Α' κατοικία: Η εφορία μπορεί να την βγάλει στο σφυρί από 1η Μαΐου

Αλλάζουν όλα από την 1η Μαΐου για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Το τέλος της ισχύος του Νόμου Κατσέλη για την πρώτη κατοικία φέρνει από την 1η Μαΐου ο νόμος 4605 που ψηφίστηκε πριν από λίγες εβδομάδες. 

Χωρίς προστασία πρώτης κατοικίας θα βρεθούν όσοι δεν μπορέσουν να ενταχθούν στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας. Αντίθετα όσοι τα καταφέρουν να ενταχθούν σε αυτό τότε δεν βγαίνει στο σφυρί η πρώτη κατοικία για χρέη προς την εφορία. Πιο συγκεκριμένα, μπλόκο στους πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας από την Εφορία για ληξιπρόθεσμα χρέη, βάζει η προέγκριση αίτησης υπαγωγής στο νέο πλαίσιο προστασίας του ν. 4605.

Ωστόσο, και στην περίπτωση παροχής «προσωρινής προστασίας» του οφειλέτη, το Δημόσιο εμποδίζεται μεν να προχωρήσει σε πρόγραμμα πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας, παρά ταύτα όμως, μπορεί να συνεχίζει να επιβάλει όλα τα άλλα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης ή ασφαλιστικών μέτρων στην κύρια κατοικία του αιτούντος, αλλά και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης η ασφαλιστικών μέτρων στην υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη.

Οι εφορίες έχουν λάβει ήδη σχετικές οδηγίες για τις αλλαγές αυτές αφού, όπως αναφέρει νέα εγκύκλιος της ΑΑΔΕ, με βάση τον νέο νόμο:

• Στις 28 Φεβρουαρίου 2019 έληξε η προστασία του νόμου Κατσέλη
• Από 1/3/2019 δεν υφίσταται πλέον δυνατότητα του οφειλέτη να υποβάλει δικαστικώς αίτηση για εξαίρεση της κύριας κατοικίας του από την εκποίηση
• Η ισχύς των νέων διατάξεων (άρθρων 68 έως 83) αρχίζει την 30η Απριλίου 2019

Ήδη άρχισαν να εκδίδονται Υπουργικές Αποφάσεις για τα νέα κριτήρια επιλεξιμότητας ή αποκλεισμού των οφειλετών από το νέο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας, όπως ο «προσδιορισμός της αξίας μεταφορικών μέσων» που συνυπολογίζονται στο όριο της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη (100.000-180.000 ανάλογα με την ιδιότητα ή την οικογένειά του).

Ειδικότερα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ προς τις Εφορίες, διευκρινίζονται τα εξής:

• Από την αναγκαστική ρευστοποίηση, εμπίπτουν μόνο οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα, από οποιαδήποτε αιτία, καθώς και οφειλές από στεγαστικό δάνειο προς το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, για τις οποίες υφίσταται εμπράγματη ασφάλεια στην κύρια κατοικία του οφειλέτη ή του τρίτου αιτούντος. Επομένως, με τις διαδικασίες που προβλέπονται στις νέες διατάξεις δεν ρυθμίζονται οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση. Επίσης, δεν ρυθμίζονται ούτε οφειλές φυσικών προσώπων για τις οποίες υφίσταται εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
• Η  προστασία της κύριας κατοικίας του αιτούντος, κατ’ εφαρμογή των νέων διατάξεων, ισχύει και έναντι του Δημοσίου, ως πιστωτή παρά το γεγονός ότι οι απαιτήσεις αυτού δεν είναι επιδεκτικές ρύθμισης.
• Για τον δανειολήπτη ο οποίος κρίνεται επιλέξιμος κατά τον προέλεγχο επιλεξιμότητας του άρθρου 73, ισχύει αυτοδίκαιη αναστολή κάθε πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του, η οποία αρχίζει να ισχύει, έναντι των πιστωτών που δεν περιλαμβάνονται στην αίτηση, μεταξύ των οποίων και το Δημόσιο, από τη μεταγραφή στο βιβλίο μεταγραφών ή την καταχώριση στο κτηματολογικό φύλλο της αίτησης για τη ρύθμιση οφειλών και λήγει:
  α) Eίτε με την επίτευξη της συναινετικής ρύθμισης οφειλών με έναν τουλάχιστον πιστωτή
  β) είτε, σε περίπτωση μη επίτευξης συναινετικής ρύθμισης οφειλών, μετά την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας για την υποβολή αίτησης δικαστικής ρύθμισης
  γ) είτε, σε περίπτωση μη επίτευξης συναινετικής ρύθμισης οφειλών (ως ανωτέρω) και εμπρόθεσμης (παρ. 4 άρθρου 77) υποβολής αίτησης δικαστικής ρύθμισης, με τη συζήτηση του αιτήματος προσωρινής διαταγής, που υποβάλλεται με την αίτηση δικαστικής ρύθμισης, οπότε είναι δυνατόν να επέλθουν τα ακόλουθα αποτελέσματα

Η συνέχιση της αναστολής, σε περίπτωση αποδοχής από το δικαστήριο του αιτήματος προσωρινής διαταγής, καθ’ όσον με αυτή διατάσσεται αναστολή του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας υπό τους όρους που ορίζονται σε αυτή και μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης. Σημειώνεται πάντως ότι το δικαστήριο δύναται να ανακαλέσει την προσωρινή διαταγή οποτεδήποτε.

Η λήξη της αναστολής, σε περίπτωση απόρριψης από το δικαστήριο του αιτήματος προσωρινής διαταγής.

• Σημειώνεται ότι προσωρινή προστασία της κύριας κατοικίας με προσωρινή διαταγή μπορεί να χορηγηθεί και στο πλαίσιο εκδίκασης της αίτησης δικαστικής ρύθμισης σε δεύτερο βαθμό.
• Για τον οφειλέτη που έχει υποβάλει αίτηση συναινετικής ρύθμισης και δεν κρίνεται επιλέξιμος κατά τον προέλεγχο επιλεξιμότητας δεν ισχύει αυτοδίκαιη αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Ο αιτών όμως, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 78, έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί την αναστολή του πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 1000 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
• Σε περίπτωση συνδρομής των προϋποθέσεων του άρθρου 78 περί προσωρινής προστασίας, το Δημόσιο υποχρεούται αποκλειστικά στη μη έκδοση του προγράμματος πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας, η εφόσον αυτό έχει εκδοθεί, στη μη πραγματοποίηση του. Παρά ταύτα, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 78, η προσωρινή προστασία του άρθρου 78 δεν εμποδίζει την επιβολή λοιπών πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης η ασφαλιστικών μέτρων στην κύρια κατοικία του αιτούντος, ούτε τη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης η ασφαλιστικών μέτρων στην υπόλοιπη περιουσία του οφειλέτη.
• Η συνεισφορά του Δημοσίου καταβάλλεται σε ειδικό ακατάσχετο λογαριασμό με δικαιούχο τον οφειλέτη και δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται. Επιπλέον, για την έγκριση και καταβολή της συνεισφοράς δεν απαιτείται φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του