Πώς ηττήθηκε η ομοσπονδία του λαϊκισμού

Ο κύριος Χ ανησυχούσε γι’ αυτές τις ευρωεκλογές. Η άνοδος των ακροδεξιών και λαϊκιστικών δυνάμεων με τον Φάρατζ στη Βρετανία, τη Λεπέν στη Γαλλία και τον Σαλβίνι στην Ιταλία επιβεβαίωσε τους φόβους του. Για να μη μιλήσουμε για τη σταθερή ηγεμονία των Όρμπαν στην Ουγγαρία και Κατσίνσκι στην Πολωνία.

Ωστόσο, η γηραιά ήπειρος φαίνεται ότι αντιστάθηκε συνολικά στην κατάληψη του κάστρου από τις δυνάμεις του λαϊκισμού. Μπορεί αυτές να ενίσχυσαν τις δυνάμεις τους, μπορεί τα δύο μεγάλα κόμματα (Λαϊκό και Σοσιαλδημοκρατικό) να έχασαν την πλειοψηφία των εδρών στο ευρωκοινοβούλιο όπως αναμενόταν, οι ευρωπαίοι ψηφοφόροι ωστόσο -και ιδίως οι νέοι- φαίνεται να αντέδρασαν με ενίσχυση των Φιλελεύθερων και των Πρασίνων. Κάτι που δίνει ελπίδες για νέες συμμαχίες, κόντρα στην αποδόμηση που επιχειρούν οι αντιευρωπαϊστές.
Για την Ελλάδα, ο κύριος Χ ήταν επίσης ανήσυχος. Ήταν από αυτούς που πίστευαν ότι η ανάλυση «ο Τσίπρας θα κάνει το παν για να εξαντλήσει την τετραετία» θα αποδεικνυόταν λανθασμένη. Όχι γιατί δεν θα το ήθελε ο ίδιος και το περιβάλλον του, αλλά γιατί το κριτήριο του δεν θα μπορούσε να είναι η παράταση μέχρι τέλους των προνομίων και των ανέσεων της εξουσίας. Αυτό ήταν και είναι το κύριο μέλημα των βουλευτών και βολεμένων στελεχών του, καθώς η εξασφάλιση των πρωτόφαντων αμοιβών μέχρι το φθινόπωρο θα ήταν το μεγαλύτερο κίνητρο. 

Για τον πρωθυπουργό όμως, που τα βρήκε όλα εύκολα και ανέξοδα στην άνοδό του στην εξουσία, αυτό που θα μετρούσε περισσότερο ήταν η εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς ποσοστού, με το οποίο θα μπορούσε να ηττηθεί, μένοντας μέσα στο παιχνίδι και ως ρυθμιστής των εξελίξεων από την αντιπολίτευση. Όσο ο Αλέξης Τσίπρας δεν προκήρυσσε εθνικές εκλογές ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές, ο κύριος Χ υπέθετε είτε ότι οι δημοσκοπήσεις ήταν πολύ κακές, είτε ότι έφταιγε η αλαζονεία του «άχαστου». Τελικά ίσχυαν και τα δύο, αλλά το πρώτο μάλλον δεν έπαιξε ρόλο. 

Με χαρακτηριστική ανικανότητα και έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα, το επιτελείο του Μαξίμου φαίνεται οτι δεν περίμενε καμία μεγάλη διαφορά με τη ΝΔ. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά πίστευαν τη δική τους προπαγάνδα, ότι οι δημοσκοπήσεις «των άλλων» είναι στημένες, όπως είχαν συνηθίσει να καταγγέλουν, χρόνια τώρα, παραβλέποντας ακόμη και το ότι καταλληλότερος δεν ήταν ο πρωθυπουργός, αλλά ο αντίπαλός του, πρώτη φορά στην ιστορία. Στην έλλειψη συναίσθησης ότι καμία κυβέρνηση δεν άντεξε να ολοκληρώσει τη θητεία της, στη δεκαετία της κρίσης, στην αδυναμία να εντοπιστούν τα αλλεπάλληλα λάθη πολιτικής που χαρακτηρίζουν τη θητεία του δήθεν στρατηγού, προστέθηκε και η αλαζονεία ότι «ο Τσίπρας δεν χάνει από τον Κούλη», όπως έλεγαν απαξιωτικά. Λες και υπάρχει δημοκρατική εξουσία για πάντα, λες και ένας άνθρωπος που αποφοίτησε από δύο από τα καλύτερα πανεπιστήμια στον κόσμο και πήρε την αρχηγία της ΝΔ ως αουτσάιντερ, δεν ήταν «αρκετά έξυπνος», για να τα βάλει με έναν καπάτσο, αλλά αμόρφωτο πρώην καταληψία, που λέει δημοσίως «να επιτεύξουμε». 

Έτσι, ο υποτιθέμενος μεγάλος τακτικιστής υπέπεσε στο βασικό λάθος να μην προκηρύξει εθνικές εκλογές τον Μάιο του 2019, πριν ακόμα γίνει μπλε ο χάρτης, τόσο των ευρωεκλογών, όσο και των περιφερειών. Τα σημάδια ήταν εκεί, κανείς για παράδειγμα από τους δευτεροκλασάτους υποψηφίους του ΣΥΡΙΖΑ στους μεγάλους δήμους δεν είχε καλύτερη προοπτική από το να περάσει με ένα διψήφιο ποσοστό στον β’ γύρο. Πώς θα στεκόταν η κυβέρνηση, μετά από αυτή την εικόνα; Και πώς θα έβγαζε το καλοκαίρι, με την αντιπολίτευση να τον σφυροκοπά ότι δεν έχει πια την λαϊκή νομιμοποίηση; Κι όμως, αυτή η ευκαιρία για τις λιγότερες δυνατές απώλειες, πέρασε ανεκμετάλλευτη. Γιατί επικράτησε και η ψυχολογία του τζογαδόρου, ότι πάντα μπορεί να ρεφάρει.

Τελικά, το σοκ ήταν ισχυρότερο και από αυτό που μπορούσε να ονειρευτεί η αξιωματική αντιπολίτευση. Ο κύριος Χ υπολόγιζε διαισθητικά ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχανε περίπου το 1/3 των ψηφοφόρων του, από το 36% στο 24%. Έπεσε μέσα. Αυτό που δεν ήξερε ήταν πόσο θα ανέβαινε το ποσοστό της Νέας Δημοκρατίας. Η αλαζονεία της εξουσίας και η συνεχής στρεψοδικία και κοροϊδία προκάλεσαν τελικά ένα τιμωρητικό κύμα οργής για τον άλλοτε πολλά υποσχόμενο λαθρεπιβάτη της ελπίδας, με μια διαφορά σχεδόν εννέα μονάδων. Πόσο μπορείς να αφαιμάξεις τη μεσαία τάξη, πόσο μπορείς να κοροϊδέψεις του συνταξιούχους, με καθρεφτάκια για ιθαγενείς και να ελπίζεις ότι δεν θα σε εκδικηθούν; 

Αυτό που επιβεβαιώνει τώρα ο κύριος Χ, είναι ότι η παραδοσιακή ανάλυση με τις συσπειρώσεις, ξεχνούσε δύο βασικούς παράγοντες: Πρώτον, ότι πολλοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ποτέ δικοί του, ήταν περαστικοί αγανακτισμένοι, που έφυγαν γρήγορα προς άλλα κόμματα, άρα δεν υπήρχε θέμα να τους «σηκώσεις από τον καναπέ». Δεύτερον, ότι όσο και να είχε πιάσει ταβάνι η συσπείρωση της ΝΔ, δεν ήταν αυτός ο καθοριστικός παράγοντας. 

Ο κύριος Χ ήταν από αυτούς που σκέφτηκαν ή πήγαν και ψήφισαν για τον Κυριάκο Μητσοτάκη - και στην ουσία τον επέβαλαν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς να ανήκουν σε αυτό. Την Κυριακή που πέρασε ήταν μέρος αυτού του όχι ασήμαντου ποσοστού των κεντροαριστερών ψηφοφόρων, που ψήφισαν για πρώτη φορά στη ζωή τους Νέα Δημοκρατία, ακριβώς για να φύγει ο ΣΥΡΙΖΑ. Και στην ουσία, ο καθοριστικός παράγων που προσέφερε τη μεγάλη ψαλίδα της νίκης, στην συντηρητική παράταξη. Γιατί αυτοί που αισθάνονται περισσότερο προσβεβλημένοι από τον τρόπο με τον οποίο πολιτεύθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι οι αμιγώς δεξιοί, αλλά οι μετριοπαθείς από την κεντροαριστερά ως την κεντροδεξιά. 

Βεβαίως, το 24% του ΣΥΡΙΖΑ δεν συνιστά αμελητέα δύναμη της κοινωνίας. Είναι μακρύς ο δρόμος, μέχρι το ποσοστό αυτό να γίνει μονοψήφιο, όπως αρμόζει σε ένα ακραίο ριζοσπαστικό και αντιευρωπαϊκό κόμμα, που εκτοξεύθηκε από το 3% στο 36%. Χρειάζεται να αντικατασταθεί από έναν πιο μετριοπαθή σχηματισμό, που θα δίνει αίσθημα ασφάλειας και θα κινητοποιήσει θετικά όσους σήμερα για διάφορους λόγους αισθάνονται αδύναμοι ή αρνούνται υστερόβουλα να συγκριθούν, να αξιολογηθούν, να κοπιάσουν και αρέσκονται σε μια επιδοματική ομηρεία από το κράτος.

Ο κύριος Χ είναι ευχαριστημένος που το ΚΙΝΑΛ άντεξε την επίθεση άλωσης της κεντροαριστεράς, από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ψήφισε μάλιστα πολλούς τοπικούς υποψηφίους του - και με λύπη του είδε να περνάνε στο β’ γύρο η Ρένα Δούρου και ο Νάσος Ηλιόπουλος. Αλλά αρνείται να επιστρέψει στην κοίτη του, όσο δεν υπάρχει ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα με νέα ηγεσία, τύπου Σάντσεθ, χωρίς τις λαϊκίστικες αγκυλώσεις του παρελθόντος, που δεν θα αποκαλεί τους αντιπάλους συλλήβδην «νεοφιλελεύθερη δεξιά» και δεν θα στέλνει στις Βρυξέλλες υποψήφιους με το βιογραφικό του Ανδρουλάκη ή της Καϊλή. 

Το επίπεδο βέβαια συνολικά των ευρωβουλευτών που εξελέγησαν, προκαλεί στον κύριο Χ άπωση, με αποκορύφωμα τη σύνθεση της ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό και δεν υιοθέτησε κανένα ψηφοδέλτιο, απλώς χρησιμοποίησε αυτό της ΝΔ ως εργαλείο εξυγίανσης της πολιτικής ζωής και επιστροφής σε μιας μορφής κανονικότητα. Σε αυτήν και στην περαιτέρω κατρακύλα του ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει και μετά τη διενέργεια των εθνικών εκλογών, σε περίπου ένα μήνα. 

Ο κύριος Χ ευχαριστήθηκε επίσης πολύ την καθίζηση των ποσοστών της Χρυσής Αυγής κυρίως, αλλά και των ΑΝΕΛ και του Λεβέντη, έστω κι αν πολλοί ψηφοφόροι τους διοχετεύθηκαν στο νέο ακροδεξιό μόρφωμα του Βελόπουλου. Το σημαντικό είναι να μειώνεται η λαϊκή υποστήριξη στην ένοπλη υπόδικη συμμορία. Αν μάλιστα η κυβέρνηση είχε επιδιώξει από την αρχή να εξασφαλίσει τις συνθήκες για επιτάχυνση της δίκης, είναι σίγουρος ότι οι ποινές θα οδηγούσαν στην πολιτική εξαϋλωση των ναζί.  

Όσο για την επόμενη Βουλή, ελπίζει ότι η απουσία της χαλαρής ψήφου δεν θα επιτρέψει στα δύο νέα ακραία κομματίδια, αυτά του γραφικού Βελόπουλου και του νάρκισσου Βαρουφάκη, να πιάσουν το όριο της εισόδου. Όχι γιατί αυτό θα εξασφαλίσει πιο εύκολα την αυτοδυναμία της ΝΔ (που σε αυτή την περίπτωση, με τόσο μεγάλο ποσοστό ψήφων εκτός Βουλής, μπορεί να μη χρειάζεται και πολύ πάνω από 34%), αλλά γιατί κυρίως ελπίζει σε μια σταδιακή αναγέννηση της καθημαγμένης και εξευτελισμένης σύνθεσης της κοινοβουλευτικής μας εκπροσώπησης. 

Ο κύριος Χ ελπίζει ότι έζησε ένα πρώτο κεφάλαιο υποχώρησης της ομοσπονδίας του λαϊκισμού, όπως αυτή εκφράστηκε κατά κύριο λόγο από τον ΣΥΡΙΖΑ και την -αλά φρανκεστάιν- υπόθαλψη κάθε παράγοντα καθυστέρησης του πολιτικού συστήματος, από όλο το πολιτικό φάσμα. Ελπίζει ότι δεν θα ξαναδεί κυβερνήσεις και «γέφυρες» που θα περιλαμβάνουν από τους Καμμένους και την Παπακώστα ως τον Τζουμάκα, τον Κοτσακά και τον Λάμπρου. 

Ελπίζει επίσης, ότι δεν θα δει φαινόμενα αλαζονείας, λαϊκισμού και ανευθυνότητας από την άλλη πλευρά, γιατί αρνείται να δεχτεί ότι δεν μάθαμε απολύτως τίποτα από τη δεκαετή κρίση. Και πιστεύει ότι όπως ο πλανήτης πρέπει να συνειδητοποιήσει άμεσα την απειλή της κλιματικής αλλαγής, έτσι και η Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας, πρέπει να αντιληφθεί άμεσα ποιοι είναι οι εχθροί της, που παίζουν το παιχνιδάκι του Τραμπ και του Πούτιν και αποσκοπούν στην αποδυνάμωσή της…