Ψυχική καθήλωση και θεσμική αποτελμάτωση

Το αδιανόητο γεγονός της εγκατάλειψης και «αποθήκευσης» 40 παιδιών μεταναστών, διαφόρων ηλικιών, για χρόνια, στο νοσοκομείο παίδων «Αγία Σοφία», αναδεικνύει το βαθμό της ψυχικής καθήλωσης των υπεύθυνων προσώπων και της θεσμικής αποτελμάτωσης σε όλα τα επίπεδα. Γιατί όταν η διοίκηση του νοσοκομείου, διαμαντιού, της ελληνικής επικράτειας, εμφανίζεται ανίκανη να διαχειριστή ένα ζήτημα τέτοιου τύπου, τότε σημαίνει ότι σίγουρα «πιάσαμε πάτο»!

Με αφορμή το συγκεκριμένο περιστατικό, λοιπόν, είναι ευκαιρία να επανέλθουμε και να υπενθυμίσουμε το ζήτημα των λεγόμενων θεσμικών μεταρρυθμίσεων του κράτους η εφαρμογή των οποίων ταυτόχρονα με εκείνες στην οικονομία, αποτελούν τον δεύτερο βασικό πυλώνα για την έξοδο από την κρίση, αφού, επίσης ταυτόχρονα, η μη εφαρμογή τους αποτέλεσε μια από τις βασικές αιτίες της καταβαράθρωσης του σε όλα τα επίπεδα.  

Γιατί όμως φτάσαμε έως εδώ; Είναι ένα καίριο ερώτημα το οποίο εάν δεν απαντηθεί με συγκεκριμένες ενέργειες, από τα κόμματα του δημοκρατικού τόξου, τότε η κρίση θα παρατείνεται αενάως. Προφανώς το συγκεκριμένο ερώτημα δεν απασχολεί εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις οι οποίες έχουν κάνει λάβαρο της πολιτικής τους την ψευδο-αντίθεση: «μνημόνιο-αντιμνημόνιο». Και προφανώς αυτές οι πολιτικές δυνάμεις είναι αντιμεταρρυθμιστικές και βασικά τροφοδοτούν με κάθε μέσο και τρόπο τον ξεπεσμό και μαρασμό της χώρας.

Για να τεκμηριώσω την προηγούμενη πρόταση μου, θα πάω λίγο πίσω για να αναφερθώ στις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έλαβαν χώρα στον τομέα της υγείας και ειδικότερα της ψυχικής υγείας τη δεκαετία του 1980, με αποκορύφωμα τη δημιουργία του ΕΣΥ. Τότε και η περίφημη αποασυλοποίηση των χρόνιων ψυχικά ασθενών με αίτημα το κλείσιμο των ασύλων/κάτεργων, αλλά και ο νέος νόμος για την ψυχική υγεία με βάση την τομεοποίηση. Τότε που εκατοντάδες ψυχολόγοι, ψυχίατροι κοινωνικοί λειτουργοί και νοσηλευτές «έδιναν και την ψυχή τους» για να σώσουν εκατοντάδες στην κυριολεξία κατεστραμμένες ψυχές. Ποια είναι, εν συντομία, η κατάληξη όλης αυτής της προσπάθειας, σήμερα; Τα μεγάλα δημόσια ψυχιατρεία παραμένουν ανοιχτά, τα προβλεπόμενα αστικά κέντρα ψυχικής υγείας δεν έχουν δημιουργηθεί, ή έστω όσα έγιναν δεν είναι σε θέση να εξυπηρετούν τους πολίτες, τη θέση του κράτους έχουν «πάρει» διάφορες ΜΚΥΟ, απροσδιόριστης επιστημονικής επάρκειας και στη θέση των μεγάλων ασύλων έχουν δημιουργηθεί δεκάδες μικρά άσυλα με ανειδίκευτο, το πλείστον προσωπικό.

Ποιοι είναι υπεύθυνοι για όλα αυτά; Προφανώς πολλοί, σίγουρα όμως είναι υπεύθυνοι εκείνοι που ασκούν την εξουσία, δηλαδή οι κυβερνήσεις και οι κατεστημένες επαγγελματικές συντεχνίες, οι οποίες ειρήσθω εν παρόδω ήταν οι ίδιες που πολεμούσαν με νύχια και με δόντια την μεταρρύθμιση στην ψυχική υγεία και φυσικά τελικά τα κατάφεραν.

Τελικά τα πράγματα δεν είναι και τόσο πολύπλοκα ώστε να καταλάβει κάποιος γιατί δεν προχωρούν κάποιες βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως βέβαια και να αντιληφθεί γιατί διαλύθηκε το «Αγία Σοφία». Γιατί βέβαια δεν είναι μόνο ότι διαλύθηκε ένα νοσοκομείο, μιλάμε για τη διάλυση και τον εκμαυλισμό μεγάλων τμημάτων της επιστημονικής κοινότητας αφού τελικά «κέρδισε» η αντιμεταρρύθμιση. Έτσι δεν μου δημιουργεί καμία απορία γιατί γεμίζουν οι σχολές με ψυχολόγους οι οποίοι καταλήγουν σε ανειδίκευτους ψυχοθεραπευτές. Μήπως οι ψυχίατροι διαφέρουν; Αλλά ποιοι κάνουν κουμάντο, οι πρώτοι ή οι δεύτεροι;

Το γιατί κάθε χρόνο, εδώ και δεκάδες χρόνια, μπαίνουν στα πανεπιστήμια περί τους χίλιους θεολόγους, έχει κανείς κάποια απάντηση;