Κομισιόν: Προβλήματα σε ενεργειακές μεταρρυθμίσεις και ΔΕΗ

«Σε σχέση με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί ενώπιον του Eurogroup διαπιστώνεται περιορισμένη πρόοδος» αναφέρει η Κομισιόν, η οποία σε όλα τα επιμέρους σοβαρά θέματα βάζει αστερίσκους και θέτει ζητήματα.

Σύμφωνα με το capital.gr «η έκθεση ενισχυμένης επιτήρησης της Κομισιόν διαπιστώνει προβλήματα στις μεταρρυθμίσεις του τομέα της ενέργειας.

«Όλες οι προθεσμίες για τις μεγάλες δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στον τομέα εμφανίζουν σημαντική καθυστέρηση και υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα για την κατεύθυνση που ακολουθεί η Ελλάδα στον ενεργειακό τομέα» αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση και επισημαίνει τον κίνδυνο εκτροχιασμού. 

«Η πρόοδος στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην αγορά ενέργειας εμφανίζει σοβαρή επιβράδυνση τους τελευταίους μήνες. Θα πρέπει η μεταρρύθμιση της αγοράς να παραμείνει σε τροχιά υλοποίησης, ενώ είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι όλα τα μέτρα αλληλοσυνδέονται».  

Ο λιγνιτικός διαγωνισμός της ΔΕΗ είναι ουσιαστικά νεκρός, με την Κομισιόν να διατυπώνει αμφιβολίες κατά πόσο θα κατατεθούν προσφορές. Αλλά και η δραματική κατάσταση της ΔΕΗ, οδηγεί την Επιτροπή να θέτει ευθέως ζήτημα αύξησης στα τιμολόγια ρεύματος προκειμένου να ανακτηθούν τα κόστη της επιχείρησης και να ξεπαγώσουν οι ζωτικής σημασίας για την αγορά επενδύσεις.

Στα σοβαρά θέματα που εγείρει η έκθεση προστέθηκε και η προβληματική λειτουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, καθώς διαπιστώνονται καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων και προβλήματα ανεξαρτησίας και εποπτείας της αγοράς. 

Λιγνίτες

Η απόφαση για μετάθεση της καταληκτικής ημερομηνίας κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών στον διαγωνισμό για τους λιγνίτες χαρακτηρίζεται ως «μονομερής από την πλευρά της ΔΕΗ, μετά από διαβούλευση με το υπουργείο ενέργειας» ενώ υπογραμμίζεται ότι οδηγεί ήδη στον εκτροχιασμό του διαγωνισμού εκτός του συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος. Η πώληση χαρακτηρίζεται ως μεταρρύθμιση - κλειδί για την εξέλιξη των ενεργειακών αγορών και εμφανίζεται εξαιρετικά επιφυλακτική ως προς τη δυνατότητα επιτυχούς ολοκλήρωσής της: «απομένει να φανεί εάν θα κατατεθούν προσφορές και εάν θα γίνουν αποδεκτές» λέει χαρακτηριστικά η έκθεση, υπενθυμίζοντας ότι στον εν εξελίξει δεύτερο διαγωνισμό δεν πρέπει να ληφθεί υπόψη ούτε η αποτίμηση αλλά ούτε και το αποτέλεσμα του πρώτου αποτυχημένου διαγωνισμού. 

Target model

Σημαντικές καθυστερήσεις και εκτροχιασμό του χρονοδιαγράμματος για την εφαρμογή και λειτουργία του νέου μοντέλου της αγοράς ηλεκτρισμού (target model) διαπιστώνει η έκθεση: από το αρχικό πλάνο για τη ενοποίηση των επιμέρους αγορών τον Απρίλιο του 2019 αυτό δε θα γίνει νωρίτερα από το 2020 το ίδιο ισχύει και για τη σύζευξη με τις αγορές της Βουλγαρίας και της Ιταλίας. 

Καθυστέρηση επίσης διαπιστώνεται και στο σχέδιο για την εγκατάσταση έξυπνων μετρητών έργο που θα βοηθήσει σημαντικά την ανάπτυξη των αγορών. 

ΝΟΜΕ - Στρεβλώσεις - Αυξήσεις στα τιμολόγια

Οι συνθήκες της αγοράς δείχνουν ότι απέχουμε ακόμη πολύ από τον στόχο για μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κάτω από το 50% σημειώνει η έκθεση, η οποία διαπιστώνει "υψηλό βαθμό στρέβλωσης στα τιμολόγια των καταναλωτών”. Ασκείται εμμέσως κριτική στην απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής να τεθούν περιορισμοί στις εξαγωγές ρεύματος από την ενέργεια των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, καθώς το μέτρο παρότι εγκρίθηκε, «η επίπτωσή του δεν είναι ξεκάθαρη». 

Η προβλεπόμενη διόρθωση του μηχανισμού με μείωση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων ενέργειας δεν ενεργοποιήθηκε λόγω των καθυστερήσεων στη λιγνιτική αποεπένδυση, αναφέρει η έκθεση 

ΑΠΕ

Δεν έχει ακόμη οριστεί η ημερομηνία για την τρίτη δημοπρασία, αναφέρει στην κριτική της η Κομισιόν για τον τομέα των ΑΠΕ, επισημαίνοντας τις ανησυχίες που εκφράζονται για τις πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες που αποθαρρύνουν τους επενδυτές του κλάδου. 

Παράλληλα η Κομισιόν κρούει τον κώδωνα για τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ επισημαίνοντας ότι παραμένουν προβλήματα ρευστότητας αλλά και τα ζητήματα στις αναφορές του διαχειριστή για τον ΕΛΑΠΕ. Το πλεόνασμα του λογαριασμού αποδίδεται στις υψηλές τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. 

Επίσης η Κομισιόν θέτει θέμα του υπολογισμού και της αναπροσαρμογής του ΕΤΜΕΑΡ, η οποία δεν έχει γίνει από την κυβέρνηση Το πρόβλημα αποτελεί μια ακόμη "κληρονομιά” για την επόμενη κυβέρνηση, η οποία θα κληθεί να διαχειριστεί πιθανές αυξήσεις. Τέλος η Κομισιόν επισημαίνει την καθυστέρηση στην επιστροφή στους προμηθευτές του πλεονάσματος που προέκυψε από την επιβολή της χρέωσης προμηθευτή για τις ΑΠΕ. 

Φυσικό αέριο

Και εδώ επισημαίνονται οι καθυστερήσεις στην τελική πιστοποίηση του ΔΕΣΦΑ και στις ανησυχίες που διατυπώθηκαν από τη ΡΑΕ. Ακόμη αναμένεται η τελική απόφαση του Ρυθμιστή που θα επιτρέψει στους νέους επενδυτές να προχωρήσουν και να αναπτύξουν τις νέες ευκαιρίες στην αγορά. 

Διασύνδεση Κρήτης

Αρνητικό είναι το σήμα που εκπέμπεται για τη διασύνδεση της Κρήτης καθώς η έκθεση επισημαίνει ότι με υπαιτιότητα του ΑΔΜΗΕ χάθηκε η δυνατότητα να εξασφαλιστούν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις που θα μειώσουν το κόστος του έργου και θα μεγιστοποιήσουν το όφελος για τους καταναλωτές. Όπως αναφέρει η έκθεση η απόφαση του ΑΔΜΗΕ να προχωρήσει το έργο της διασύνδεσης της Κρήτης ως εθνικό, δεν υποστήριξε τη συμπερίληψη του στην 4η λίστα των έργων κοινού ενδιαφέροντος και ως εκ τούτου το πρότζεκτ δεν είναι επιλέξιμο για τις επιδοτήσεις του Connecting Europe Facility.

ΔΕΗ

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ΔΕΗ, στην ισχυρή μείωση της κερδοφορίας και την επιδείνωση της ρευστότητάς της. Οι λιγνιτικές μονάδες ακόμη και εκείνες που τελούν υπό πώληση συνεισέφεραν στις ζημιές, ενώ παραμένουν δομικά ζητήματα, που εγείρουν ερωτήματα ως προς το μέγεθος που μπορεί να διατηρήσει η ΔΕΗ αλλά και για την τιμολογιακή της πολιτική. Οι υψηλότερες τιμές θα επιτρέψουν στη ΔΕΗ να ανακτήσει τα κόστη της, ενώ είναι εξίσου σημαντικό να διευκολυνθεί συνολικά η ανταγωνιστικότητα στις αγορές ηλεκτρισμού που θα οδηγήσει σε αύξηση των αναγκαίων επενδύσεων του τομέα, αναφέρει η έκθεση, που θέτει ευθέως θέμα αυξήσεων στα τιμολόγια. 

"Παρότι η εταιρεία θα παραμείνει πυλώνας του συστήματος, η τρέχουσα πορεία της είναι ανησυχητική κάτι που ολοένα και περισσότερο αναγνωρίζεται από τη διοίκηση της ΔΕΗ”.

Επισημαίνονται πάντως κάποιες θετικές ειδήσεις στο τρέχον τρίμηνο όπως η συμφωνία για τα ΥΚΩ παλαιότερων ετών αλλά και η βελτίωση της εισπραξιμότητας των ανεξόφλητων.

ΡΑΕ

Κόλαφος είναι και για τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και τον τρόπο που λειτουργεί, η έκθεση της Κομισιόν. Υπάρχει ρητή αναφορά σε έλλειψη ανεξαρτησίας, καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων και έλλειψη διάθεσης εποπτείας της αγοράς. «Είναι θεμελιώδης απαίτηση για την επιτυχή μεταρρύθμιση της αγοράς, η ικανότητα και η επιθυμία της ΡΑΕ να εποπτεύσει και να λάβει τις αναγκαίες ρυθμιστικές αποφάσεις έγκαιρα και με διαφάνεια» λέει η έκθεση, η οποία ζητεί προβλέψεις για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας στη λήψη αποφάσεων, ακόμη και μέσω προβλέψεων  για την ευθύνη των μελών της ανεξάρτητης αρχής καθώς και μέσω της πρόσληψης νέου μόνιμου προσωπικού. Οι αλλαγές στη ΡΑΕ θα πρέπει να είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με τη νομοθεσία και τις πρακτικές της ΕΕ καθώς επίσης να σέβονται τις βασικές αρχές της μεταρρύθμισης της δημόσιας διοίκησης».