H ΝΔ ως φαντασίωση

Πριν από 10 χρόνια, αν η Νέα Δημοκρατία έπαιρνε 33% σε ευρωεκλογές, θα βρισκόταν πολύ κοντά στο ιστορικό χαμηλό της. Σήμερα είναι πρώτη σε όλες σχεδόν τις εκλογικές περιφέρειες της χώρας και είναι ένα από τα μεγαλύτερα κόμματα στην Ευρώπη! Καλώς ήλθατε στη νέα εποχή.

Οι αριθμοί έχουν πάντα ενδιαφέρον. Σε μια εκλογή που πήρε χαρακτήρα δημοψηφίσματος η Νέα Δημοκρατία πήρε τους ίδιους περίπου ψήφους με τις τελευταίες εθνικές εκλογές. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον όμως έχουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Ποια είναι η σημερινή Νέα Δημοκρατία; Είναι ίδια με χθες, απλώς μικρότερη ή είναι μια διαφορετική Νέα Δημοκρατία; Ποιοι την ψήφισαν; Αυτά τα 1,8 εκατομμύρια ψηφοφόρων είναι οι ίδιοι του 2015 που απλώς αυξήθηκαν λίγο; Κι είναι οι ίδιοι 1,8 εκατομμύρια πολίτες που ψήφισαν ΝΔ το 2012;

Ομολογώ δεν ξέρω την απάντηση. Ξέρουμε όμως ότι σε επίπεδο υποψηφίων η ΝΔ είναι αρκετά διαφορετική κι ίσως λίγο πιο παρδαλή-ιδεολογικά φυσικά. Τι κοινό για παράδειγμα έχουν μεταξύ τους ο Ψαριανός, ο Μπογδάνος, ο Τσελέντης και ο Τατσόπουλος; Και τι κοινό έχουν όλοι αυτοί με τον Βορίδη ή τον μακεδονομάχο Γκιουλέκα; Αλλά και σε επίπεδο ψηφοφόρων, πριν από δέκα χρόνια στο δικό μου περιβάλλον δύσκολα θα έβρισκα ψηφοφόρους της ΝΔ. Σήμερα έχουμε φτάσει σχεδόν στο αντίστροφο. Έχω πολλούς φίλους που ψηφίζουν ΝΔ, μερικοί απευθείας από τον Συνασπισμό και τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρκετοί από αυτούς μάλιστα έσπευσαν να πάρουν μέρος και στις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ για να εκλέξουν τον Κυριάκο. Ήταν οι μόνοι ή ήταν μια γενικότερη τάση που παραπέμπει σε ένα αρκετά διαφοροποιημένο σώμα υποστηρικτών του Κυριάκου;

Αυτή η χρωματική ποικιλία χαρακτηρίζει φυσικά και τις θέσεις των στελεχών της Νέας Δημοκρατίας. Στην Ευρώπη ο Κυριάκος καταδικάζει τον Ορμπάν, στην Ελλάδα ωστόσο η ΝΔ συμμετείχε σε συλλαλητήρια όπου κυριάρχησαν τα πιο ακραία εθνικιστικά συνθήματα. Όσο για τους βουλευτές της εκφράζουν κι αυτοί όλη την γκάμα, από το «θέλουμε λύση αλλά όχι γλώσσα και εθνικότητα» μέχρι το «Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική». Η ίδια πολυμορφία στα κοινωνικά ζητήματα, στα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚ ή στη χρήση της φαρμακευτικής κάνναβης. Και φυσικά στην οικονομία όπου έχουμε την συνύπαρξη όλων των τάσεων από την ελαφρά σοσιαλδημοκρατία αρκετών, κυρίως εκ μεταγραφής, ως τη λαϊκή δεξιά και τους υποστηρικτές του φιλελευθερισμού, κι αυτή με διαφορετικές κλίμακες έντασης. Ακόμα και στην παιδεία, παρά την μεγάλη πλειοψηφία που πήρε ο νόμος Διαμαντοπούλου το 2010, ξέρουμε πότε και από ποιους άρχισε να ξηλώνεται.

Τι συμβαίνει; Έχει ο καθένας μια διαφορετική Νέα Δημοκρατία στο κεφάλι του, μια φαντασίωση της Νέας Δημοκρατίας, κι όλοι βρίσκονται μαζί στην κάλπη; Εν μέρει ναι. Επειδή όλοι στην πραγματικότητα ενώνονται από την επιθυμία επιστροφής στην κανονικότητα. Δεν είναι εύκολο να την ορίσουμε θετικά, ξέρουμε όμως πολύ καλά τι δεν θέλουμε να έχει. Την εχθροπάθεια του πολιτικού λόγου του Πολάκη, την παντελή απουσία σεβασμού στους θεσμούς, την απουσία πολιτικού πολιτισμού, την αριστερή ιδεοληψία και τον συντεχνιασμό, την ανοχή στην ανομία των «συλλογικοτήτων», ο κατάλογος μπορεί να γίνει πολύ μακρύτερος αλλά καταλαβαινόμαστε.

Αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση για την επόμενη κυβέρνηση, πιθανότατα κυβέρνηση με κορμό τη ΝΔ και πρωθυπουργό τον Μητσοτάκη. Να επανέλθουμε σε μια κανονικότητα, να καταλαγιάσουν τα πάθη, να φύγει η αβεβαιότητα πάνω από το κεφάλι μας κι όσο γίνεται να καλυτερεύουν τα οικονομικά μας. Δεν θα είναι εύκολο γιατί θα πρέπει να ικανοποιήσει δύο αλληλοσυγκρουόμενες συνθήκες. Η πρώτη να κάνει τις αλλαγές που χρειάζονται, αλλαγές με πολιτικό ενδεχομένως και κοινωνικό κόστος. Είμαστε στη φάση, σαν χώρα, που για να μείνουν όλα τα ίδια, πρέπει όλα να αλλάξουν. Και δεύτερον να κινηθεί με μετριοπάθεια, να μην ανοίξει περισσότερα μέτωπα από όσα αντέχει η κοινωνία αλλά και η κυβέρνησή του.

Προσωπικά ανήκω στους απαισιόδοξους, θα έδινα προτεραιότητα στο δεύτερο, δεν αντέχουμε άλλα τραύματα. Άλλωστε αν προσθέσει κανείς τις ψήφους της ΝΔ και του ΚΙΝΑΛ, βρισκόμαστε πολύ κοντά στο 40% του δημοψηφίσματος. Κάτω από την επιφάνεια, λίγα πράγματα έχουν αλλάξει, ορισμένες φορές προς το χειρότερο: τον κυνισμό και την απάθεια. Ακούγοντας πολλούς από τους συνεργάτες του Μητσοτάκη φοβάμαι ότι επιθυμούν το πρώτο. Αλλά πάλι η πραγματικότητα είναι μεγάλος δάσκαλος.