Τελικός προορισμός: Αθήνα

Τις προβλέψεις αυτές έρχονται να επιβεβαιώσουν τα πρώτα επίσημα στοιχεία σχετικά με την πορεία της «βαριάς βιομηχανίας» μας: από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο του 2013, η χώρα μας, στο σύνολό της, γνώρισε αύξηση 9% στον τουρισμό, ενώ με αύξηση 9,5% έκλεισε για τον τουρισμό (αφίξεις) ο Ιούνιος στην Αθήνα.

Νούμερα όχι ευκαταφρόνητα και σίγουρα «καλοδεχούμενα», τα οποία όμως σίγουρα απέχουν πολύ από την πραγματικότητα και τους επιδιωκόμενους στόχους, τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με την καταστατική θέση της πόλης των Αθηνών στον τουριστικό χάρτη της Ελλάδας: σύμφωνα με έρευνες, ο μέσος όρος διαμονής ενός ξένου τουρίστα στην Αθήνα είναι σήμερα 1,8 ημέρες (το 2004 ήταν 2,6).

Γεννάται, λοιπόν, το εύλογο ερώτημα: γιατί η πόλη μας δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να μετουσιωθεί σε αυτό που στην ορολογία των επαγγελματιών του τουρισμού αποκαλείται «city break», σε αυτόνομο τουριστικό προορισμό και όχι σε ενδιάμεσο σταθμό μετάβασης των μαζών των τουριστών στη νησιωτική χώρα και τους τόπους παραθερισμού εκτός λεκανοπεδίου; Με άλλα λόγια, γιατί η Αθήνα δεν κρατάει τους τουρίστες της, όπως το κάνουν άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές μητροπόλεις (το Παρίσι, το Βερολίνο, η Λισσαβόνα, η Ρώμη κ.ά.);

Σε αντίθεση με τους άλλους ελληνικούς προορισμούς, το 2012 σηματοδότησε μία ακόμη χρονιά πτώσης για την τουριστική κίνηση στην Αθήνα, η οποία βρίσκεται σε κατιούσα πορεία ήδη από το 2007. Ένα φαινόμενο με αμεσότατες αρνητικές επιπτώσεις στη βιωσιμότητα των αθηναϊκών ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, οι οποίες «βάζουν» λουκέτο η μία μετά την άλλη, επιδεινούμενες από τη συνεχή δυσφήμιση του προορισμού, την ολοένα εντεινόμενη κρίση, μα κυρίως και πάνω απ' όλα από την κραυγαλέα έλλειψη πολιτικής βούλησης να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μία σειρά από χρονίζοντα προβλήματα που πλήττουν το ήδη πληγωμένο αθηναϊκό κέντρο.

H ηγεσία του δήμου έχει μέχρι στιγμής αναλωθεί σε φρούδα ευχολόγια, ότι η Αθήνα πρεπει να καταστεί αυτόνομος ταξιδιωτικός προορισμός, όπως συμβαίνει με το Παρίσι, το Λονδίνο ή την Ρώμη, τα οποία ακούστηκαν και στην προ μηνών διοργάνωση Travel Trade Athens 2013, όπου περισσότεροι από 60 ξένοι τουριστικοί πράκτορες, tour operators και διοργανωτές εκδηλώσεων από την παγκόσμια τουριστική αγορά κατέφτασαν στην πόλη μας με σκοπό να ενημερωθούν από τους επαγγελματίες και τους εκπροσώπους των τουριστικών επιχειρήσεων της Αθήνας για τις υπηρεσίες, τις δυνατότητες και τα προϊόντα της πόλης.

Για να καταστεί, ωστόσο, κάτι τέτοιο εφικτό δεν αρκούν τα λόγια, αλλά οι αποφασιστικές πράξεις.Η εξέλιξη της τουριστικής κίνησης στην περιοχή της Αθήνας κατά τα επόμενα έτη θα είναι συνάρτηση πολλών κρίσιμων και αλληλένδετων παραγόντων, με σωρευτική επίδραση στην ελκυστικότητα του προορισμού. Ενδεικτικά, αναφέρω μερικούς από αυτούς:

- Αποκατάσταση των συνθηκών ομαλής λειτουργίας στο κέντρο της πόλης και εξάλειψη των αρνητικών φαινομένων και παραβατικών συμπεριφορών.

- Αναβάθμιση των συνθηκών καθαριότητας, εκσυγχρονισμός συστήματος αποκομιδής, διαχείρισης και διάθεσης απορριμμάτων, απομάκρυνση ρυπογόνων δραστηριοτήτων και, γενικότερα, εξυγίανση του περιβάλλοντος και παράλληλα, εμπλουτισμός του πράσινου και αναπλάσεις ελεύθερων χώρων.

- Αξιοποοίηση των νέων πόλων έλξης που έχουν εμπλουτίσει το συνολικό τουριστικό προϊόν της Αθήνας και της Αττικής (νέο Μουσείο Ακρόπολης, αναβαθμισμένο ιστορικό κέντρο, αξιοποίηση Ακαδημίας Πλάτωνος) και έγκαιρη δημιουργία των σχεδιαζόμενων νέων υποδομών (μεγάλο συνεδριακό κέντρο, πολιτιστικό πάρκο του Ιδρύματος Νιάρχου, Φαληρικός Όρμος, Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, Ελληνικό, Ολυμπιακό Στάδιο, Φιξ, επέκταση της Πινακοθήκης).

- Βελτίωση της ποιότητας, στις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους τουρίστες, όχι μόνο από τις τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά και από όλο το φάσμα των φορέων που εξυπηρετούν με ποικίλους τρόπους τους επισκέπτες (στους τομείς των μεταφορών, της εστίασης, της ψυχαγωγίας, της καθαριότητας κ.λπ.).

- Αξιοποίηση των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας πληροφορικής και επικοινωνιών (διαδικτυακή πύλη, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ηλεκτρονικό μάρκετιγκ κ.λπ.).

- Συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην εκτέλεση ενός πολυετούς Σχεδίου Δράσης, που θα έχει προκύψει από Ολοκληρωμένο Σχεδιασμό.

Για να είναι αποτελεσματικές οι οποιεσδήποτε πολιτικές υιοθετηθούν για την αναβάθμιση της Αθήνας ως τουριστικού προορισμού, θα πρέπει να υπακούουν στην εξυπηρέτηση ενός κεντρικού στόχου, συνδεδεμένου με ιεραρχημένους επιμέρους στόχους, απαιτείται δηλαδή στρατηγικός σχεδιασμός.

Για να γίνει η Αθήνα μας, σύντομα, τελικός προορισμός και όχι αναγκαστική ενδιάμεση στάση.