Είναι οι συνταξιούχοι τα μεγαλύτερα θύματα της κρίσης;

Οχτακόσια εκατομμύρια ευρώ θα είναι συνολικά το επίδομα στους συνταξιούχους που ανακοίνωσε ο Αλέξης Τσίπρας με το νέο πακέτο οικονομικών μέτρων. Οι συνταξιούχοι είναι το μόνο κοινωνικό στρώμα που λαμβάνει άμεση οικονομική ενίσχυση. Ο πρωθυπουργός δικαιολόγησε την επιλογή του αυτή λέγοντας ότι οι συνταξιούχοι «πλήρωσαν το μάρμαρο της κρίσης ίσως περισσότερο από όλους τους άλλους».

Οι συνταξιούχοι μπορεί να έχασαν σημαντικό μέρος των εισοδημάτων τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι το τμήμα της κοινωνίας που βρέθηκε στη χειρότερη οικονομική κατάσταση στα χρόνια της κρίσης. Τα εισοδήματα των συνταξιούχων μπορεί να ήταν μειωμένα, αλλά κανείς συνταξιούχος δεν έμεινε χωρίς εισόδημα, πράγμα που συνέβη με τους μακροχρόνια άνεργους.

Η μελέτη του οργανισμού Διανέοσις για την ακραία φτώχεια στην Ελλάδα για το 2016 δείχνει ότι μόνο το 2,9% των συνταξιούχων και μόνο το 2,4% των ατόμων άνω των 65 ετών ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το αντίστοιχο ποσοστό για τους ανέργους είναι 68,5% και για τους αυτοαπασχολούμενους είναι 20,6%.

Οι συνταξιούχοι επιλέγονται από την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό για να λάβουν ενίσχυση επειδή αποτελούν μια τεράστια μάζα ψηφοφόρων και όχι γιατί αποτελούν το μεγαλύτερο θύμα της κρίσης. Οι κομματικοί υπολογισμοί είναι που καθορίζουν τις αποφάσεις και όχι το πραγματικό οικονομικό πρόβλημα της κάθε κοινωνικής ομάδας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην κυβέρνηση καταγγέλλοντας τη λιτότητα και κατηγορώντας την προηγούμενη κυβέρνηση ότι έχει συμφωνήσει με τους δανειστές μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα. Έχει όμως επιβάλει λιτότητα μεγαλύτερη από αυτή που του ζήτησαν οι δανειστές. Κάθε χρόνο η ανάπτυξη είναι αρκετά μικρότερη από αυτή που η ίδια η κυβέρνηση έχει προβλέψει, αλλά τα πλεονάσματα είναι μεγαλύτερα από το 3,5% που έχουν συμφωνηθεί.

Τα πλεονάσματα αυτά προκύπτουν από την υπερφορολόγιση και από την περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Για να μπορεί να δίνει επιδόματα η κυβέρνηση πνίγει την οικονομία, δεν πραγματοποιεί έργα και δεν δημιουργεί υποδομές που θα έδιναν θέσεις εργασίας και θα βοηθούσαν την ανάπτυξη της χώρας.

Στην πραγματικότητα κάποιοι άνθρωποι που θα έβρισκαν δουλειά αν γίνονταν οι δημόσιες επενδύσεις παραμένουν άνεργοι και η χώρα στερείται από απαραίτητες υποδομές για να μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να εμφανίζεται σαν ο καλός και ο συμπονετικός απέναντι στους συνταξιούχους. Στο δίλημμα παραγωγική εργασία ή ψηφοθηρικά επιδόματα, ο Τσίπρας διαλέγει τα επιδόματα.

Τις τελευταίες δεκαετίες η επικοινωνία μεταξύ κομμάτων και ψηφοφόρων κυριαρχείται από εξαγγελίες για παροχές. Το πιο σημαντικό που είχαν να πουν τα κόμματα στους πολίτες ήταν το πώς θα τους παρέχουν προνόμια και εισοδήματα και όχι για το πώς θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας και για την ευημερία της κοινωνίας. Οι παροχές του κράτους, από ένα σημείο και μετά, χρηματοδοτούνταν από δανεικά και έτσι φτάσαμε στη χρεοκοπία.

Οι συνταξιούχοι ήταν όλο και νεότεροι στην ηλικία και οι συντάξεις ήταν όλο και μεγαλύτερες. Η αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης του κράτους ήταν από τις κύριες αιτίες της χρεοκοπίας. Από 4,8 δισ. που ήταν η κρατική επιχορήγηση στα ταμεία το 2000 ανέβηκε στα 17,2 δισ. το 2009. Την πρώτη δεκαπενταετία του νέου αιώνα το κράτος έδωσε στα ταμεία 169 δισ., ποσό μεγαλύτερο από το μισό δημόσιο χρέος.

Το ελληνικό κράτος δίνει περισσότερα χρήματα για συντάξεις (ως ποσοστό του ΑΕΠ) από κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος.

Το ελληνικό κράτος δίνει περισσότερα χρήματα για συντάξεις (ως ποσοστό του ΑΕΠ) από κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος. Τώρα θα δίνει ακόμη περισσότερα, τα οποία παίρνει από εργαζόμενους, που αρκετοί τα βγάζουν δύσκολα πέρα.

Οι συνταξιούχοι εμφανίζονται σαν οι περισσότερο αδικημένοι στη διάρκεια της κρίσης και για τον λόγο ότι αποτελούν το προνομιακό κοινό για αρκετές τηλεοπτικές εκπομπές. Οι εκπομπές αυτές επικεντρώνουν την θεματολογία τους στα ζητήματα των συντάξεων για να αποσπάσουν τηλεθέαση από το συγκεκριμένο κοινό. Οι παρουσιαστές τους κάνουν καριέρα κλαίγοντας για τα δεινά των συνταξιούχων και αποκρύπτοντας από τους θεατές ότι για να μπορεί το κράτος να δίνει συντάξεις θα πρέπει πρώτα να δουλεύει η πραγματική οικονομία.

Ο Αλέξης Τσίπρας πριν το 2015 υποσχόταν ότι θα επαναφέρει τις συντάξεις στα επίπεδα του 2009, χωρίς να λέει από πού θα βρει τα χρήματα. Σήμερα, αφού στο μεταξύ περιέκοψε κι άλλο τις συντάξεις, αναπαράγει τις χειρότερες στιγμές του πελατειακού συστήματος και θα δώσει επίδομα στους συνταξιούχους λίγα εικοσιτετράωρα πριν τις ευρωεκλογές.

Σε μια κοινωνία που θα είχε τη στοιχειώδη αυτογνωσία και μια εκτίμηση για το πώς φθάσαμε στη χρεοκοπία που να στηρίζεται στα πραγματικά στοιχεία, μια τέτοια πρακτική θα έπρεπε να θεωρείται προκλητική απέναντι στη νέα γενιά και σε αυτούς που πληρώνουν τους φόρους. Ταυτόχρονα, η απόπειρα να εξαγοραστεί η ψήφος με 500 ευρώ είναι μια υποτιμητική και εξευτελιστική αντιμετώπιση για αυτούς που θα λάβουν το επίδομα.