Τελικά σύντροφοι, πού πάμε;*

Το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών αιφνιδίασε τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Αλέξη Τσίπρα. Αυτό αποδείχτηκε περίτρανα, τόσο από την έκπληξη και αμηχανία των στελεχών του, όσο κι από την παραζαλισμένη αντίδραση του κ. Τσίπρα να δηλώσει ότι θα επιδιώξει άμεσες εκλογές, ενώ σταθερά διακήρυσσε ότι θα γίνουν το τέλος της τετραετίας. Βέβαια, απομένει αυτό να συμβεί και να μην έχουμε και πάλι κάποια ανατροπή κατά τα πρότυπα της διαχείρισης του δημοψηφίσματος.

Τα αίτια της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ είναι πολλά και στην πλειοψηφία τους υπήρξαν οφθαλμοφανή. Μόνο οι ίδιοι δεν έβλεπαν τη χιονοστιβάδα να έρχεται. Γι’ αυτό και βρέθηκαν ανέτοιμοι. Αν υπάρχει μια λέξη που περιγράφει άρτιατα κυριότερα αίτιατης ήττας του είναι η λέξη «υποτίμηση». Ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίμησαν την πραγματικότητα, υποτίμησαν τον κύριο αντίπαλό τους και τέλος υποτίμησαν τους πολίτες.

Η υποτίμηση της πραγματικότητας φάνηκε πρώτα-πρώτα στη γεμάτη περιφρόνηση διαχείριση των καταστροφών του Ματιού και της Μάνδρας, με τη διαρκή υποβάθμιση των συνεπειών τους, η οποία και συνεχίστηκε επίμονα, μέχρι πριν λίγες μέρες. Φάνηκε στο θέμα της υπερφορολόγησης, που γονάτισε την ήδη ταλαιπωρημένη μεσαία-μικρομεσαία τάξη.Φάνηκε στη Συμφωνία των Πρεσπών, όπου ένα σοβαρό εθνικό θέμα αντιμετωπίστηκε μικροκομματικά και κατέληξε σε βατραχομυομαχία μεταξύ Καμένου και Κοτζιά. Φάνηκε στα επικοινωνιακά αυτογκόλ, όπως το μέγα δήθεν σκάνδαλο της Novartis, η αλυσιτελής διαπραγμάτευση των σχέσεων κράτους-εκκλησίας, η πολυδιαφημισμένη 13^η σύνταξη (που κατέληξε άγρια κουτσουρεμένη στους δικαιούχους), η ατελέσφορη Προοδευτική Συμμαχία. Φάνηκε στη διαρκή άρνηση αξιοποίησης των ευρημάτων πλήθους δημοσκοπήσεων, που όπως αποδείχτηκε εκ του αποτελέσματος δεν ήταν χαλκευμένες. Φάνηκε στον εναγκαλισμό με τον Καμένο, στην υποστήριξη του ήθους και του ύφους Πολάκη, στην ανοχή στο Ρουβίκωνα και στους ταραξίες. Και σε πολλά ακόμη.

Η υποτίμηση του αντιπάλου, του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και της Νέας Δημοκρατίας,φάνηκε αμέσως μετά την εκλογή του στην ηγεσία. Αφού η Siemens δεν απέδωσε τίποτα, ανασύρθηκαν τα τζάκια, οι απολύσεις, οι «νεοφιλελεύθερες» πολιτικές, o δήθεν εναγκαλισμός με την ακροδεξιά και –πρόσφατα–το ασφαλιστικό Πινοσέτ, το «κρυφό πρόγραμμα» και η επταήμερη εργασία. Φάνηκε στον τρόπο με τον οποίο μεθόδευσαντη συμφωνία των Πρεσπών, πιστεύοντας ότι θα δημιουργήσουν ρήγμα στη Νέα Δημοκρατία και τελικά παγιδεύτηκαν οι ίδιοι, παίρνοντας όλο το κόστος, ενώ η Νέα Δημοκρατία και ο πρόεδρός της βγήκαν κερδισμένοι.

Φάνηκε στη Βουλήαπό τη συγκρατημένη περιφρόνηση με την οποία τις περισσότερες φορές αντιμετώπιζε ο κ. Τσίπρας τον κ. Μητσοτάκη. «Τον έχω» πίστευε ο επικοινωνιακά χαρισματικός ηγέτης! Με τη διαφορά ότι ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης απέδειξε ότι με συγκροτημένη δουλειά, με σύστημα και με επιμονή, μπορείς να κερδίσεις. Έτσι, επικράτησε στις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία της ΝΔ, έτσι κέρδισε και τις ευρωεκλογές.

Η υποτίμηση των πολιτών φάνηκε διαυγέστατα στην προεκλογική στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Η δαιμονοποίηση των αντιπάλων, ο διαχωρισμός σε προοδευτικούς και συντηρητικούς, στους πολλούς και τους λίγους, οι παροχές και οι ελαφρύνσεις της τελευταίας στιγμής, η αποκαλούμενη 13η σύνταξη, θύμισαν τις χειρότερες στιγμές της μεταπολιτευτικής μας ιστορίας. Και δεν έπεισαν.

Προς τις εθνικές εκλογές

Πέντε εβδομάδες μάς χωρίζουναπό τις εθνικές εκλογές της 7ης Ιουλίου. Η Νέα Δημοκρατία δεν έχει κανένα λόγο να αλλάξει στρατηγική. Αν μείνε ιστην ίδια κατεύθυνση, δίνοντας έμφαση στα προβλήματα και εξηγώντας τις προτάσειςτης για την επόμενη ημέρα και συγχρόνως διατηρήσει την ενωτική και μετριοπαθή στάση, που επέδειξε ο πρόεδρος της στιςδηλώσεις του μετά τις ευρωεκλογές, θα πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για την ίδια: την αυτοδυναμία. Υπό την προϋπόθεση πάντα ότι θα αποφύγει τους περιττούς πανηγυρισμούς και την αλαζονεία του «ερχόμαστε» στην οποία ρέπουν κάποια από τα στελέχη της.

Τι θα κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Θα επιμείνει στην υποτίμηση της πραγματικότητας, των αντιπάλων και των πολιτών; Θα αρχίσει να κουνάει το δάχτυλο προς τους πολίτες που αποδοκίμασαν το κυβερνητικό αφήγημα; Θα αναζητήσει μιαν άλλη προσέγγιση;

Υπό τις περιστάσεις, η ανατροπή των δεδομένων που δημιούργησαν οι τελευταίες εκλογές είναι αδύνατη για τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτα-πρώτα, θα πρέπει να συγκρατήσει όλους τους ψηφοφόρους, που –παρά τα λάθη του– τον ψήφισαν πρόσφατα. Δεύτερο, θα πρέπει να βρει την επιχειρηματολογία για να πείσει μερίδα αυτών που τον εγκατέλειψαν, να επιστρέψουν. Και τρίτο, να συγκινήσει κάποιους από τους αριστερούς ψηφοφόρους, που ψήφισαν άλλα κόμματα της αριστεράς, να τον ψηφίσουν. Μπορεί; Προλαβαίνει; Δύσκολο!

*Στην ταινία Made in Greece (1987), σε σενάριο του αγαπημένου μου Γιάννη Κακουλίδη και του Χάρρυ Κλυνν, υπάρχει η σκηνή με το ταξί. Στους επιβάτες του ταξί –μια διπλοκούρσα–ο Γιάννης Κακουλίδης, υποδύεται έναν «ανώνυμο» Έλληνα. Στη διάρκεια της διαδρομής, αφού αραδιάζει μερικά τσιτάτα («οι σκλάβοι δεν έχουν να χάσουν παρά τις αλυσίδες τους») κάποια στιγμή αγκαλιάζει το ΧάρρυΚλυνν και τον ρωτάει με λυγμούς, «τελικά πού πάμε σύντροφε;», για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «στο αεροδρόμιο».