφής της παραγωγικής μεσαίας τάξης.

Η επόμενη πράξη του δράματος; Η αγορά της εκποιούμενης περιουσίας. Είτε από αλλοδαπούς, στις τουριστικές περιοχές σε χαμηλές τιμές και στις υπόλοιπες σε εξευτελιστικές, είτε από τα λεγόμενα vulture funds, (τα πτωματοφάγα όρνεα του κόσμου των διεθνών αγορών), είτε από το μαύρο χρήμα που αναφέραμε στην αρχή. Θα πρόκειται για την μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου στη χώρα μετά την περίοδο της Κατοχής, που θα οδηγήσει σε μια νέα κοινωνική δομή, προς όφελος του παρασιτικού πλουτισμού και εις βάρος των παραγωγικών ανθρώπων που θα έχουν απομείνει στην Ελλάδα. Μετά το όνειδος των «επί Κατοχής πλουτισάντων» θα έχουμε τους πλουτίσαντες επί συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΝΔ.

Είναι πολύ δύσκολη η απάντηση στο ερώτημα αν πρόκειται για σχέδιο ή για την συρροή συγκυριών, υπό τη διακυβέρνηση αδίστακτων ανθρώπων, στην προσπάθειά τους να διατηρηθεί η εξουσία ενός σάπιου κατεστημένου. Πιθανότερο είναι το δεύτερο.

Σε κάθε περίπτωση πάντως το έγκλημα συντελείται, και μικρή σημασία έχει εάν πρόκειται για έγκλημα εκ προμελέτης ή για έγκλημα του οποίου οι αυτουργοί θα κατηγορηθούν για ενδεχόμενο δόλο. Όσοι θα χάσουν την περιουσία τους και θα εξουθενωθούν οικονομικά και ψυχικά θα υποστούν τις ίδιες συνέπειες είτε στην μια είτε στην άλλη περίπτωση.

Θα το υποστούν δε αυτό με τις κρυφές ευλογίες της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, η οποία παθητικά παρακολουθεί τα τεκταινόμενα. Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι είχε πράγματι κρυφό όνειρο να στερήσει τη μεσαία τάξη από την ιδιοκτησία της, εξ ου και σχεδόν με φθόνο παρακολουθεί τους Σαμαρά και Βενιζέλο να κάνουν το πρόγραμμά του πραγματικότητα και δηλώνει πως η προοδευτικότητα των φόρων δεν είναι αρκετή. Ότι δηλαδή θα ήθελε ακόμα μεγαλύτερους φόρους.

Είναι άραγε καταδικασμένη η μεσαία τάξη, δηλαδή οι σχετικώς πιο νοικοκυρεμένοι και συνεπείς στις υποχρεώσεις τους άνθρωποι στη χώρα να καταστραφούν από το σημερινό σύστημα εξουσίας (στο οποίο διαπλέκονται τα δύο κόμματα και τα παρακολουθήματά τους και οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες και μιντιάρχες); Η απάντηση εξαρτάται βέβαια από τους ίδιους. Αν δεν αντιδράσουν, αν δεν φροντίσουν να στείλουν ισχυρό το μήνυμα ότι όλα όσα υφίστανται θα πληρωθούν σύντομα και στο μόνο νόμισμα που καταλαβαίνουν οι καταστροφείς τους, δηλαδή σε ψήφους, τότε ασφαλώς η μοίρα τους είναι προδιαγεγραμμένη. Όταν η λίμνη αποστραγγίζεται και βρίσκεσαι παγιδευμένος στον νερόλακκο μαζί με τα μονίμως πεινασμένα πιράνχας, ή θα οργανωθείς και θα παλέψεις για να τα εξοντώσεις ή θα σε εξοντώσουν αυτά.

— The Athens Review of Books