Απέναντι στα παιδιά ζητιάνους

Στην οδό Ερμού ένα παιδί παίζει λίγες νότες σε ένα μικρό ακορντεόν. Μπροστά του, σε μεγάλη απόσταση, υπάρχει το δοχείο για τα κέρματα. Το δοχείο αυτό είναι ο πάτος  ενός διαφανούς μικρού μπουκαλιού για νερό και περιέχει μερικά κέρματα του ενός ή των δύο λεπτών. Βρίσκεται εκεί που περπατούν οι περαστικοί και πολύ κοντά στη σχάρα του υπονόμου για τα νερά της βροχής.

Ο σκοπός είναι κάποιος να κλοτσήσει το δοχείο, τα κέρματα να σκορπίσουν στον πεζόδρομο και μερικά να πέσουν στον υπόνομο. Ο ανυποψίαστος  περαστικός θα αισθανθεί ενοχή που σκόρπισε τα χρήματα και θα δώσει ένα μεγάλο νόμισμα στο παιδί. Το σκηνικό επαναλαμβάνεται μερικά μέτρα πιο κάτω ενώ αλλά παιδιά κάνουν ακριβώς το ίδιο στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, κοντά στο μουσείο της Ακρόπολης.

Το μάρκετινγκ είναι πολύ προχωρημένο, καθώς προκαλεί και εκμεταλλεύεται την ενοχή. Προφανώς και τα παιδιά δεν επινόησαν τα ίδια το κόλπο. Εκείνοι που τα χρησιμοποιούν τα παιδιά  τους δίδαξαν τον τρόπο να αποσπούν περισσότερα χρήματα και έπειτα τα τοποθέτησαν στα πιο προσοδοφόρα σημεία της πόλης.

Τις ώρες που λειτουργούν τα σχολεία τα παιδιά αυτά βρίσκονται στον δρόμο. Την ώρα που τα άλλα παιδιά παρακολουθούν τα μαθήματά τους τα παιδιά αυτά μαθαίνουν τη ζητιανιά. Έτσι δεν θα αποκτήσουν στοιχειώδεις δεξιότητες και καταδικάζονται να ζήσουν μια ζωή στο περιθώριο.

Πρόκειται είτε για οικογενειακές επιχειρήσεις με γονείς που έχουν βρει στη ζητιανιά των παιδιών μια εύκολη πηγή εισοδήματος, είτε για συμμορίες οργανωμένου εγκλήματος και εμπορίας ανθρώπων που έχουν τα παιδιά ως σύγχρονους σκλάβους. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός είναι ότι μπορούν και κινούνται ανεξέλεγκτα μπροστά στα μάτια των αστυνομικών. Το κράτος, που θα έπρεπε να προστατεύει τα παιδιά αυτά, απουσιάζει.

Έχουμε ένα κράτος που επεκτείνεται συνεχώς, δημιουργώντας συνεχώς νέους οργανισμούς, αλλά αδυνατεί να ανταποκριθεί στα πιο στοιχειώδη καθήκοντά του. Λίγα χιλιόμετρα μακρυά από την οδό Ερμού στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» ζουν περίπου σαράντα παιδιά,  τα οποία δεν είναι άρρωστα, άλλα με εισαγγελική εντολή (ή για άλλους λόγους) έχουν αποσπαστεί από τις οικογένειές  τους. Τα παιδιά μένουν στο νοσοκομείο για χρόνια γιατί δεν υπάρχουν δομές για να τα φιλοξενήσουν.

Πολλοί συμπολίτες και ενδεχομένως αρκετοί τουρίστες νομίζουν ότι η ζητιανιά είναι αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Ορισμένοι ενήλικες ζητιάνοι (όπως οι άστεγοι) μπορεί πράγματι να ζητιανεύουν εξαιτίας της ανέχειας και άλλοι να διάλεξαν την επαιτεία ως ένα εύκολο επάγγελμα. Άλλωστε και πριν την οικονομική κρίση οι ζητιάνοι ήταν πάρα πολλοί στο κέντρο της Αθήνας.

Στις πρωτεύουσες των άλλων βαλκανικών χωρών -που όλες τους είναι πολύ φτωχότερες από την Ελλάδα- οι ζητιάνοι είναι ελάχιστοι και πουθενά δεν βλέπει κανείς παιδιά να ζητιανεύουν. Από τις βαλκανικές χώρες έχουν έρθει πολλοί επαγγελματίες ζητιάνοι στην Ελλάδα γιατί εδώ υπάρχει περισσότερο χρήμα και λιγότερος έλεγχος. Τελικά η επαγγελματική επαιτεία ίσως να οφείλεται περισσότερο στην κρίση του ελληνικού κρατικού μηχανισμού και των πολιτικών πρόνοιας παρά στην ίδια την οικονομική κρίση.

Εφόσον το κράτος απουσιάζει η ευθύνη για τα παιδιά που ζητιανεύουν πέφτει στους πολίτες. Η ζητιανιά είναι συμφέρουσα επειδή υπάρχουν άνθρωποι που συγκινούνται από την εικόνα των παιδιών και δίνουν χρήματα. Αν κανείς δεν δίνει χρήματα στα παιδιά, η ζητιανιά δεν θα είναι πλέον οικονομικά αποδοτική. Το να μη συμμετέχουμε στο έγκλημα, είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε.