Η αθάνατη ψυχαναλυτική ρήση το διατυπώνει με ενάργεια: «Το γεγονός ότι εσύ πάσχεις από μανία καταδίωξης δεν σημαίνει και ότι δεν σε καταδιώκουν». ΄Ισως καμία άλλη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα δεν το βίωσε εντονότερα από την Αριστερά τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια.
Το 2005 ο δημοσιογράφος Στέλιος Κούλογλου συγκέντρωσε σ’ έναν τόμο με τον τίτλο «Μαρτυρίες για τον Εμφύλιο και την ελληνική Αριστερά» τα ατομικά βιώματα όσων έπασχαν από το λεγόμενο ζαχαριαδικό σύνδρομο. Ορισμό του συνδρόμου δίνει στον ίδιο τόμο η Έλλη Παππά, η σύντροφος του Μπελογιάννη: «Ο Ζαχαριάδης είχε ανάγκη από ένα χαφιέ κι από έναν ήρωα. Δεν μπορεί να το ερμηνεύσει κανείς διαφορετικά, τους είχε ανάγκη έτσι και τους δύο, και τον Πλουμπίδη και τον Μπελογιάννη. Τους ήθελε έτσι – και νεκρούς».
Τι ακριβώς σημαίνει, ωστόσο, να ζεις είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο σ’ έναν κόσμο Χαφιέδων και Ηρώων; Μας το εξηγεί παρακάτω ο Σταύρος Κασιμάτης, που διέπρεψε κατά καιρούς τόσο ως θύτης όσο και ως θύμα: «Εγώ, για παράδειγμα, έκανα ηλιοθεραπεία, γιατί οι χαφιέδες, όταν έβλεπαν έναν άσπρο το καλοκαίρι, καταλάβαιναν ότι αυτός δεν έβγαινε έξω, κρυβόταν…». Μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε πως, αν κάνεις ηλιοθεραπεία στην ταράτσα, με την απλωμένη μπουγάδα για προκάλυμμα από τα αδιάκριτα βλέμματα, ούτως ώστε να μην ξεχωρίζεις εμφανισιακά από το μέσο ηλιοκαμένο νοικοκύρη και ως εκ τούτου να μην κινδυνεύεις από το κάρφωμα κάποιου καταδότη, έχεις υποστεί ήδη ισχυρό κλονισμό στη σχέση σου με τη φυσιολογική καθημερινότητα. Πιθανόν και ανήκεστο βλάβη.
Είναι δυνατόν η συνωμοτική πρακτική της Αριστεράς πριν από έξι δεκαετίες, σε συνθήκες βαθιάς παρανομίας, να αφορά καθ’ οιονδήποτε τρόπο τη σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση; Θα έπρεπε να μην είναι –αυτό υπαγορεύει ο κοινός νους–, έλα μου, όμως, που είναι. Καλόπιστα θα δεχτούμε την αμφίσημη ψυχαναλυτική ρήση που παραθέσαμε στην αρχή και θα συμφωνήσουμε ότι ακόμη και η σημερινή Αριστερά δεν περιβάλλεται από αγγέλους αυστηρά και απαρέγκλιτα προσηλωμένους στο πολιτικό fair play. Και τρικλοποδιές της βάζουν διαρκώς και πολύ θα ήθελαν να την ξαναδούν να συρρικνώνεται στα «παραδοσιακά» της ποσοστά, πόσο μάλλον να αποτρέψουν –θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματί μου– την αναρρίχησή της στην εξουσία. Δεν της αφιερώνουν καρδούλες, ούτε τη φλομώνουν στα φιλάκια. Εντούτοις, χάριν της ίδιας καλοπιστίας, πρέπει να παραδεχτούμε πως ούτε η Αριστερά μοιράζει ανθοδέσμες ένθεν κι ένθεν. Κάθε άλλο. Φειδωλή μέχρι παρεξηγήσεως στην αναγνώριση καλών προθέσεων πίσω από οιαδήποτε πρωτοβουλία δεν προέρχεται από την ίδια, δεν διστάζει παράλληλα να τυλίγει σε μια λαδόκολλα όποιον διαφωνεί μαζί της και να τον παραδίδει στο δημόσιο ανάθεμα με συνοπτικές διαδικασίες. Ο αντίπαλος δεν αρκεί να είναι αντίπαλος. Πρέπει να είναι και a priori αργυρώνητος. Εγκάθετος. Εντεταλμένος. Σίχαμα σκέτο. Μία επί τροχάδην περιήγηση στο Διαδίκτυο θα σας πείσει για του λόγου το αληθές.
Μήπως υποσυνείδητα η Αριστερά θέλει να επιστρέψει στον κόσμο των Χαφιέδων και των Ηρώων; Μήπως εκεί, σ’ ένα μανιχαϊστικό σύμπαν με διακριτούς ρόλους, αισθάνεται πιο άνετα; Δεν θέλω να ρισκάρω γνωμάτευση μαθητευόμενου ψυχαναλυτή και να δώσω σώνει και καλά μια καταφατική απάντηση. Για να προχωρήσω το συλλογισμό ένα βήμα παραπέρα: δεν θέλω να πιστέψω ότι η απάντηση είναι καταφατική. Ότι η Αριστερά θα είναι δέσμια του ζαχαριαδικού συνδρόμου ακόμη και στα πρόθυρα του θριάμβου της. Ότι θα αδικήσει τόσο κατάφωρα τον εαυτό της.
3°
