Σταύρος Κωνσταντινίδης: «Αν δεν προχωρήσουμε με περισσότερη Ευρώπη, θα χαθούμε»

Πώς θα καλυτερέψει η Ευρώπη; Ο Σταύρος Κωνσταντινίδης, γνωστός για την πυκνή του δημόσια παρουσία όσο και για το επιστημονικό του έργο, ζητά περισσότερη και καλύτερη Ε.Ε. και τη διεκδικεί με αισιοδοξία και πίστη. Ο επώνυμος Πολιτικός Μηχανικός - Συγκοινωνιολόγος αποδέχθηκε την πρόσκληση της Φώφης Γεννηματά για να κατέλθει υποψήφιος στις εκλογές της 26ης Μαΐου με το ψηφοδέλτιο του ΚΙΝΑΛ και περιγράφει τις θέσεις του στην ATHENS VOICE.

Προσφυγική κρίση, ανεργία, λιτότητα, Brexit, λαϊκισμός, αυξανόμενη επιρροή του εθνικιστικού λόγου. Διανύει, πιστεύετε, η Ευρώπη το κρισιμότερο σταυροδρόμι της;
Η Ευρώπη βρίσκεται όντως σε μια δύσκολη καμπή. Από τη μία το Brexit, όπως λέτε, τα οικονομικά προβλήματα και ζητήματα σύγκλισης, και από την άλλη οι κάθε λογής αριστεροδεξιοί λαϊκισμοί και οι δυνάμεις της τυφλής αντίδρασης. Για αυτό οι ευρωεκλογές έχουν μεγάλη σημασία. Πρέπει να επανανοηματοδοτηθούν έννοιες, αξίες και πολιτικές. Εκτιμώ ότι αν δεν προχωρήσουμε με περισσότερη Ευρώπη θα χαθούμε.

Τι θα θέλατε να δείτε να αλλάζει τα επόμενα χρόνια στον τρόπο που η ΕΕ διαχειρίζεται τις υποθέσεις της;
Καταρχήν το πολιτικό σχέδιο ενοποίησης που προϋποθέτει για να προχωρήσει την ενιαία εξωτερική πολιτική άμυνας, την ψύχραιμη διαχείριση του μεταναστευτικού έξω από τα δυο άκρα που πολώνουν και διχάζουν, οι συγκλίσεις στο γεωγραφική επίπεδο (βορρά-νότου), μέχρι τις ψηφιακές και περιβαλλοντικές συγκλίσεις. Η Ευρώπη μπορεί να παίξει σπουδαίο, παγκόσμιο και πρωτοπόρο ρόλο, στις πολιτικές της κοινωνικής αλληλεγγύης, της κλιματικής αλλαγής, της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής αειφορίας.

Πόσο δύσκολο είναι αντιπαρέλθει η ΕΕ την εμπρηστική ρητορική του λαϊκισμού που δίνει τον τόνο στην ειδησεογραφία και τα social media;
Ο λαϊκισμός είναι το νεότευκτο πρόβλημα των κοινωνιών, και πολλές φορές των δημοκρατικών κοινωνιών. Κυρίως τα σύννεφα της οικονομικής κρίσης, που ανέκοψαν τη συνεχή και αυξανόμενη ευημερία, δημιούργησαν τον λαϊκιστικό λόγο που αποδομεί τις δημοκρατικές και κοινοβουλευτικές κατακτήσεις. Εκπορεύεται το ίδιο έντονα από αριστερά και δεξιά. Όπως έχει γράψει βέβαια ο θεωρητικός του λαϊκισμού Κας Μουντ, οι λαϊκιστές καταρρέουν μόλις τυχόν βρεθούν στην εξουσία. Τότε είναι αργά βέβαια. Όπως συνέβη στην Ελλάδα με τον ΣΥΡΙΖΑ ή όπως επηρέασαν το δημοψήφισμα της Μεγάλης Βρετανίας, που οδήγησε στο Brexit. Ο λαϊκιστικός λόγος είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμος, γιατί είναι από τη φύση του διχαστικός, μανιχαϊστικός και αποδομητικός. Δεν στηρίζεται στο χτίσιμο, αλλά στο γκρέμισμα.

Οι Έλληνες τείνουμε να αντιμετωπίζουμε τις ευρωεκλογές σαν χαμηλού ενδιαφέροντος προοίμιο των εθνικών εκλογών. Είναι αυτός ο σωστός τρόπος να προσεγγίσουμε την κάλπη φέτος;
Είναι αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό και του αυτοϋποκειμενισμού και της συνεχούς ομφαλοσκόπησης. Πάντως ειδικά για την Ελλάδα και τις φετινές ευρωεκλογές, πρέπει να πω ότι δεν είναι ούτε δημοψήφισμα, όπως λέει η ΝΔ, ούτε δημοσκόπηση, όπως λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, που με τέτοιες απόψεις δεν βοηθούν καθόλου την αναβάθμιση της σχέσης μας με τα ευρωπαϊκά δρώμενα. Για πρώτη φορά η εθνική προοπτική είναι τόσο άρρηκτα συνδεμένη με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις.

Η σχέση των Ελλήνων με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τουλάχιστον ιδιάζουσα. Γιατί;
Ο μισός ελληνικός πληθυσμός δεν έχει πιστέψει στις ευρωπαϊκές αξίες, ούτε στο πολιτικό σχέδιο της ενοποίησης. Αποδεικνύεται και από το πρόσφατο δημοψήφισμα του 2015, που όσοι αγωνιστήκαμε για την ευρωπαϊκή ιδέα κοντέψαμε να θεωρηθούμε γραφικοί. Οι λόγοι είναι πολλοί, είναι ο όψιμος λαϊκισμός, ιστορικοί παράγοντες σε σχέση με την καθυστέρηση επαφής με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό, η συνεχιζόμενη και σήμερα πατριαρχική δομή της ελληνικής οικογένειας και των κοινωνιών της περιφέρειας.

Όντας ο ίδιος παιδί μεταναστών που γνωρίζει από πρώτο χέρι την έννοια της πολυπολιτισμικότητας και έζησε βήμα-βήμα την πορεία προς την ενοποίηση, τι θα συμβουλεύατε έναν νέο που αμφισβητεί τα αγαθά της ανοιχτής Ευρώπης;
Έζησα τη μετανάστευση ευθύς αμέσως με τη γέννησή μου στη Γερμανία, όπως ακριβώς ένα παιδάκι σήμερα μιας συριακής οικογένειας που κατέφυγε στη Γερμανία. Αντίκρισα τα πρώτα χρόνια της ζωής, μακριά από την Ελλάδα. Έτσι, όταν επέστρεψα, νομίζω πως ισορρόπησα την αίσθησή μου για το πόσο μεγάλο είναι το κάδρο της ζωής. Κάθε νέος που θα εντρυφήσει με μεράκι διαβάζοντας τον ευρωπαϊκό πολιτισμό θα κατανοήσει αμέσως ότι με τον αρχαίο κλασικό ελληνικό πολιτισμό υπάρχει ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός του 18ου αιώνα, ο οποίος έβαλε τις βάσεις του σύγχρονου κόσμου στην πολιτική, τη φιλοσοφία, την επιστήμη και δημιούργησε έκτοτε συνεχώς τις βάσεις για την πρόοδο και την ευημερία. Οι νέοι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν βέβαια πως η πορεία προς την πρόοδο δεν είναι ιστορικά ανέφελη. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι έπληξαν και την ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά για 70 συναπτά χρόνια ζει ειρηνικά, με ανάπτυξη προφέροντας ένα πολύ ψηλό επίπεδο ευημερίας σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πόσο ισχυρό πλήγμα θα είναι για την ΕΕ η διαφαινόμενη αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας; Τρέφετε ελπίδες για την παραμονή της;
Είναι μεγάλο το πλήγμα τόσο σε επίπεδο ουσίας, όσο και σε επίπεδο συμβολισμού. Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να προβλέψει με σιγουριά. Πάντως είναι βέβαιο ότι, μετά το σοκ, η κοινωνία της Μεγάλης Βρετανίας μοιάζει μετανιωμένη από τη λαϊκιστική παράσυρσή της. Θέλω να είμαι αισιόδοξος ότι μέσα στον χρόνο θα μπορούσε να υπάρχει κάποια αποκατάσταση, η οποία δεν μπορεί να γίνει βέβαια αύριο.

Αγωνίζομαι για να πρωταγωνιστήσουμε για τον πολιτικό φιλελευθερισμό, την ελευθερία της ατομικότητας, αλλά με το μυαλό στην κοινωνική ευθύνη για την εργασία όλων, την αξιοπρέπεια στην υγεία, την πρόοδο, την ευημερία

Γιατί με το ΚΙΝΑΛ; Γιατί τώρα;
Δεν είναι επαγγελματίας πολιτικός, αλλά είμαι πολιτικό ον της πραγματικής ζωής. Μπαίνω στην πολιτική όταν αισθάνομαι ότι πρέπει, και αυτή η συγκυρία ήταν τέτοια. Για αυτό συμμετέχω ως υποψήφιος ευρωβουλευτής στο ψηφοδέλτιο του ΚΙΝΑΛ. Απορρίπτω τους φθηνούς λαϊκισμούς της σημερινής κυβέρνησης του Τσίπρα, τη λαϊκιστική γελοιότητα του Τραμπ και την ελαφρότητα των υπευθύνων του Brexit. Είμαι απέναντι σε κάθε ακροδεξιά κραυγή, που εναντιώνεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και την πολύτιμη μεταπολεμική Ειρήνη και δημοκρατία. Προβληματίζομαι βαθιά με την πολιτική κατάντια της Ιταλίας και της Ουγγαρίας. Θεωρώ την εκλογική εξέλιξη της Ισπανίας ορόσημο για τον εξορθολογισμό της σοσιαλδημοκρατικής επανόδου. Πιστεύω ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ούτε φρούριο ούτε ξέφραγο αμπέλι. Οφείλουμε ψύχραιμα να ξαναδούμε το προσφυγικό - μεταναστευτικό. Χρειάζεται να κάνουμε περισσότερα για την ασφάλεια και το περιβάλλον. Ξέρω ότι οι Ευρωεκλογές αυτές είναι κρίσιμες, γιατί επιδιώκουμε να αναβαθμίσουμε τις φωνές που θέλουν περισσότερη Ευρώπη, στην κατεύθυνση της κοινωνικής αλληλεγγύης, της οικονομικής και ψηφιακής σύγκλισης, των ατομικών δικαιωμάτων, της προώθησης του πολιτικού σχεδίου με οικονομική ενοποίηση και σοβαρή ενιαία εξωτερική πολιτική. Ζητάω η Ελλάδα μας να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα, με αξιοκρατία, ίσες ευκαιρίες, παιδεία, δικαιοσύνη, χωρίς να εξάγει τους νέους της στα πέρατα του κόσμου. Αγωνίζομαι για να φέρουμε στην πρώτη γραμμή, το δημογραφικό πρόβλημα και την κλιματική αλλαγή. Να πρωταγωνιστήσουμε σαν Ευρώπη για τον πολιτικό φιλελευθερισμό, την ελευθερία της ατομικότητας, αλλά με το μυαλό συνεχώς στην κοινωνική ευθύνη για την εργασία όλων, την αξιοπρέπεια στην υγεία, τη δημόσια και ιδιωτική παιδεία, τη διά βίου μάθηση, εντέλει την πρόοδο και την ευημερία. Είναι οι εκλογές της ουσίας και όχι εσωτερικό δημοψήφισμα. Η Ευρώπη δεν είναι άσπρο - μαύρο, ούτε απλή άσκηση. Χρειάζεται αίσθηση συμμετοχής, του καθενός ξεχωριστά, όσο και αν αυτό φαίνεται ματαιοπονία. Είναι το μόνο που έμαθα ζώντας 50 χρόνια, από μικρό παιδί στο καμίνι της μαχόμενης ζωής.

Πώς σχολιάζετε την απόπειρα του ΣΥΡΙΖΑ να πλασαριστεί στο πολιτικό σκηνικό ως «προοδευτική συμμαχία»;
Είναι προσχηματική και ψευδεπίγραφη. Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει ότι με διακηρύξεις λόγων και ευχών μπορεί να ξεπλένει την ιδιοτελή και οπορτουνιστική συμπεριφορά του. Μόλις έληξε ο γάμος με την εθνικιστική, υπερσυντηρητική και παλαβή δεξιά του Καμμένου θέλει να αρραβωνιαστεί τη σοσιαλδημοκρατία. Δεν γίνονται έτσι τα πράγματα στην πολιτική. Τώρα ήρθε η στιγμή να ηττηθεί. Ως ηττημένος ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να συμμετέχει σε όποιον διάλογο επιθυμεί, εφόσον αποδεχθεί αρχές και αξίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά τη γνώμη μου θα είναι πάντα ένα κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, όσο και αν θέλει να βάζει σοσιαλδημοκρατικές προμετωπίδες.

Τι υπόσχεστε σε όσους σας τιμήσουν με την ψήφο τους στις εκλογές της 26ης Μαΐου;
Θα επιχειρήσω πολιτικά και τεχνοκρατικά να δουλέψω για την Ελλάδα στην Ευρώπη. Να προωθήσω το αίτημα για περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη και να συμβάλω στην προσαρμογή των ευρωπαϊκών πολιτικών στην καθημερινότητα της χώρας μου, των πόλεων και της περιφέρειας.